„Królowa Elżbieta II była elementem jednoczącym Wielką Brytanię, społeczeństwo, które siłą rzeczy, jak każda demokratyczna wspólnota jest podzielona, rozdyskutowana, różnorodna” - mówi w rozmowie z portalem wPolityce.pl dr hab. Arkady Rzegocki, Szef Służby Zagranicznej i Ambasador RP w Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej w latach 2016–2021.

CZYTAJ TAKŻE: TYLKO U NAS. Królikowska-Avis: Elżbieta II była nie tylko celebrytką, ale również wielkim autorytetem. Jej śmierć to wielka strata

wPolityce.pl: Jak Pan wspomina zmarłą królową Elżbietę II?

Minister Arkadiusz Rzegocki: Piastowanie funkcji ambasadora, to zaszczyt, ale także w pewnych sytuacjach przywilej. Jednym z przywilejów były regularne (2-3 razy w roku) spotkania z królową. To oczywiście niezwykłe przeżycie. Elżbieta II była bardzo ciepłą, słuchającą osobą, zainteresowaną krajem, który reprezentował dany ambasador, więc bardzo miło wspominam każde nasze spotkanie. Jest to dość rzadkie i być może dlatego zapada w pamięć.

Z perspektywy dyplomaty, co według Pana było kluczem do takiej ogromnej popularności i powszechnego szacunku, jakim się cieszyła królowa Elżbieta II?

Wydaje mi się, że właśnie to ciepło, o którym wspomniałem, umiarkowanie i skupienie się na realizacji misji, jaką jest służba krajowi - Zjednoczonemu Królestwu. Stawianie na pierwszym miejscu obowiązku wobec państwa i narodu rzucało się w oczy i było wyraźnie ważniejsze chociażby od życia prywatnego.

Faktycznie życiorys królowej Elżbiety II pokazuje, że poświęciła całe życie dla Zjednoczonego Królestwa. Jeszcze przed objęciem tronu, w czasie II wojny światowej, służyła krajowi.

Chciała też dawać dobry przykład i być z obywatelami, poddanymi, więc jak najbardziej miało to duże znaczenie. Sposób sprawowania funkcji spotykał się z dużym uznaniem Brytyjczyków. Zresztą tak jest w brytyjskiej monarchii przyjęte – nie ma manifestowania swoich poglądów w sposób otwarty. Spowodowało to, że królowa Elżbieta II była elementem jednoczącym Wielką Brytanię, społeczeństwo, które siłą rzeczy, jak każda demokratyczna wspólnota jest podzielona, rozdyskutowana, różnorodna.

Jak dużych zmian możemy się spodziewać w związku z objęciem tronu przez Karola III? Przeciwnicy monarchii wykorzystają tę sytuację, by jeszcze mocniej rozgorzała dyskusja o zmianie ustroju w Wielkiej Brytanii?

To oczywiście jest możliwe, ponieważ ta dyskusja toczy się od wielu lat i monarchia ma pewnie tyle samo zwolenników co przeciwników. Faktem jest, że brytyjska monarchia przychodzi nam pierwsza na myśl, gdy myślimy o królu czy królowej. Co ciekawe, przecież mamy na świecie całkiem sporo monarchii, a tymczasem główne skojarzenie jest właśnie z brytyjską. Ona pełni również rolę promocji kraju. Ale z całą pewnością znajdą się osoby, które nie będą zadowolone chociażby z następcy tronu, czy w ogóle utrzymywania monarchii. Trudno jest przewidzieć, jakie zmiany nastąpią. Bardzo dużo zależy od ogólnej sytuacji w Wielkiej Brytanii – jak będzie przebiegał proces odbudowy po covidzie, jak kraj zaadoptuje się do rzeczywistości pobrexitowej, ważny jest też wynik wojny ukraińsko-rosyjskiej. To wszystko będzie rzutowało także na nastroje, ewentualnie na dyskusję (o zmianie ustroju w Wielkiej Brytanii – red.). Przyszłość Zjednoczonego Królestwa, jego spójność, także będzie istotnym elementem.

A jak wyglądały stosunki polsko-brytyjskie za czasów panowania królowej Elżbiety II?

Rządy Elżbiety II to bardzo ciekawe relacje polsko-brytyjskie. Ewoluowały one od sytuacji powojennej, kiedy Polska znalazła się za żelazną kurtyną (i była mocno rozczarowana postawą naszych sojuszników z czasów II wojny światowej) do ogromnej pomocy, jaką Brytyjczycy, także rząd brytyjski (głównie Margaret Thatcher), udzielali „Solidarności”, aż do bliskiej współpracy po 1989 roku. Ale szczególnie podkreśliłbym ostatni okres, kiedy premierzy od 2016 roku uznali współpracę polsko-brytyjską jako partnerstwo strategiczne. I rzeczywiście ta współpraca jest niezwykle bliska. Brytyjczycy są nawet bardziej otwarci niż kiedykolwiek wcześniej na wiedzę o Polsce, naszej kulturze, historii, geografii. Dobrą ilustracją tych relacji jest współpraca we wspieraniu Ukrainy.

Dziękuję za rozmowę.

Rozmawiał Mateusz Majewski

CZYTAJ RÓWNIEŻ:

-Król Karol III w pierwszym orędziu do narodu: Moja ukochana matka była inspiracją dla mnie. Będę służył z lojalnością, szacunkiem i miłością

-Królowa Elżbieta II patronowała politycznej wizji sekretnie formułowanej w gabinetach Cecila Rhodesa. Czy Polskę stać na taką ciągłość?

-London Bridge i Spring Tide. Plany na dziesięć dni po śmierci królowej Elżbiety II. SPRAWDŹ SZCZEGÓŁY