Senat rozpoczął posiedzenie, którego jedynym punktem jest nowela ustawy o Sądzie Najwyższym. Senackie komisje dzień wcześniej zarekomendowały poprawki m.in. likwidujące Izbę Odpowiedzialności Zawodowej i przeniesienie spraw dyscyplinarnych do Izby Karnej.

Marszałek Senatu deklarował zajęcie się przez Izbę projektem jeszcze w styczniu i zrobił to w ostatnim dniu miesiąca. Według harmonogramu na stronie Senatu nowelizacja ta jest jedynym punktem wtorkowego posiedzenia Izby.

Deklaracje Grodzkiego

Chciałem powiedzieć z całą mocą - te poprawki w całości wypełnią oczekiwania KE w stosunku do ustawy o SN i bardzo przybliżą nam pokonanie tego kamienia milowego. A przypomnę, że jest i wiele innych, m.in. dotyczących odnawialnych źródeł energii. […] Oddamy nowelizację ustawy o SN do Sejmu w dużo lepszej, zgodnej z konstytucją formie; apeluję do Sejmu, by pochylił się nad senackimi poprawkami.

— powiedział przed rozpoczęciem posiedzenia marszałek Senatu Tomasz Grodzki zarzekając się, że „zapowiadane poprawki „nie służą żadnej polityce”

One przywracają prawidłowe reguły gry w sądownictwie, we władzy wymiaru sprawiedliwości i przywracają współpracę, ale i niezależność władzy wykonawczej, władzy ustawodawczej i władzy sądowniczej. […] Pochylcie się nad naszymi poprawkami poważnie, spróbujcie je zaadaptować, nie patrząc na dziwactwa jednego komponentu Zjednoczonej Prawicy, czyli Solidarnej Polski. To będzie z korzyścią nie tylko dla polityki. Przede wszystkim będzie to z korzyścią dla wymiaru sprawiedliwości i, co najważniejsze, dla Polek i Polaków, bo jeden kamień milowy będziemy mieli pokonany

— przekonywał kierując swoje słowa do posłów.

Apele opozycji

Także przed rozpoczęciem obrad Senatu podczas konferencji prasowej o tym, że senacki klub KO będzie głosował za zgłaszanymi przez opozycję poprawkami poinformowali poseł KO Robert Kropiwnicki oraz senator KO Marcin Bosacki.

Poprawiamy tę ustawę w kierunku konstytucyjności

— zadeklarowali proponując, aby nie tylko „zlikwidować Izbę Odpowiedzialności Zawodowej jako niepotrzebną”, ale także „skasować wyroki tej izby”.

Proponujemy także, aby każdy sędzia mógł wnosić o test bezstronności innego sędziego, a nie tylko, żeby cały skład mógł podjąć taką uchwałę

— poinformował poseł KO. Jak dodał, dzięki temu test bezstronności będzie „prawdziwym instrument weryfikacji sędziów”.

To bardzo istotne zmiany. Liczymy na to, że one przejdą zarówno w Senacie, jak i w Sejmie

— powiedział Kropiwnicki.

W Senacie wypełnimy wszystkie warunki, które spowodują, że ta ustawa stanie się zgodna z polską konstytucją, zgodna z prawem europejskim. […] I w dużej mierze opanuje chaos w wymiarze sprawiedliwości, który PiS swoimi deformami wprowadza od 7 lat. Przybliży też uzyskanie przez Polskę 170 mld złotych z funduszy europejskich.

— zapowiedział Bosacki

Będziemy w Senacie apelować do senatorów PiS, aby poparli te poprawki, a potem do posłów PiS, by ich nie odrzucali w Sejmie. Ustawa w kształcie, w którym wyjdzie z Senatu, będzie dawała większe szanse, aby pieniądze z Brukseli uzyskać

— dodał.

„Ósma kompleksowa zmiana”

Na początku posiedzenia senatorowie uczcili chwilą ciszy zmarłego 20 stycznia br. senatora Marka Plurę.

