System funkcjonowania największych mediów w Europie opiera się głównie na finansowaniu publicznym. W jego skład wchodzą we Francji bezpośrednie dotacje, z kolei w Niemczech oprócz wsparcia federalnego, czy landowego dochodzą wpływy z abonamentu. Europejska Unia Nadawców (EBU) wskazuje, że model biznesowy publicznych mediów na Starym Kontynencie to w ponad 79 procentach pomoc publiczna, a tylko nieco ponad 17 procent to wpływy z działalności komercyjnej.
CZYTAJ RÓWNIEŻ: Polska wydaje ok. 800 mln euro na media publiczne. To niewiele w porównaniu do innych państw! Ile łożą Niemcy, Francuzi i Brytyjczycy?
Dotacje budżetowe we Francji
Źródłem finansowania telewizji publicznej we Francji są obecnie głównie dotacje budżetowe, które w 2022 r. wynoszą około 3,6 mld euro. Francuska telewizja (France Television) otrzymała z tego w tym roku 2,35 mld euro. Z kolei radio publiczne (France Radio) dostało w 2022 roku 576 mln euro. Kanały międzynarodowe (France Media Monde, TV5 Monde) – 330 mln euro, z kolei kanał kulturalny: Arte France i Narodowy Instytut Audiowizualny (INA) łącznie 360 mln euro. Dane te podano w rządowym raporcie IGF (Inspection Generales de Finances) z czerwca 2022 na temat finansowania mediów publicznych. Z raportu wynika, że dotacje stanowią ok. 0,15 proc. PKB.
Do 2021 r. media publiczne były finansowane z podatku audiowizualnego, który wyniósł w minionym roku 138 euro we Francji (i 88 euro w terytoriach zamorskich) i opłacany był przez około 23 mln gospodarstw domowych. Jego zniesienie, w maju 2022 r. obiecał prezydent Francji Emmanuell Macron. Ani podatek audiowizualny, ani obecna dotacja publiczna w tym roku nie wzbudziły kontrowersji społecznych z uwagi na długą tradycję publicznego finansowania mediów we Francji.
Wielka Brytania - abonament
W Wielkiej Brytanii, publiczne kanały BBC opierają się na finansowaniu publicznym (abonament), a częściowo na działalności komercyjnej, jak np. sprzedaż programów za granicę. Ze sprawozdania BBC za rok finansowy 2021-2022 wynika, że wsparcie budżetowe to 71,3 proc. przychodów (ok. 3,8 mld funtów, czyli ok. 4,42 mld euro).
Pozostała część z ogólnej sumy (5,33 mld funtów, czyli ok. 6,2 mld euro) to działalność komercyjna. Całość przychodów BBC, stanowi ok. 0,24 proc. brytyjskiego PKB, które w 2021 wynosiło ok. 2,2 bln funtów.
Wsparcie dla nadawców publicznych w Niemczech
Nadawcy publiczni w Niemczech, czyli ARD, ZDF i Deutschlandradio, są ustawowo zobowiązani do realizacji misji publicznej, a ich działalność finansowana jest ze wsparcia publicznego w postaci abonamentu.
Z danych uzyskanych przez PAP wynika, że w 2021 roku nadawcy publiczni otrzymali łącznie 8,42 mld euro. Około 5,89 mld euro trafiło do nadawców ARD, a 2,12 mld euro do ZDF. Deutschlandradio otrzymało 243,1 mln euro, landowe instytucje medialne dostały 159 mln euro.
Każde gospodarstwo domowe musi płacić abonament, niezależnie od tego, czy posiada odbiornik telewizyjny lub radiowy. W 2021 r. Federalny Trybunał Konstytucyjny nakazał podwyższenie opłaty nadawczej z 17,50 euro do 18,36 euro miesięcznie.
Z kolei kanały Deutsche Welle w przeciwieństwie do ARD, Deutschlandradio i ZDF, nie są finansowane z opłat abonamentowych, lecz z wpływów z podatków federalnych. DW odpowiedzialne jest m.in. za wychodzenie z przekazem informacyjnym poza granice Niemiec.
Odpowiedzialny za DW jest federalny komisarz ds. kultury i mediów. W raporcie za rok finansowy 2021 Deutsche Welle zostało wsparte dotacją budżetową w kwocie ponad 445 milionów euro. Całość finasowania mediów publicznych, zarówno poprzez dotacje budżetowe i abonament to 0,28 PKP.
Finansowanie TVP i Polskiego Radia
Jak na tym tle przedstawia się finansowanie TVP i Polskiego Radia? Według danych uzyskanych przez PAP Polska plasuje się poniżej tych przykładów, a nawet poniżej średniej publicznego finansowania wśród nadawców zrzeszonych w Europejskiej Unii Nadawców (EBU). Wydatki publiczne na media w Polsce to ok. 800 mln euro, w tym TVP – 737 mln euro, a Polskie Radio 77 mln euro. To stanowi 0,14 proc. PKB. Średnia dla EBU to 0,16 proc. PKB.
Wyliczenia te potwierdza KRRiT. Według „informacji na temat systemu finansowania mediów publicznych w krajach europejskich”, przesłanej PAP przez Krajową Radę Radiofonii i Telewizji, „w 2020 r. najlepiej dofinansowanymi były media publiczne tzw. +wielkiej piątki+ do których należą Niemcy, Wielka Brytania, Francja, Włochy i Hiszpania”.
KRRiT przywołując dane z raportu Media Intelligence Service EBU (Europejska Unia Nadawców) pt. „Funding of Public Service Media” wskazuje, że „w Niemczech media publiczne otrzymały 9,47 mld euro, natomiast w Wielkiej Brytanii finansowanie to wyniosło 6,85 mld euro”. „W 2020 roku średnie finansowanie mediów publicznych stanowiło 0,16 proc. PKB krajów będących członkami EBU” - czytamy w tej informacji.
Ten sam raport, opierający się na danych z 2020 roku mówi, że media skupione w EBU finansowane są w ponad 79 procentach przez pomoc publiczną, a tylko nieco ponad 17 procent to wpływy z działalności komercyjnej.
olnk/PAP
Publikacja dostępna na stronie: https://wpolityce.pl/media/626314-jak-w-europie-wspierane-sa-media-publiczne