Drukujesz tylko jedną stronę artykułu. Aby wydrukować wszystkie strony, kliknij w przycisk "Drukuj" znajdujący się na początku artykułu.

C) Rozwiązania dysfunkcjonalne z uwagi na obecną sytuację faktyczną i prawną, w której znajduje się Trybunał Konstytucyjny.

16) Art. 14 ust. 2 „Zgromadzenie Ogólne podejmuje uchwały, jeżeli bierze w nim udział co najmniej 10 z ogólnej liczby sędziów Trybunału określonej w art. 194 ust. 1 Konstytucji, w tym prezes lub wiceprezes Trybunału”. Art. 15 ust. 7 „Wybór kandydatów przeprowadza się, jeśli w Zgromadzeniu Ogólnym bierze udział co najmniej 10 z ogólnej liczby sędziów Trybunału określonej w art. 194 ust. 1 Konstytucji. Sędzia Trybunału uczestniczący w  procedurze wyboru może głosować tylko na  jednego kandydata”.

Wskazany przepis ustanawia wymaganie dotyczące kworum, co jest warunkiem zdolności podejmowania uchwał przez Zgromadzenie Ogólne Sędziów TK. Jak wskazali projektodawcy „Liczba 10 stanowi 2/3 od liczby 15, a więc nie jest to poziom zmieniony w stosunku do  standardu przyjętego w  1997 r” (s. 4 uzasadnienia projektu).

Uwzględniając jednak sytuację prawną i faktyczną, w której znalazł się Trybunał Konstytucyjny, ustanowienie wymagania dotyczącego kworum 10 sędziów TK może uniemożliwić podjęcie uchwał przez Zgromadzenie Ogólne Sędziów TK, w sprawach dotyczących wyboru kandydatów na stanowisko Prezesa i Wiceprezesa TK oraz innych w istotnych sprawach dotyczących funkcjonowania Trybunału. Może się zdarzyć, że 3 sędziowie (np. wybrani przez Sejm VIII kadencji) nie wezmą udziału w Zgromadzeniu Ogólnym (np. z uwagi na stan zdrowia przedstawią zwolnienia lekarskie). Podobna sytuacja miała miejsce podczas ostatniego Zgromadzenia Ogólnego Sędziów TK, które odbyło się w dniu 20 kwietnia 2016 r. Wówczas w Zgromadzeniu Ogólnym wzięło udział 10 sędziów TK, zaś dwaj pozostali sędziowie jednocześnie przedstawili zwolnienia lekarskie.

17 )Art. 25 ust. 2 „Rozpoznanie sprawy w pełnym składzie wymaga udziału co najmniej jedenastu sędziów Trybunału. Rozprawie przewodniczy prezes lub wiceprezes Trybunału, a w razie przeszkód w przewodniczeniu przez te osoby – najstarszy wiekiem sędzia Trybunału”.

Wskazany przepis ustanawia wymaganie dotyczące kworum sędziów TK w przypadku orzekania w pełnym składzie Trybunału. Wskazany przepis ustanawia wymaganie udziału co najmniej 11 sędziów, gdy Trybunał orzeka w najbardziej istotnych sprawach m.in. w sprawie zgodności z Konstytucją ustawy o TK, sporów kompetencyjnych, zgodności z Konstytucją celów i działalności partii politycznych, stwierdzeniu przeszkody w sprawowaniu urzędu przez Prezydenta i w sprawach wszczętych w ramach kontroli prewencyjnej. Należy podkreślić, że według projektu z wnioskiem o rozstrzygnięcie sprawy w pełnym składzie, z uwagi na jej szczególną zawiłość, może zwrócić się Prokurator Generalny i Prezydent (por. pkt 9 powyżej dotyczący art. 25 ust. 1 pkt 1 lit. f projektu).

Rozwiązanie przyjęte w art. 25 ust. 2 projektu może uniemożliwić podjęcie przez Trybunał rozstrzygnięcia w sytuacji, gdy 2 sędziowie (np. wybrani przez Sejm VIII kadencji) nie wezmą udziału w rozprawie lub posiedzeniu (np. z uwagi na stan zdrowia przedstawią zwolnienia lekarskie). Taka sytuacja miała miejsce podczas wydania przez Trybunał wyroku w sprawie K 2/14 w dniu 21 kwietnia 2016 r. Wówczas wyrok wydany w pełnym składzie Trybunału zapadł w składzie 10 sędziów TK, zaś dwaj pozostali sędziowie jednocześnie przedstawili zwolnienia lekarskie.

18) Art. 60 ust. 6 „Nieobecność prawidłowo zawiadomionego Prokuratora Generalnego lub jego przedstawiciela na rozprawie nie wstrzymuje rozpoznania sprawy, chyba że z przepisów ustawy wynika obowiązek uczestnictwa w rozprawie”.

