Ministerstwo Edukacji Narodowej planuje szereg zmian w podstawach programowych, także z historii. Jaki jest kierunek zmian? Działania koalicji Tuska wypunktował historyk, prof. Andrzej Nowak. Obraz jest porażający.

Czystka w podstawie programowej z historii

Prof. Andrzej Nowak w trakcie wykładu „Niepodległość: walka, ofiara, rezygnacja, który odbył się w Warszawie 20 lutego 2024 r. przedstawił zmiany, jakie do podstawy programowej z historii planuje wprowadzić resort edukacji pod wodzą Barbary Nowackiej.

Usunięto przykłady Witolda Pileckiego, św. Maksymiliana Kolbe. Usunięto Zawisze Czarnego, zwycięstwo grunwaldzkie, przeora Kordeckiego, hetmana Czarnieckiego, Danutę Siedzikównę „Inkę”. Wykreślono, cytuję, „dokonania Bolesława Krzywoustego” i – cytuję – „konflikt z cesarstwem niemieckim”. Nie było żadnych konfliktów, nie było Bolesława Krzywoustego. Wykreślono obowiązek, cytuję, „umieszczenia w czasie wydarzeń związanych z relacjami polsko-krzyżackimi”. Nie było żadnej wojny z Krzyżakami, po prostu nie było tego problemu

– zwracał uwagę historyk.

Wykreślono, z niezwykłą czujnością cenzorską, cytuję, „związki Polski z Węgrami” – nie było związków Polski z Węgrami w XIV wieku. Usunięto, cytuję, „charakterystykę polityki zagranicznej ostatnich Jagiellonów ze szczególnym uwzględnieniem powstania Prus Książęcych”. Koniec. O co chodzi? Oczywiście, nie było hołdu pruskiego, nie było czegoś takiego

– mówił.

Nie było Kościuszki i rozbiorów Polski?

Prof. Andrzej Nowak wskazywał, że z podstawy programowej wykreślono też:

„Uczeń charakteryzuje projekty reform ustrojowych Stanisława Leszczyńskiego i Stanisława Konarskiego”. Usunięto również: „Omawia zjawiska świadczące o postępie gospodarczym, rozwoju kultury i oświaty”. Nie, w XVIII wieku nie było żadnych polskich projektów reform i nie było żadnego postępu, Polska jest zacofana – to jest oczywiste

– podkreślał historyk.

Prof. Nowak dodał, że wykreślono też przedstawienie przez ucznia wkładu Polaków w walkę o niepodległość Stanów Zjednoczonych.

Nie było Kościuszki, nie było Pułaskiego. Usunięto zapis: „Charakteryzuje cele i konsekwencje Konfederacji Barskiej” – oczywiście Konfederacji Barskiej nie mogło być. Usunięto, cytuję, „opisuje okoliczności utworzenia Legionów Polskich oraz omawia ich historię”. Wykreślono również, cytuję, „opisuje powstanie Księstwa Warszawskiego, jego ustrój i terytorium”. Usunięto, cytuję, „wskazuje na mapie podział polityczny ziem polskich po kongresie wiedeńskim”. A więc o co tutaj chodzi? Nie było rozbiorów, nie było podziału tego państwa. O to chodzi w tym cytacie – wskazać na mapie podział polityczny ziem polskich, że byli jacyś rozbiorcy. Nie było żadnych rozbiorców, nie było rozbiorów

– powiedział prof. Nowak.

Z podstawy programowej, jak wskazywał historyk, usunięto też zapis dotyczący uwzględnienia, jeśli to możliwe, przebiegu powstania w regionie.

O co tu chodzi? O to, że jeżeli pojawia się jakaś wzmianka o powstaniu, to ono nie miało nic wspólnego z tobą. Powstanie Styczniowe, gdzieś w Sandomierskiem, na Podlasiu czy na Kurpiach – nie ma śladu. Nie ma żadnego związku między uczniem, jego rodziną, jego tradycją, a tym, że kiedyś walczono na tej ziemi o niepodległość Polski

– zwrócił uwagę prof. Nowak.

