8) Art. 69 ust. 2 – większość 2/3 głosów wymagana do wydania orzeczenia o niekonstytucyjności w razie sprzeciwu sędziów wobec proponowanego rozstrzygnięcia.
Art. 69 ust. 2 przewiduje, że orzeczenia wydane w wyniku zastosowania procedury sprzeciwu co najmniej 4 sędziów (art. 68 ust. 5–7) stwierdzające niezgodność ustawy z Konstytucją lub umową międzynarodową ratyfikowaną za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie zapadają większością 2/3 głosów, a w razie nieuzyskania tej większości postępowanie się umarza. To rozwiązanie budzi poważne zastrzeżenia konstytucyjne. Wymaganie większości 2/3 głosów do wydania orzeczenia o niezgodności badanych regulacji jest literalnie niezgodne z art. 190 ust. 5 Konstytucji, który przewiduje, że orzeczenia TK zapadają większością głosów. W wyroku z 9 marca 2016 r., K 47/15, TK uznał przepis przewidujący wydawanie przez TK orzeczeń większością 2/3 głosów za niezgodny z art. 190 ust. 5 Konstytucji (art. 1 pkt 14 nowelizacji grudniowej, zmieniający art. 99 ust. 1 ustawy o TK z 2015 r.). W uzasadnieniu tego wyroku TK wskazał m.in., że art. 190 ust. 5 Konstytucji „nie daje podstaw (…) do wprowadzania innej większości głosów aniżeli wskazana w tym przepisie. Niedopuszczalna jest przy tym taka wykładnia art. 190 ust. 5 Konstytucji, która zakłada, że przepis ten zawiera normę pustą, bo mówi o «jakiejkolwiek większości», zaś to ustawodawca ma obowiązek przesądzenia, o jaką większość w tym przepisie chodzi. To oznaczałoby bowiem, że treść przepisu konstytucyjnego jest determinowana przez ustawodawcę, co w demokratycznym państwie prawnym nie może mieć miejsca” (wyrok z 9 marca 2016 r., K 47/15, cz. III, pkt 5.9.5 uzasadnienia). Również Komisja Wenecka w opinii z 11 marca 2016 r. zwróciła uwagę, że w państwach europejskich zasadą jest wydawanie przez sądy konstytucyjne orzeczeń po uzyskaniu zwykłej większością głosów za danym rozstrzygnięciem (m.in. pkt 74, 78, 79 opinii). Komisja uznała ponadto, że zmiana utrwalonego w polskiej praktyce konstytucyjnej rozumienia art. 190 ust. 5 Konstytucji jako przewidującego zwykłą większość głosów wymagałaby zmiany Konstytucji (pkt 81 i 82 opinii).
9) Art. 80 ust. 4 – zasady publikacji orzeczeń.
W art. 80 ust. 4 przewiduje się rozwiązanie, zgodnie z którym Prezes Trybunału kieruje wniosek o ogłoszenie wyroków i postanowień, a samo ogłoszenie tych aktów odbywa się na zasadach i w trybie wskazanych w Konstytucji i ustawie o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych. Proponowane rozwiązanie odstępuje od dotychczasowego modelu, w którym to Prezes Trybunału zarządza ogłoszenie orzeczeń. Użycie słowa „wniosek” może mylnie sugerować, że Prezes Rady Ministrów ma kompetencję do oceny (w nieokreślonym terminie) wniosku Prezesa Trybunału i podjęcia decyzji o ogłoszeniu lub nieogłoszeniu orzeczenia Trybunału. Tego typu praktyka jest nie do pogodzenia z konstytucyjnym obowiązkiem publikowania orzeczeń Trybunału (art. 190 ust. 2), od którego nie ma wyjątków, oraz niezgodna z zaleceniami Komisji Weneckiej. W swojej opinii przypomniała ona, że wszystkie organy państwa są wezwane do pełnego poszanowania i wykonywania orzeczeń Trybunału (pkt 136 opinii).
