Zgodnie z art.4 Konstytucji „Władza zwierzchnia w Rzeczypospolitej Polskiej należy do Narodu”, który sprawuje ją  „przez swoich przedstawicieli lub bezpośrednio”, czyli poprzez Sejm lub w drodze referendum.

Naród poprzez swych przedstawicieli w Sejmie sprawuje „władzę zwierzchnią” głównie wydając ustawy, którymi realizuje zwycięski program wyborczy, wdraża zapowiadane reformy i koncepcje. Sejm, tj. posłowie posiadają mandat demokratycznych bezpośrednich wyborów. Większość sejmowa ma tym samym obowiązek wywiązania się ze złożonych obietnic. Realizacją programu wyborczego zajmuje się rząd.

Na tle najogólniejszej kompetencji „władzy zwierzchniej” Narodu, „władztwo” Prezydenta zarysowano w Konstytucji w jednym – w szczególnym obszarze – w obszarze obronności.

Wg art.134 Konstytucji „Prezydent Rzeczypospolitej jest najwyższym zwierzchnikiem Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.” W czasie pokoju „Prezydent sprawuje zwierzchnictwo nad Siłami Zbrojnymi za pośrednictwem Ministra Obrony Narodowej.” Kompetencje Prezydenta, związane ze zwierzchnictwem nad Siłami Zbrojnymi, szczegółowo określają Konstytucja w art.134, oraz ustawa o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (zwłaszcza art.4a i art.5), które przyznają Prezydentowi liczne kompetencje strategiczne, ale i doraźne o charakterze wykonawczym, jak też uprawnienia personalne.

Przyznanie w Konstytucji Prezydentowi RP licznych uprawnień do podejmowania ostatecznych decyzji w sprawach Sił Zbrojnych, a jednocześnie uczynienie za te sprawy odpowiedzialnym Ministra Obrony Narodowej, tworzy od początku uchwalenia Konstytucji zarzewie sporów kompetencyjnych w tym bardzo wrażliwym obszarze. Nie jest bowiem do końca jasne konstytucyjne rozgraniczenie zadań i kompetencji Prezydenta i Ministra, „za pośrednictwem” którego Prezydent „sprawuje zwierzchni nadzór nad Siłami Zbrojnymi”.

Sprawy te, dla dobra państwa polskiego, w interesie naszego bezpieczeństwa, będą musiały być jasno uregulowane w przyszłej ustawie zasadniczej.

Prezydent na mocy art.133 ma też pewne istotne i wcale nie symboliczne kompetencje w dziedzinie relacji z zagranicą. W szczególności jest reprezentantem RP w stosunkach zewnętrznych jako „najwyższy przedstawiciel Rzeczypospolitej Polskiej”. Dokonuje ratyfikacji umów, powołuje ambasadorów, przyjmuje listy uwierzytelniające dyplomatów zagranicznych.

Konstytucja nie przyznaje jednak Prezydentowi w sprawach zagranicznych „zwierzchnictwa”. Mówi jedynie, iż Prezydent RP „w zakresie polityki zagranicznej współdziała z Prezesem Rady Ministrów i właściwym ministrem”. Nie daje to jednak odpowiedzi, jaka jest faktyczna rola Prezydenta w tych sprawach i który podmiot – Prezydent, czy Minister Spraw Zagranicznych – ma w tym obszarze głos decydujący. Ta dziedzina spraw publicznych również będzie wymagała doprecyzowania w przyszłości.

Inny obszar, w którym Prezydent wypowiadał się niedawno w sposób głęboki i krytyczny, to wymiar sprawiedliwości, gdy zawetował z powodów głównie merytorycznych koncepcje, które chciał wprowadzić Sejm i rząd w wykonaniu swych wyborczych, bardzo oczekiwanych społecznie reform.

W obszarze władzy sądowniczej Prezydent posiada jedynie prawo powoływania sędziów różnych szczebli i rangi.

Czytaj dalej na następnej stronie