Król Wielkiej Brytanii Karol III przyjął we wtorek na audiencji w Pałacu Buckingham nowego lidera rządzącej Partii Konserwatywnej Rishiego Sunaka, któremu powierzył misję stworzenia nowego rządu. W pierwszym przemówieniu w roli premiera, które wygłosił na Downing Street, Sunak powiedział, że został wybrany na to stanowisko, aby naprawić błędy, które zostały popełnione w ostatnim czasie, ale ostrzegł, że będzie się to wiązało z koniecznością podejmowania trudnych decyzji.

CZYTAJ WIĘCEJ: Ostatni dzień urzędowania Liz Truss, pierwszy dzień Rishiego Sunaka. Kiedy formalnie zostanie nowym premierem Wielkiej Brytanii?

Sunak zastępuje w roli premiera Liz Truss, która kilkanaście minut wcześniej formalnie złożyła rezygnację na ręce monarchy. 42-letni polityk jest najmłodszym od 1812 r. brytyjskim premierem obejmującym urząd, pierwszym premierem azjatyckiego pochodzenia, pierwszym nie-białym i pierwszym hinduistą. Jest 57. premierem w historii Wielkiej Brytanii, ale już trzecim w tym roku.

W poniedziałek po południu kierownictwo Partii Konserwatywnej potwierdziło, że Sunak pozostał jedynym kandydatem ubiegającym się o stanowisko lidera, w związku z czym automatycznie zostaje ono mu powierzone, bez konieczności głosowań w klubie poselskim lub wśród wszystkich członków partii.

„Zostałem premierem, aby naprawić błędy”

W pierwszym przemówieniu w roli premiera, które wygłosił na Downing Street, Sunak przekazał, że przyjął zaproszenie króla Karola III do stworzenia nowego rządu, po czym złożył wyrazy uznania swojej poprzedniczce Liz Truss. Jak mówił, nie była w błędzie, dążąc do zwiększenia wzrostu gospodarczego, gdyż to zawsze jest „szlachetnym celem”, ale w dążeniu do tworzenia zmian „popełniono pewne błędy”.

Nie zrodzone ze złej woli czy złych intencji, wręcz przeciwnie. Ale mimo wszystko błędy

— powiedział Sunak.

Zostałem liderem partii i waszym premierem, po części po to, aby je naprawić, i ta praca zaczyna się teraz

— oświadczył. Podkreślił, że kraj stoi w obliczu głębokiego kryzysu gospodarczego, i obiecał, że zapewni stabilność gospodarczą, ale to oznacza „trudne decyzje, które nadejdą”, co odczytano jako sugestię cięć w wydatkach publicznych.

Odwołując się do wsparcia, które jako minister finansów zapewnił firmom i gospodarstwom domowym w czasie pandemii Covid-19, mówił, że teraz wykaże się tym ponownie. Obiecał, że nie zostawi następnego pokolenia z długiem do uregulowania.

Zjednoczę nasz kraj nie słowami, ale działaniem. Codziennie będę pracował, aby to wam zapewnić

— mówił Sunak. Wyliczył priorytety swojego rządu, którymi mają być silniejsza służba zdrowia, bezpieczniejsze ulice, kontrola granic, ochrona środowiska, wspieranie sił zbrojnych, wyrównywanie szans i wzmacnianie gospodarki.

Zapewnił, że jego rząd będzie cechowała uczciwość, profesjonalizm i odpowiedzialność na każdym szczeblu.

Na zaufanie trzeba sobie zapracować i ja zapracuję na wasze

— powiedział.

Podkreślił, że jest świadomy tego, jak wiele pracy należy wykonać, by odbudować to zaufanie po wszystkim, co się wydarzyło. Obiecał, że zawsze będzie stawiał interesy kraju ponad bieżącą polityką, a jego rząd będzie reprezentował to, co najlepsze w Partii Konserwatywnej, co było kolejną sugestią, że znajdą się w nim reprezentanci różnych jej frakcji, a nie tylko jego zwolennicy.

„Zawsze będę wdzięczny Borisowi Johnsonowi”

Złożył wyrazy uznania byłemu premierowi Borisowi Johnsonowi.

Zawsze będę wdzięczny Borisowi Johnsonowi za jego niezwykłe osiągnięcia jako premiera, cenię ciepło i szlachetność jego ducha

— mówił.

I wiem, że zgodziłby się on, że mandat, który moja partia zdobyła w 2019 roku, nie jest wyłączną własnością żadnej osoby. To mandat, który należy do nas wszystkich i nas jednoczy

— dodał Sunak, co odczytano jako sygnał, że nie planuje on rozpisywać przedterminowych wyborów, których domaga się opozycja.