10) Art. 84 ust. 1 – nakaz stosowania ustawy nowej do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem jej wejścia w życie.
Art. 84 ust. 1 projektowanej ustawy ustanawia obowiązek stosowania nowych przepisów do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem jej wejścia w życie. Wiąże się to m.in. z obowiązkiem rozpatrywania wszystkich spraw zainicjowanych wnioskami według kolejności ich wpływu (art. 38 ust. 2), niezależnie od tego, na jakim etapie znajdują się prace nad rozstrzygnięciem sprawy. Zmiana reguł postępowania może skutkować spowolnieniem rozpoznawania spraw. Nakaz stosowania projektowanej ustawy do wszystkich spraw wszczętych i niezakończonych, związany m.in. z ingerencją w kolejność rozpoznawania spraw zainicjowanych wnioskami, budzi wątpliwości z punktu widzenia zasady demokratycznego państwa prawnego (art. 2 Konstytucji), zasady rzetelnego i sprawnego działania instytucji publicznych (wstęp do Konstytucji), zasady niezależności Trybunału i jego odrębności od pozostałych władz (art. 173 Konstytucji) oraz zasady podziału i równowagi władz (art. 10 Konstytucji). W wyroku z 9 marca 2016 r., K 47/15, TK orzekł bowiem o niekonstytucyjności podobnej regulacji międzyczasowej (art. 2 nowelizacji grudniowej ustawy o TK z 2015 r.) z przywołanymi powyżej postanowieniami Konstytucji (zob. wyrok z 9 marca 2016 r., K 47/15, cz. III, pkt 5.10.5 uzasadnienia).
Drukujesz tylko jedną stronę artykułu. Aby wydrukować wszystkie strony, kliknij w przycisk "Drukuj" znajdujący się na początku artykułu.
8) Art. 69 ust. 2 – większość 2/3 głosów wymagana do wydania orzeczenia o niekonstytucyjności w razie sprzeciwu sędziów wobec proponowanego rozstrzygnięcia.
Art. 69 ust. 2 przewiduje, że orzeczenia wydane w wyniku zastosowania procedury sprzeciwu co najmniej 4 sędziów (art. 68 ust. 5–7) stwierdzające niezgodność ustawy z Konstytucją lub umową międzynarodową ratyfikowaną za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie zapadają większością 2/3 głosów, a w razie nieuzyskania tej większości postępowanie się umarza. To rozwiązanie budzi poważne zastrzeżenia konstytucyjne. Wymaganie większości 2/3 głosów do wydania orzeczenia o niezgodności badanych regulacji jest literalnie niezgodne z art. 190 ust. 5 Konstytucji, który przewiduje, że orzeczenia TK zapadają większością głosów. W wyroku z 9 marca 2016 r., K 47/15, TK uznał przepis przewidujący wydawanie przez TK orzeczeń większością 2/3 głosów za niezgodny z art. 190 ust. 5 Konstytucji (art. 1 pkt 14 nowelizacji grudniowej, zmieniający art. 99 ust. 1 ustawy o TK z 2015 r.). W uzasadnieniu tego wyroku TK wskazał m.in., że art. 190 ust. 5 Konstytucji „nie daje podstaw (…) do wprowadzania innej większości głosów aniżeli wskazana w tym przepisie. Niedopuszczalna jest przy tym taka wykładnia art. 190 ust. 5 Konstytucji, która zakłada, że przepis ten zawiera normę pustą, bo mówi o «jakiejkolwiek większości», zaś to ustawodawca ma obowiązek przesądzenia, o jaką większość w tym przepisie chodzi. To oznaczałoby bowiem, że treść przepisu konstytucyjnego jest determinowana przez ustawodawcę, co w demokratycznym państwie prawnym nie może mieć miejsca” (wyrok z 9 marca 2016 r., K 47/15, cz. III, pkt 5.9.5 uzasadnienia). Również Komisja Wenecka w opinii z 11 marca 2016 r. zwróciła uwagę, że w państwach europejskich zasadą jest wydawanie przez sądy konstytucyjne orzeczeń po uzyskaniu zwykłej większością głosów za danym rozstrzygnięciem (m.in. pkt 74, 78, 79 opinii). Komisja uznała ponadto, że zmiana utrwalonego w polskiej praktyce konstytucyjnej rozumienia art. 190 ust. 5 Konstytucji jako przewidującego zwykłą większość głosów wymagałaby zmiany Konstytucji (pkt 81 i 82 opinii).
