Reżimowy proces Poczobuta. Rozprawa się nie odbyła. O dziennikarza upomina się przed ONZ ambasador Szczerski

We wtorek proces Andrzeja Poczobuta przed białoruskim sądem nie był kontynuowany – wynika z ustaleń PAP. Sąd nie podaje w Internecie daty kolejnej rozprawy, żadnych informacji nie przekazują również monitorujący sytuację obrońcy praw człowieka.

CZYTAJ RÓWNIEŻ: Proces Andrzeja Poczobuta za zamkniętymi drzwiami! Wiceszef MSZ: Stawiane zarzuty nie mają nic wspólnego z rzeczywistością

CZYTAJ TAKŻE: Prezydent Duda: Domagamy się uwolnienia Andrzeja Poczobuta. Został aresztowany absolutnie bezprawnie, to jest przykład autorytaryzmu

Data kolejnego posiedzenia sądu nie jest znana

Sprawy Poczobuta nie było na wtorkowej wokandzie. Z ustaleń PAP wynika, że proces nie był tego dnia kontynuowany, a także – że nie wyznaczono daty kolejnej rozprawy.

Na dostępnej w internecie wokandzie sądu obwodowego w Grodnie, przed którym toczy się proces, sprawy Poczobuta nie ma ani w tym tygodniu, ani w następnym.

Proces rozpoczął się w poniedziałek 16 stycznia. Podczas pierwszego posiedzenia sędzia na wniosek prokuratora zdecydował o utajnieniu postępowania sądowego.

Ambasador Szczerski apeluje o starania na rzecz uwolnienia Andrzeja Poczobuta

Nie ulega wątpliwości, że zatrzymanie Andrzeja Poczobuta i toczące się przeciwko niemu postępowanie to kolejny przejaw instrumentalnego wykorzystywania wymiaru sprawiedliwości przez białoruskie władze, z rażącym naruszeniem wszelkich standardów demokratycznych oraz elementem antypolskiej nagonki. Dbamy o to, aby ta sprawa istniała w świadomości ONZ i znajdowała się na agendzie prac organizacji

— powiedział ambasador Szczerski.

Wysłane przez stałego przedstawiciela RP listy dotyczą prześladowań społeczeństwa obywatelskiego, dziennikarzy i mniejszości przez władze w Mińsku; także zwracają uwagę na fakt, że liczba więźniów politycznych w białoruskich więzieniach i aresztach przekroczyła 1400 osób. W listach podkreślono, że przypadek Poczobuta wpisuje się w szerokie prześladowania wymierzone w liderów opozycji, a społeczność międzynarodowa nie powinna zaniechać starań na rzecz jego uwolnienia.

Areszt i proces Andrzeja Poczobuta

Poczobut - członek zarządu zdelegalizowanego przez białoruskie władze Związku Polaków na Białorusi i znany dziennikarz, współpracujący m.in. z Gazetą Wyborczą i TVP Polonia, od 25 marca 2021 r., przebywa w białoruskim areszcie. Jest oskarżony z dwóch artykułów kodeksu karnego Białorusi o „wzniecanie nienawiści” oraz wzywanie do nakładania sankcji i działań na szkodę Białorusi. Grozi mu kara do 12 lat pozbawienia wolności.

Od października 2022 r. działacz polskiej mniejszości przebywa w grodzieńskim areszcie przy więzieniu nr 1, które znajduje się w centrum miasta przy ulicy Kirowa 1. Poczobut trafił tam już po raz drugi. W 2011 r. spędził trzy miesiące w tym samym areszcie w związku ze sprawą karną o „zniesławienie Alaksandra Łukaszenki”. Ostatecznie sąd wymierzył mu wtedy wyrok trzech lat więzienia w zawieszeniu na dwa lata za artykuły publikowane w „Gazecie Wyborczej”, na portalu Biełorusskij Partizan i na prywatnym blogu.

U mnie wszystko w porządku, przenieśli mnie do celi numer 43, to korpus 1., który znam z 2011 r. Niewiele się tu zmieniło od tamtych czasów. Najwyraźniej robią mi „wycieczkę” po więzieniu. Jako dla dziennikarza, wszystko tu jest dla mnie interesujące”

— pisał Poczobut w październiku.

Przed przeniesieniem do aresztu w Grodnie Poczobut przebywał w aresztach w Mińsku i Żodzinie. W sumie spędził już w areszcie ponad 660 dni.