Wskazany przepis przewiduje, że nieobecność na rozprawie prawidłowo zawiadomionego Prokuratora Generalnego, w sytuacji gdy jego obecność jest obowiązkowa, może wstrzymać rozpoznanie sprawy. Brak stawiennictwa Prokuratora Generalnego na rozprawach przed Trybunałem jest ostatnio powszechną praktyką, począwszy od rozprawy w dniu 8 marca 2016 r. Nie jest więc wykluczone, że w przypadku braku akceptacji przez Prokuratora Generalnego rozwiązań proceduralnych przyjętych przez Trybunał w danej sprawie, takie sytuacje będą zdarzać się również w przyszłości

Obowiązkowy udział Prokuratora Generalnego w rozprawie został przewidziany przez projektodawców w sprawach dotyczących kontroli zgodności z Konstytucją ratyfikowanych umów międzynarodowych (art. 42 ust. 2 projektu) oraz uznania przejściowej niemożności sprawowania urzędu przez Prezydenta (art. 28 projektu). Są to zatem sprawy istotne dla prawidłowego funkcjonowania państwa.

D) Inne wątpliwe kwestie

19) Art. 84. Traci moc ustawa z dnia 25 czerwca 2015 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. z 2016 r. poz. 293).

Omawiany projekt ustawy przewiduje w art. 84 utratę mocy obowiązującej ustawy z 25 czerwca 2015 r. o Trybunale Konstytucyjnym. Wskazana ustawa nie wprowadzała jedynie zmian w odniesieniu do organizacji i trybu postępowania przed Trybunałem, ale również zmiany w:

• ustawie z dnia 26 maja 1982 r. – Prawo o adwokaturze,

• ustawie z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych,

• ustawie z dnia 15 lipca 1987 r. o Rzeczniku Praw Obywatelskich,

• ustawie z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów,

• ustawie z dnia 27 czerwca 1997 r. o partiach politycznych oraz

• ustawie z dnia 8 lipca 2005 r. o Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa.

Projekt ustawy nie przewiduje w tym zakresie żadnych przepisów przejściowych. Przykładowo może to naruszać interesy w toku lub prawa nabyte pracowników należących do służby prawnej Trybunału, którym po przepracowaniu określonego terminu w Biurze Trybunału przysługuje uprawnienie do przystąpienia do egzaminu sędziowskiego, radcowskiego lub adwokackiego albo uprawnienie do wpisu na listę adwokatów lub radców prawnych. Z dniem wejścia w życie projektowanej ustawy wskazane podmioty utracą omawiane uprawnienia.

20) „Przedmiot projektowanej ustawy nie jest objęty prawem Unii Europejskiej”.

Stosownie do art. 34 ust. 2 pkt 7 Regulaminu Sejmu uzasadnienie powinno zawierać również oświadczenie, że przedmiot projektowanej regulacji nie jest objęty prawem Unii Europejskiej. Takie oświadczenie zawiera omawiany projektu ustawy. Identyczne oświadczenie zawierał projekt ustawy nowelizującej z 19 listopada 2015 r., która dokonywała zmian w ustawie z 25 czerwca 2015 r. o Trybunale Konstytucyjnym (a więc stanowiła mniejszą zakresowo zmianę dotyczącą organizacji i trybu postępowania przed Trybunałem).

W odniesieniu do tego oświadczenia Trybunał Konstytucyjny odniósł się w  wyroku z dnia 9 grudnia 2015 r., sygn. akt K 35/15. Stwierdził, że „problematyka Trybunału Konstytucyjnego – wbrew temu, co zostało wskazane w uzasadnieniu projektu ustawy – jest objęta prawem Unii Europejskiej. Trybunał Konstytucyjny, tak jak każdy inny sąd, jest uprawniony na podstawie art. 267 [TFUE] do kierowania pytań prejudycjalnych do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Z tego uprawnienia TK w ostatnim czasie skorzystał, występując z pytaniem prejudycjalnym w sprawie o sygn. K 61/13 (zob. postanowienie TK z 7 lipca 2015 r., sygn. K 61/13). Każda zmiana prawa, która w sposób bezpośredni lub pośredni dotyczy ustroju TK oraz statusu jego sędziów, ma znacznie dla oceny tego, czy TK jest sądem w rozumieniu art. 267 [TFUE] i tym samym, czy jest uprawniony do występowania z pytaniem prejudycjalnym. Z uwagi na konieczność uwzględnienia owego kontekstu europejskiego zmiany prawa dotyczącego TK nie powinny być dokonywane pochopnie”.

mall, es - jot

Strona 8 z 8