9) Art. 80 ust. 4 – zasady publikacji orzeczeń.
W art. 80 ust. 4 przewiduje się rozwiązanie, zgodnie z którym Prezes Trybunału kieruje wniosek o ogłoszenie wyroków i postanowień, a samo ogłoszenie tych aktów odbywa się na zasadach i w trybie wskazanych w Konstytucji i ustawie o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych. Proponowane rozwiązanie odstępuje od dotychczasowego modelu, w którym to Prezes Trybunału zarządza ogłoszenie orzeczeń. Użycie słowa „wniosek” może mylnie sugerować, że Prezes Rady Ministrów ma kompetencję do oceny (w nieokreślonym terminie) wniosku Prezesa Trybunału i podjęcia decyzji o ogłoszeniu lub nieogłoszeniu orzeczenia Trybunału. Tego typu praktyka jest nie do pogodzenia z konstytucyjnym obowiązkiem publikowania orzeczeń Trybunału (art. 190 ust. 2), od którego nie ma wyjątków, oraz niezgodna z zaleceniami Komisji Weneckiej. W swojej opinii przypomniała ona, że wszystkie organy państwa są wezwane do pełnego poszanowania i wykonywania orzeczeń Trybunału (pkt 136 opinii).
10) Art. 84 ust. 1 – nakaz stosowania ustawy nowej do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem jej wejścia w życie.
Art. 84 ust. 1 projektowanej ustawy ustanawia obowiązek stosowania nowych przepisów do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem jej wejścia w życie. Wiąże się to m.in. z obowiązkiem rozpatrywania wszystkich spraw zainicjowanych wnioskami według kolejności ich wpływu (art. 38 ust. 2), niezależnie od tego, na jakim etapie znajdują się prace nad rozstrzygnięciem sprawy. Zmiana reguł postępowania może skutkować spowolnieniem rozpoznawania spraw. Nakaz stosowania projektowanej ustawy do wszystkich spraw wszczętych i niezakończonych, związany m.in. z ingerencją w kolejność rozpoznawania spraw zainicjowanych wnioskami, budzi wątpliwości z punktu widzenia zasady demokratycznego państwa prawnego (art. 2 Konstytucji), zasady rzetelnego i sprawnego działania instytucji publicznych (wstęp do Konstytucji), zasady niezależności Trybunału i jego odrębności od pozostałych władz (art. 173 Konstytucji) oraz zasady podziału i równowagi władz (art. 10 Konstytucji). W wyroku z 9 marca 2016 r., K 47/15, TK orzekł bowiem o niekonstytucyjności podobnej regulacji międzyczasowej (art. 2 nowelizacji grudniowej ustawy o TK z 2015 r.) z przywołanymi powyżej postanowieniami Konstytucji (zob. wyrok z 9 marca 2016 r., K 47/15, cz. III, pkt 5.10.5 uzasadnienia).
Strona 4 z 9
Publikacja dostępna na stronie: https://wpolityce.pl/polityka/298878-tylko-u-nas-opinie-biura-tk-oraz-prawnikow-pis-dowodza-ze-na-gruncie-prawa-spor-o-trybunal-moze-trwac-do-konca-swiata?strona=4
Dziękujemy za przeczytanie artykułu!
Najważniejsze teksty publicystyczne i analityczne w jednym miejscu! Dołącz do Premium+. Pamiętaj, możesz oglądać naszą telewizję na wPolsce24. Buduj z nami niezależne media na wesprzyj.wpolsce24.