Działacz Związku Polaków na Białorusi został początkowo oskarżony o „podżeganie do nienawiści”, w tym „rehabiltację nazizmu”, a potem także o wzywanie do sankcji i działań na szkodę Białorusi. W październiku 2022 r. został przez władze wpisany na białoruską listę „osób zaangażowanych w działalność terrorystyczną”.

Według prokuratury „przewiny” Poczobuta - jak pisze centrum praw człowieka Wiasna - miały polegać na tym, że nazwał agresją napaść ZSRR na Polskę w 1939 r., pisał artykuły o protestach na Białorusi i działaczach polskiego podziemia w czasie II wojny światowej i po jej zakończeniu, występował w obronie polskiej mniejszości w tym kraju.

Proces Poczobuta był dwukrotnie przenoszony. Początkowo miał się rozpocząć 28 listopada, potem – 9 stycznia, a w końcu wyznaczono jego datę na 16 stycznia.

Apele o uwolnienie Polaka

Polskie MSZ po raz kolejny zaapelowało w poniedziałek o uwolnienie Poczobuta i powtórzyło, że jest on niewinny, a prowadzone przeciwko niemu postępowanie jest motywowane polityczne.

Ministerstwo Spraw Zagranicznych z rozczarowaniem przyjmuje informację o rozpoczęciu procesu Andrzeja Poczobuta przed białoruskim sądem w dniu 16 stycznia br. Andrzej Poczobut przebywa w areszcie od marca 2021 r., a zarzuty formułowane wobec niego są nieprawdziwe i motywowane politycznie

— oświadczyło w poniedziałek polskie MSZ.

Resort podkreślił, że aresztowanie oraz proces Poczobuta stanowi „kolejny przejaw instrumentalnego wykorzystywania wymiaru sprawiedliwości wbrew wszelkim standardom demokratycznym oraz jeden z elementów antypolskiej kampanii prowadzonej przez władze Białorusi”.

Ministerstwo Spraw Zagranicznych ponownie apeluje do władz Białorusi o uwolnienie Andrzeja Poczobuta oraz wycofanie politycznie motywowanych zarzutów wobec Andrzeja Poczobuta i Andżeliki Borys

— głosi oświadczenie.

Przede wszystkim oczekujemy zwolnienia pana Poczobuta dlatego, że jest osobą, która nie zrobiła nic złego, nie popełniła żadnego przestępstwa, a zarzuty przeciwko niemu nie mają nic wspólnego z rzeczywistością. Gdyby proces miał być rzeczywiście uczciwy, to po prostu powinien być on od razu uwolniony

— oświadczył na antenie Polskiego Radia wiceszef MSZ Piotr Wawrzyk.

Jak podkreślił, Poczobut przebywa w więzieniu dlatego, że jest osobą uznaną przez białoruski reżim za przeciwnika.

Jest znanym działaczem politycznym, a także dziennikarzem. Tylko za to przebywa w więzieniu, a nie dlatego, że zrobił coś złego

— dodał Wawrzyk.

Pytany o działania polskich władz mające na celu „wydobycie” Poczobuta z więzienia, Wawrzyk podkreślił: „bardzo aktywnie działamy” na rzecz jego uwolnienia.

Niestety Białoruś nie jest krajem, z którym można w normalny sposób rozmawiać, (…) stąd taki efekt tych działań. Białoruś nie tylko jest krajem niedemokratycznym, ale także białoruskie władze robią wszystko, by z Polski uczynić swojego głównego wroga, mówiąc o jakichś roszczeniach terytorialnych czy agresywnych planach, działaniach czy zamiarach Polski wobec Białorusi

— zaznaczył wiceminister.

Wraz z Poczobutem aresztowane były w marcu 2021 r. także szefowa ZPB Andżelika Borys, Irena Biernacka i Maria Tiszkowska z ZPB, a także Anna Paniszewa, działaczka mniejszości z Brześcia. Borys została w marcu ubiegłego roku. wypuszczona z aresztu, lecz wciąż jest objęta sprawą karną, a jej status nie jest znany. Biernacka, Tiszkowska i Paniszewa zdołały w zeszłym roku opuścić Białoruś dzięki staraniom polskich władz. Nie mają jednak możliwości powrotu do kraju, którego są obywatelkami.

Organizacje praw człowieka uznały Poczobuta i Borys za więźniów sumienia.

olnk/PAP