Historia bez przykładów bohaterstwa Polaków

Według resortu Barbary Nowackiej, uczniowie na historii nie powinni uczyć się także o traktatów w Locarno i włoskim faszyzmie.

Dlaczego? Od razu wyjaśnię. Locarno to był układ z 1925 roku, w którym państwa zachodnie zgodziły się na układ z Niemcami Weimarskimi, w którym uznano nienaruszalność granic zachodnich – czyli granicy Niemiec z Francją i Belgią – i naruszalność granic wschodnich Niemiec. Czyli de facto państwa zachodnie otworzyły możliwość agresji czy rewizji granic – może tak powiedzmy, ostrożniej – Niemiec z Polską i Czechosłowacją. A dlaczego nie ma włoskiego faszyzmu? Tu odpowiedź jest banalna. Bo tylko w Polsce był faszyzm – w Polsce narodził się faszyzm. Mussolini nie ma tu znaczenia

– mówił historyk.

Wykreślono także kwestię podawania przez ucznia przykładów szczególnego bohaterstwa Polaków, jak obrona poczty w Gdańsku, walki o Westerplatte, obrona wieży spadochronowej w Katowicach, bitwy pod Mokrą i Wizną, bitwa nad Bzurą, obrona Warszawy, obrona Grodna, bitwa pod Kockiem.

„Nowości” w podstawie programowej

Prof. Nowak zwrócił też uwagę, że do podstawy programowej wprowadzono zapisy:

Wyjaśnia przyczyny i rozmiary konfliktu polsko-ukraińskiego zamiast rzezi wołyńskiej na Kresach. Już nawet nie ma mowy o ludobójstwie, ale nie było nawet rzezi. Był konflikt polsko-ukraiński. Niektórzy mówią, że podstawa programowa to nic ważnego, nauczyciele mają pewne minimum swobody, mogą korzystać z niej, z różnych podręczników. Otóż podstawa programowa ma zasadnicze znaczenie

– podkreślił historyk.

Bo nawet jeżeli są teraz jeszcze dostępne podręczniki – te starsze, nie tylko z okresu rządów Prawa i Sprawiedliwości, gdzie była mowa o tych rzeczach, które tu zostały skasowane. Ale podstawa programowa wytycza kierunek, zgodnie z którym teraz pisze się nowe podręczniki, które będą gotowe dla klasy zaczynającej swoją edukację 1 września 2024 roku i w następnych latach. One będą już napisane zgodnie z tym schematem. Dlaczego? Bo wydawcy chcą zarobić, a żeby zarobić, muszą zyskać akceptację resortu edukacji. Ministerstwo, zgodnie z formularzem, sprawdza w pierwszej kolejności zgodność podręcznika z podstawa programową. Jak się nie zgadza, to podręcznik nawet nie idzie do recenzji. Jest wyrzucany do kosza w ministerstwie. To jest kierunek zmian

– dodał.

Media skupiły głównie uwagę na usunięciu rzezi wołyńskiej i zastąpieniu jej konfliktem polsko-ukraińskim. To jest ważna sprawa, ale ona tworzy część całości, a istotą całości jest wykreślenie pamięci o niepodległości Polski, o tym, że bywali w historii Polski zewnętrzni przeciwnicy niepodległości, że bywali wewnętrzni zdrajcy, którzy tę niepodległość sprzedawali i że byli bohaterowie, którzy tej niepodległości bronili

— podsumował prof. Andrzej Nowak.

CZYTAJ TAKŻE:

— NASZ WYWIAD. Marek Grabowski: Z programów nauczania wycinane są fundamenty europejskiej i polskiej kultury

— TYLKO U NAS. Zamach na podstawę programową. Stachowiak-Różecka: Absolutnie chaotyczna i bardzo szkodliwa propozycja

— TYLKO U NAS. Rząd Tuska uderza w edukację. Zalewska: Chcą unikać tematów, które mówią o polskości i o tym, jak ciężko buduje się tożsamość

wkt