Wysłuchanie ws. projektów ustaw o TK. Status sędziego niepewny, a wyroki TK do kosza. Autorami są prawnicy Fundacji Batorego

Zaledwie dwie i pół godziny trwało przed sejmową komisją sprawiedliwości wysłuchanie publiczne ws. projektów ustaw mających zreformować Trybunał Konstytucyjny. Przewodnicząca Kamila Gasiuk-Pihowicz z KO dała każdemu 5 minut na zgłoszenie uwag. „Chciałem podziękować za to, że projekty, które zostały opracowane przez zespół ekspertów prawnych Fundacji Batorego zostały wniesione do Sejmu z inicjatywy posłów” - powiedział mec. Tomasz Zalesiński z Fundacji Batorego. „Projektowane ustawy należy ocenić zdecydowanie negatywnie, są sprzeczne z konstytucją a także Kartą Praw Podstawowych UE i art. 19 ust 1 Traktatu o UE” - sędzia Zygmunt Drożdżejko.

Prawnik Tomasz Zalesiński uważa, że projekty przepisów o TK powstałe w Fundacji Batorego mają charakter „ekspercki, społeczny i przede wszystkim apolityczny”. Przyznał, że prace nad regulacjami prawnicy Fundacji Batorego rozpoczęli w 2020 r.

Zorganizowaliśmy wtedy konferencję „Jak przywrócić państwo prawa?” Przedstawiliśmy szereg pomysłów i recept na przywrócenie praworządności w różnych obszarach szeroko rozumianego wymiaru sprawiedliwości, w tym Trybunału Konstytucyjnego. Podjęliśmy zobowiązanie, że przygotujemy projekt ustawy o TK

— stwierdził mec. Zalesiński i podziękował posłom obecnej koalicji rządzącej.

Chciałem podziękować za to, że projekty, które zostały opracowane przez zespół ekspertów prawnych Fundacji Batorego zostały wniesione do Sejmu z inicjatywy posłów. Bardzo dziękujemy za to. Jest to dla nas bardzo ważne

— powiedział Zalesiński i dodał,

CZYTAJ TAKŻE: Jest wyrok TK! Zastosowanie przepisów „antycovidowych” do przygotowania wyborów w stanie epidemii było zgodne z konstytucją

Stępień i Zoll

Głos podczas wysłuchania zabrał m.in. były prezes TK z lat 2006-2008 Jerzy Stępień.

Budynek TK stoi. On nie jest ruiną. Ale w tym budynku działają groźni uzurpatorzy, którzy dążą do tego, aby zlikwidować zasady państwa prawa w Polsce i jeszcze dodatkowo skłócić nas z UE i wspólnotą międzynarodową

— mówił Stępień.

Z kolei Andrzej Zoll, prezes TK w latach 1993-1997, chce zawężenia listy podmiotów mogących zgłaszać kandydatury na sędziów TK właściwie do środowiska sędziowskiego i naukowego.

Nie powinien tu być czynnik polityczny, z projektu powinny być skreślone na przykład grupy 50 posłów i 30 senatorów

— stwierdził prof. Zoll i dodał, że przepis powinien być zaś uzupełniony o prezydia Polskiej Akademii Nauk i Polskiej Akademii Umiejętności.

Miażdżąca krytyka „Sędziów RP”. To będzie „dualizm prawny”

Projekty krytykował sędzia Zygmunt Drożdżejko z Ogólnopolskiego Zrzeszenia Sędziów „Sędziowie RP”.

Projektowane ustawy należy ocenić zdecydowanie negatywnie, są sprzeczne z konstytucją a także Kartą Praw Podstawowych UE i art. 19 ust 1 Traktatu o UE

— ocenił sędzia Zygmunt Drożdżejko, który podkreślił, że przygotowane przez zespół prawników z Fundacji Batorego nie tylko nie rozwiążą problemów, ale jeszcze bardziej je pogłębią.

