Wskazuje pan, że widzi jeszcze problem w projekcie ustawy reprywatyzacyjnej, mianowicie związany z prawem dziedziczenia. Panie profesorze, o co chodzi?

W Polsce obowiązuje prawo dziedziczenia i sądowe wyroki w tej kwestii muszą być honorowane niezależnie od zapisu ustawowego. Zapis, że dziedziczenie nieruchomości może mieć miejsce tylko w najbliższej rodzinie jest dziedziczeniem zbyt wąsko postrzegane. Powinno to zostać zweryfikowane przez specjalistów od prawa spadkowego.

Przekonuje pan, że proponowany czas zgłaszania roszczeń, czyli rok jest zbyt krótki. Nie jest to dużo czasu, ale z drugiej strony, reprywatyzację powinno się jak najszybciej zakończyć. Nie sądzi pan?

Oczywiście, że tak. Rok na zgłoszenie roszczeń to zbyt krótki czas. Część potencjalnych beneficjentów nie mieszka w Polsce, niektórzy nie znają już języka polskiego. Dotarcie do nich z informacją o możliwości otrzymania odszkodowania musi być tak uregulowana, żeby to było realne prawo i każdy mógł skorzystać z tej możliwości. Liczę, że polskie placówki dyplomatyczne dotrą z informacjami na ten temat do wszystkich zainteresowanych.

Jak należy rozwiązać kwestię rekompensat?

Jeżeli możliwe jest oddawanie własności w naturze to ten kierunek jest wskazany. Należałoby powołać specjalny fundusz, który dysponowałby mieniem zastępczym, czyli ziemią, która mogłaby być przekazywana w ramach 20 proc. rekompensaty. Wydaje się, że będzie zrozumienie co do miary możliwości Skarbu Państwa i rekompensaty w wysokości 20 proc. wartości.

Jak pan ocenia zaprezentowany dziś przez ministrów Mariusza Kamińskiego i Macieja Wąsika projekt ustawy o przejrzystości życia publicznego?

Wszelka transparentność jest wskazana i dobra. Przykład posłów i senatorów wskazuje, że jest to możliwe. Jesteśmy objęci koniecznością transparentności wydatków budżetowych. W przypadku urzędników transparentność jest potrzebna w imię dobrze rozumianego prawa obywatela do bycia w równej pozycji, co urzędnik.

Rozmawiał Tomasz Plaskota