Wydaje się, że w społeczeństwie panuje przekonanie, że problem z zachowaniem trzeźwości dotyczy tylko ludzi dorosłych. Jednak ja sama, wśród swoich znajomych - czy to ze szkoły średniej, czy z czasów studenckich - widziałam, że mają problem z alkoholem i innymi używkami. Często dotyczy to także dzieci. Jak więc wychowywać dzieci, później młodzież do trzeźwości?

Warunkiem kształtowania postaw miłości jest prawidłowe zaspokajanie potrzeb. Najważniejszymi potrzebami, które trzeba zaspokoić u dziecka, aby odczuwało, że jest osobą kochaną, godną miłości są: potrzeba przynależności do kogoś i związana z tym potrzeba bezpieczeństwa, potrzeba miłości, czułości i opiekuńczości, szacunku, uznania ze strony najbliższego otoczenia, potrzeby bliskości i więzi, afirmacji, kontaktu. Tymczasem nie zawsze można mówić o zaspokojeniu potrzeb samych rodziców jako tych, którzy – mając zaspokojone swoje potrzeby – we właściwy sposób będą się troszczyć o zaspokojenie potrzeb swoich dzieci. Każdy z rodziców wkracza w małżeństwo z własną hierarchią potrzeb, ukształtowaną indywidualnie w toku dotychczasowego życia. Inne więc potrzeby mogą u nich dominować; potrzeby niezaspokojone w dzieciństwie mogą w życiu małżonków szczególnie silnie dojść do głosu, angażując całą energię w kierunku ich zaspokojenia. Istnieje więc konieczność rozwoju rodziców, także w dziedzinie zaspokajania potrzeb. Rozwój będzie tu polegał na nabywaniu określonego dystansu wobec potrzeb niższych, dystansu, który umożliwia pojawienie się potrzeb wyższych, w swych przejawach o wiele subtelniejszych.

Zdolność kochania musi się ukształtować w psychice człowieka, aby stać się ośrodkiem jego życia, nadawać mu sens i wartość. Człowiek, który pragnie miłości sam nie umiejąc kochać i pragnie brać nie umiejąc dawać, popada w stałe konflikty z innymi, prowadząc do cierpień i załamań życiowych, zarówno u współmałżonka, jak i wychowywanych w takich warunkach dzieci.

Najściślej z zaspokojeniem potrzeby miłości wiąże się realizacja potrzeby bezpieczeństwa. Potrzeba ta ma swoje znaczenie zwłaszcza w obecnym świecie, gdy rodzina może stać się dla każdego pewnego rodzaju azylem, dającym schronienie przed samotnością, jak i przed zagubieniem w anonimowym otoczeniu.

W kształtowaniu postawy miłości dużą rolę odgrywa możliwość całkowitego otwarcia się wobec drugiego człowieka, możliwość przeżycia nieskrępowania i odprężenia, kiedy we rodzinie człowiek może być niezależnym od, nacisków społecznych, ról, czy zajmowanych stanowisk. Zaspokojenie potrzeby bliskości i miłości sprawia, że świat wspólnoty rodzinnej staje się światem dającym poczucie bezpieczeństwa, zaufania.

Szczególne znaczenie wśród potrzeb ważnych w kształtowaniu miłości odgrywa potrzeba kontaktu. W życiu każdego człowieka potrzeba kontaktu najżywiej przejawia się w poszukiwaniu miłości i przyjaźni. W kontakcie z innymi ludźmi i dzięki nim człowiek zdobywa wiedzę o sobie, przeżywa poczucie własnej wartości. W relacjach z innymi stopniowo zarysowuje się, kształtuje i koryguje kształt osobowości. W nawiązanym kontakcie dokonuje się akceptacja drugiego człowieka. Z zaspokojonej potrzeby kontaktu rodzi się dobre samopoczucie psychiczne. Przyjaźń i miłość stwarza takie formy kontaktu, które wzbogacają osobowość poprzez szczerą akceptację i przeżywanie wartości zarówno własnej, jak i drugiego człowieka, a także zmuszają do stopniowego wyrastania z egocentryzmu psychicznego.

Wychowania do miłości nie można zostawić własnemu losowi, tzn. naturalnym warunkom życia. Podstawowym i najważniejszym środowiskiem wychowania człowieka do miłości jest właśnie rodzina. Jednak trzeba tu podkreślić, że szkołą miłości jest rodzina kochająca, prawidłowa. Określana jest ona jako wspólnota życia i miłości, ponieważ powstaje w oparciu o miłość i jej zadaniem jest tworzenie, a także pogłębianie tej miłości.

Pozytywne relacje rodzinne i wzajemne, właściwe więzi emocjonalne łączące członków rodziny oraz prawidłowe style wychowawcze przyczyniające się do ukształtowania u dzieci systemu wartości, norm i sposobów zachowania, są najważniejszymi czynnikami w kształtowaniu postawy miłości. Wielu psychologów podkreśla, że o efektach wychowania dzieci nie decydują specjalne metody, lecz więzi rodziców z dziećmi. Prawidłowa, kochająca się, spójna rodzina, poprzez wpływ na kształtowanie właściwej samooceny, interioryzację systemu wartości, ucząc radzenia sobie ze stresem, może przeciwdziałać wpływom grup dewiacyjnych, może niwelować wpływ niepowodzeń. W takiej rodzinie rodzice chronią dzieci przed wszystkim, co niszczyłoby świat wartości przyjęty przez rodzinę.

Czytaj dalej na następnej stronie