Były sekretarz stanu USA, doradca ds. bezpieczeństwa narodowego i dyplomata Henry Kissinger zmarł w środę w wieku stu lat - poinformowała jego firma Kissinger Associates.

Według opublikowanego przez firmę oświadczenia, Kissinger zmarł w swoim domu w Connecticut. Nie podano więcej szczegółów.

Po niezwykłych stu latach życia zmarł dr Henry Kissinger, dyplomata o ogromnym doświadczeniu i wiedzy. Jako doradca ds. bezpieczeństwa narodowego Stanów Zjednoczonych, sekretarz stanu i doradca amerykańskich przywódców w sprawach związanych z relacjami międzynarodowymi, miał ogromny wpływ na politykę zagraniczną USA

— napisał ambasador USA w Polsce Mark Brzezinski na platformie X (Twitter).

Podkreślił, że Kissinger był autorem wielu książek i mężem stanu, a jego dziedzictwo jest kontynuowane dzięki wielu dyplomatom, którzy biorą z niego przykład i podążają jego śladami. Brzezinski złożył też „Moje kondolencje bliskim doktora Kissingera”.

Kim był Kissinger?

Urodzony w Niemczech mąż stanu był jednym z najbardziej wpływowych, ale i kontrowersyjnych postaci publicznych w USA. Zasłynął głównie jako doradca prezydenta Richarda Nixona i autor otwarcia stosunków Waszyngtonu z komunistycznymi Chinami w 1972 r.

Kissinger, urodzony w 1923 r. jako Heinz Alfred Kissinger w rodzinie niemieckich Żydów z Bawarii, przybył do Stanów Zjednoczonych w 1938 r. jako uchodźca z hitlerowskich Niemiec. W USA podjął studia, a w wieku 20 lat po uzyskaniu amerykańskiego obywatelstwa walczył II wojnie światowej, biorąc udział m.in. w bitwie o Ardeny.

Po wojnie rozpoczął karierę akademicką jako politolog na Harvardzie, dorabiając się doktoratu, zaś w latach 60. zaczął aktywnie angażować się w politykę, a po wygranej Richarda Nixona w wyborach prezydenckich w 1968 r. został jego doradcą ds. bezpieczeństwa narodowego, a później sekretarzem stanu w administracji jego oraz jego następcy Geralda Forda.

Był wówczas uważany za głównego architekta polityki zagranicznej USA i praktyka „realpolitik”, a sam nazwał się „kowbojem, który działa sam”.

Na przełomie 1971 i 1972 r. odegrał główną rolę w otwarciu stosunków dyplomatycznych z Chińską Republiką Ludową, kończąc politykę izolacji komunistycznego reżimu, chcąc wykorzystać rozłam między ChRL i ZSRR. Rok później za sprawą rozmów z komunistycznym Wietnamem Północnym doprowadził do podpisania porozumień paryskich, kończących amerykańskie zaangażowanie w wojnę w Wietnamie. Otrzymał za to w 1973 r. wspólnie z północnowietnamskim generałem Le Duc Tho, Pokojową Nagrodę Nobla, której ten drugi nie przyjął. Odegrał też rolę w zakończeniu wojny Jom Kippur na Bliskim Wschodzie i dążył do odwilży w stosunkach z ZSRR.

Do końca życia był wpływową postacią

Po przegranych przez Forda wyborach Kissinger, mimo utraty wpływów, do końca życia był wpływową postacią w polityce międzynarodowej, doradzając nieformalnie kolejnym prezydentom.

Ameryka straciła jednego z najsolidniejszych i najbardziej charakterystycznych głosów w sprawach zagranicznych

— oznajmił w oświadczeniu były prezydent George W. Bush, który zaznaczył, że cenił porady i przyjaźń dyplomaty.

Jedynym prezydentem, który nie zaprosił go do Białego Domu, był Joe Biden, choć na jego setnych urodzinach w Nowojorskiej Bibliotece Publicznej obecny był m.in. obecny sekretarz stanu Antony Blinken i wiele innych przedstawicieli elit politycznych i kulturowych. Kissinger doradzał też i spotykał się z zagranicznymi przywódcami, w tym wielokrotnie z Władimirem Putinem i przywódcą Chin Xi Jinpingiem. Z tym drugim po raz ostatni spotkał się w lipcu br. w Pekinie.

Mimo znaczących wpływów i opinii skutecznego dyplomaty był też postacią kontrowersyjną. Był oskarżany o zbrodnie wojenne: wyniszczającą kampanię bombardowań w Kambodży i Laosie podczas wojny w Wietnamie, wspieranie zamachu stanu w Chile, czy zachęcanie argentyńskiej junty wojskowej do krwawych represji w ramach tzw. „brudnej wojny”.

Jak podano w komunikacie Kissinger Associates, pogrzeb Kissingera odbędzie się w ramach prywatnej uroczystości. Później w Nowym Jorku ma się odbyć uroczystość żałobna na cześć zmarłego.

CZYTAJ TAKŻE:

— Kissinger zmienia zdanie. Ma nową propozycję dla Ukrainy i wizję Putina jako… Chruszczowa. „To stało się jego obsesją”

— 99-letni Kissinger chce negocjacji ws. pokoju na Ukrainie: „Zbliża się czas”. Kijów odpowiada: „Nadal nic nie rozumie”

— Zełenski podsumował Kissingera: Widocznie u niego w kalendarzu wciąż jest rok 1938 i wydaje mu się, że przemawiał w Monachium

— Kissinger punktuje niemiecką politykę azylową: „Wielkim błędem było wpuszczenie tak wielu osób o innym pochodzeniu kulturowym i religijnym”

olnk/PAP/X