Te ustawy są niecelowe, bo nie rozwiązują żadnych problemów występujących obecnie w TK, będą tylko źródłem chaosu. Na obecnym etapie rozwiązania sporu wokół TK jest szerokie porozumienie, które zostanie zaakceptowane przez wszystkie liczące się siły

— uważa przedstawiciel „Sędziów RP”. Zwrócił on uwagę, że przepisy wprowadzające tę ustawę są niekonstytucyjne gdyż przewidują, że „wydane wyroki i postanowienia TK mają stać się nieważne, a wykonane czynności procesowe wymagają powtórzenia”.

Przepis art. 7 projektu jest sprzeczny z Konstytucją RP. Zgodnie z art. 190 ust. 1 konstytucji orzeczenia TK mają moc powszechnie obowiązującą i są ostateczne. Żaden przepis rangi ustawowej nie zmieni tego zapisu i to w dodatku z mocą wsteczną. Proponowane zapisy nie zmienią faktu, że wyroki są obowiązujące i ostateczne

— przypomniał oczywiste zasady konstytucji sędzia Drożdżejko.

Z kolei powtórzenie postepowań będzie prowadziło do sytuacji, że w obrocie prawnym będą funkcjonowały dwa orzeczenia.Doprowadzi to do dualizmu prawnego, bo część sędziów będzie respektowało jedne orzeczenia, a część sędziów inne orzeczenia

— ostrzega Ogólnopolskie Zrzeszenie Sędziów „Sędziowie RP”.

Można przewidzieć przyszłość, że następna władza - bo przecież dojdzie do jakiejś zmiany - uzna, że wszystkie wyroki wydane w trybie art. 7 projektowanych przepisów wprowadzających ustawę o TK są nieważne i pozbawione mocy

— powiedział sędzia i podkreślił, że nie ma wystarczających racji do zastosowania w tym momencie nadzwyczajnych rozwiązań.

Raz zastosowany tryb nadzwyczajny będzie wykorzystywany przez każdą kolejną władzę i to nie tylko w odniesieniu do orzeczeń TK, ale choćby do orzeczeń Sądu Najwyższego

— oświadczył w czasie publicznego wysłuchanie Drożdżejko.

Sędzia, czy nie sędzia?

Sędzia Zygmunt Drożdżejko podkreślił, że projekt przepisów ma określać kto jest sędzią, a kto nie jest sprzeczny, dlatego trzeba go uznać za sprzeczny z art. 194 ust. 1 Konstytucji RP.

O tym decyduje akt wyboru dokonany przez Sejm, a zgodnie z ustawą potrzebny jest jeszcze akt odebrania przyrzeczenia od prezydenta. Jeśli te dwa zdarzenia nastąpiły to oznacza, że dana osoba jest sędzią i jest uprawniona do orzekania. Ustawa nie może stwierdzić, że jest inaczej

— podkreślił przedstawiciel „Sędziów RP” i skrytykował także przepisy dotyczące wybory kandydatów na sędziów TK.

Wyobraźmy sobie sytuację, że tylko osoba posiadająca tytuł profesora lub doktora habilitowanego posiada wyróżniającą wiedzę prawną. Wtedy uznamy, że wszystkie inne osoby nie posiadają takiego tytułu, a ich wybory i wdane przez nich wyroki są nieważne, a oni są osobami nieuprawnionymi

— skrytykował projekt regulacji Drożdżejko, który jednak nie dokończył swojego wystąpienia, bo przewodnicząca Kamila Gasiuk-Pihowicz zdecydowała, że wystąpienia mogą trwać nie dłużej niż 5 minut.

Projekty reformujące Trybunał Konstytucyjny wpłynęły do Izby na początku marca br.; podpisali się pod nimi posłowie koalicji rządowej. Pierwsze czytanie projektów odbyło się 24 kwietnia br. Jeden to projekt nowej ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, drugi zawiera przepisy wprowadzające do tej ustawy. Razem z przyjętą już uchwałą Sejmu i propozycją zmiany konstytucji stanowią pakiet - prezentowanej jeszcze na początku marca br. przez szefa MS Adama Bodnara i polityków rządzącej koalicji - kompleksowej reformy TK.

CZYTAJ TAKŻE: TK nie zostawił suchej nitki na rozporządzeniu Bodnara! Wyłączanie sędziów ze względu na sposób powołania jest niekonstytucyjne!

koal/PAP/sejm.gov