Choć nowy premier dużą część przemówienia poświęcił wyzwaniom i problemom stojącym przed krajem, zakończył optymistycznym tonem:

Razem możemy dokonać niezwykłych rzeczy.

Sunak objął urząd premiera w związku z tym, że dzień wcześniej przejął funkcję lidera rządzącej Partii Konserwatywnej po partyjnych wyborach rozpisanych w związku z rezygnacją Liz Truss. 42-letni polityk jest najmłodszym od 1812 r. brytyjskim premierem obejmującym urząd, pierwszym premierem azjatyckiego pochodzenia, pierwszym nie-białym i pierwszym hinduistą. Jest 57. premierem w historii Wielkiej Brytanii, ale już trzecim w tym roku.

Gratulacje od prezydenta Andrzeja Dudy

Prezydent Andrzej Duda złożył we wtorek gratulacje nowemu premierowi Wielkiej Brytanii Rishiemu Sunakowi. Cieszę się na nasze spotkanie i współpracę; Polska i Wielka Brytania są wiernymi sojusznikami i wspólnie sprzeciwiają się rosyjskiej inwazji na Ukrainę - podkreślił Duda.

Gratulacje nowemu premierowi Wielkiej Brytanii złożył na Twitterze prezydent Andrzej Duda.

Cieszę się na nasze spotkanie i współpracę

— napisał prezydent i życzył Sunakowi powodzenia w działaniach.

Podkreślił, że Polska i Wielka Brytania są wiernymi sojusznikami i wspólnie sprzeciwiają się rosyjskiej inwazji na Ukrainę.

Światowi przywódcy składają gratulacje nowemu premierowi

Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski pogratulował Rishiemu Sunakowi, który we wtorek objął stanowisko premiera Wielkiej Brytanii. Gratulacje złożyli też m.in. prezydenci USA i Francji - Joe Biden i Emmanuel Macron oraz kanclerz Niemiec Olaf Scholz.

Zełenski podkreślił, że jest gotowy do „kontynuowania wzmacniania” więzi między Ukrainą a Wielką Brytanią.

Życzę powodzenia w pokonywaniu wszystkich wyzwań, stojących dziś przed brytyjskim społeczeństwem i całym światem. Jestem gotów dalej wspólnie wzmacniać ukraińsko-brytyjskie partnerstwo strategiczne

— napisał na Twitterze.

Gratulacje na Twitterze popłynęły także z Białego Domu.

Razem oczekuję zacieśnienia naszej współpracy w kwestiach krytycznych dla globalnego bezpieczeństwa i dobrobytu, w tym kontynuowania naszego silnego wsparcia dla Ukrainy

— napisał prezydent Biden.

Nowy brytyjski premier otrzymał także gratulacje od prezydenta Francji.

Gratuluję Rishiemu Sunakowi objęcia stanowiska premiera Wielkiej Brytanii. Razem będziemy nadal pracować, aby stawić czoła wyzwaniom chwili, w tym wojnie na Ukrainie i jej wielorakim konsekwencjom dla Europy i świata

— napisał Macron na Twitterze.

Z kolei kanclerz Scholz określił nowego premiera brytyjskiego jako swojego „bliskiego przyjaciela”.

Gratulacje Rishi Sunak! Liczę na kontynuację naszej współpracy i partnerstwa w ramach NATO i G7 jako bliskich przyjaciół

— napisał na Twitterze szef niemieckiego rządu.

Gratulacje Sunakowi złożył też były premier Wielkiej Brytanii Boris Johnson.

Gratulacje dla Rishiego Sunaka w tym historycznym dniu, jest to czas, aby każdy torys udzielił naszemu nowemu premierowi pełnego i całkowitego poparcia

— napisał na Twitterze Johnson, o którym wiadomo, że miał napięte relacje z obecnym premierem.

Sunak objął urząd premiera w związku z tym, że dzień wcześniej przejął funkcję lidera rządzącej Partii Konserwatywnej po partyjnych wyborach rozpisanych w związku z rezygnacją Liz Truss. 42-letni polityk jest najmłodszym od 1812 r. brytyjskim premierem obejmującym urząd, pierwszym premierem azjatyckiego pochodzenia, pierwszym niebiałym i pierwszym hinduistą. Jest 57. premierem w historii Wielkiej Brytanii, ale już trzecim w tym roku.

kk/PAP