Od siedmiu lat jest to ósma kompleksowa zmiana, dokonująca takich przeobrażeń, o których kiedyś mówilibyśmy, że to są zmiany fundamentu wymiaru sprawiedliwości, czy wręcz zmiany konstytucyjne, mimo że nie zmieniamy konstytucji

— powiedział na początku debaty sprawozdawca komisji senator Aleksander Pociej (KO). Dodał, że oprócz zmian fundamentalnych w ostatnich latach były drobniejsze nowelizacje i nie zna systemu, który wytrzymałby takie częste zmiany.

14 poprawek z Komisji

W poniedziałek nowelę rozpatrywały na wspólnym posiedzeniu senackie komisje: praw człowieka, praworządności i petycji oraz ustawodawcza. Za nowelizacją - wraz ze wszystkim 14 poprawkami proponowanymi przez większość senacką - zagłosowało wówczas 23 senatorów - członków komisji, jeden był przeciw, a troje wstrzymało się od głosu.

Zarekomendowane przez komisje poprawki znacząco przekształcają nowelizację - zakładają zniesienie Izby Odpowiedzialność Zawodowej SN i przeniesienie do Izby Karnej SN rozpatrywania spraw dyscyplinarnych m.in. sędziów, prokuratorów, adwokatów, notariuszy i radców prawnych. Zgodnie z tymi poprawkami, do Izby Karnej trafią także sprawy immunitetowe sędziów i prokuratorów.

Ponadto na mocy poprawek, orzeczenia wydane przez poprzedniczkę Izby Odpowiedzialności Zawodowej - Izbę Dyscyplinarną SN - uznano by za nieważne i pozbawione skutków prawnych, a toczące się postępowania wszczęte w tej izbie zostałyby umorzone. Poprawki zakładają też niezwłoczne przywrócenie do orzekania wszystkich sędziów zawieszonych przez Izbę Dyscyplinarną na uprzednio pełnione stanowiska.

Co z testem niezawisłości sędziego?

W związku z faktem, że przekazanie NSA kompetencji do orzekania w sprawie tzw. testu niezawisłości i bezstronności sędziego ustawą nowelizującą narusza normy konstytucyjne, proponujemy wykreślenie z nowelizacji tych przepisów i pozostawienie rozwiązań dotychczasowych. Czyli przeprowadzane byłoby to (testy bezstronności - PAP) w Sądzie Najwyższym

— mówiła podczas posiedzenia komisji wicemarszałek Senatu Gabriela Morawska-Stanecka (PPS), przedstawiając pakiet poprawek.

Zgodnie z poprawkami, uprawnionymi do orzekania ws. tzw. testów bezstronności byliby wyłącznie sędziowie posiadający co najmniej siedmioletni staż pracy w SN, czyli powołani przed reformą przepisów dotyczących ukształtowania KRS. W poprawkach zaproponowano, żeby z wnioskiem o przeprowadzenie takiego testu mogli wystąpić też poszczególni sędziowie, a nie tylko składy sędziowskie.

---

Sejm uchwalił nowelizację ustawy o Sądzie Najwyższym 13 stycznia. Według jej autorów, posłów PiS, ustawa ta ma wypełnić kluczowy „kamień milowy” dla odblokowania przez Komisję Europejską pieniędzy na Krajowy Plan Odbudowy.

Zgodnie z nowelizacją w wersji uchwalonej w Sejmie sprawy dyscyplinarne i immunitetowe sędziów miałby rozstrzygać Naczelny Sąd Administracyjny, a nie - jak obecnie - Izba Odpowiedzialności Zawodowej SN. NSA ma przejąć także m.in. kompetencje do rozstrzygania tzw. spraw immunitetowych sędziów wszystkich sądów. Nowela przewiduje też zasadnicze zmiany dotyczące tzw. testu niezawisłości i bezstronności sędziego, którymi też miałby częściowo zajmować się NSA.

CZYTAJ TAKŻE:

— TYLKO U NAS. Czy nowelizacja ustawy o SN to koniec problemów z UE? Kempa: „Jestem pewna, że dalej będzie eskalować swoje żądania”

— Nowelizacja ustawy o Sądzie Najwyższym. „Obóz patriotyczny staje przed najpoważniejszym dylematem od lat”

rdm/PAP