Ciekawe jest też specyficzne Michnikowe widzenie najnowszej historii Polski. Otóż Michnik mówi tak:
Nacjonalizm w czasach komunistycznych był skrajnie prymitywny, nazywał wszystkich, mających kontakty ze światem zewnętrznym „piątą kolumną”, kosmopolitami bez ojczyzny, zdrajcami narodowymi. Przy tym narodowi komuniści byli lokajami ZSRR, bo uważali że gwarantem zachodniej granicy Polski jest Moskwa. Byli gotowi słuchać Moskwy, ale nie chcieli sowietyzacji kraju. Ich ideałem był Ceausescu. Potem, w epoce „Solidarności”, pojawił się antyradziecki patriotyzm… (…) To był antyradziecki punkt widzenia, ale nie narodowy szowinizm.
Czyta się to trochę tak, jakby dla Michnika aż do momentu, w którym powstała „Solidarność” w Polsce istniał tylko komunizm – podzielony na obozy narodowy i, jak można się domyślać, internacjonalistyczny – a niezależny od frakcji w łonie PZPR „antyradziecki patriotyzm” pojawił się dopiero później. Sądzę, że dla historyka idei, piszącego o tym jakie widzenie świata ukształtowało tych, którzy z kolei ukształtowali demokratyczną opozycję, to rzucone au passant zdanie może być ważne.
Ale najważniejszy wydaje mi się sam fakt stworzenia i wydania tej książki.
Adam Michnik i szerzej, środowisko „Wyborczej” jako jedyni w Polsce „od zawsze” przykładają dużą wagę do relacji z Rosją, w tym przede wszystkim do kontaktów z rosyjskimi opozycjonistami. To ważne i dobre dla naszego kraju - piszę to bez ironii. Bo głównie im zawdzięczamy to, że jeszcze(jako Polska, pojmowana jako całość) mamy w Moskwie jakiekolwiek intelektualne pozycje. Że ktokolwiek tam jeszcze nami się interesuje.
Druga strona tego zagadnienia jest jednak taka, że jeśli uda nam się natrafić na Rosjanina antyputinowskiego, demokratycznie nastrojonego i zarazem takiego, dla którego Polska cokolwiek znaczy, to w zasadzie zawsze okazuje się, że jest przy tym wielbicielem Adama Michnika. „Choć ty siadłszy płacz” – jak pisał w takich razach Wańkowicz.
Tak było zawsze, ale Aleksiej Nawalny jest w opozycji rosyjskiej zjawiskiem relatywnie nowym. Bloger, działacz antykorupcyjny, stał się znany dopiero w 2011 roku. I nie pochodzi (ani w sensie rodzinnym, ani środowiska politycznego) ze sfer związanych z dawnymi dysydentami, wśród których związki z Michnikiem były poniekąd naturalne.
A jednak teraz – wspólna książka…
I dlatego – jak napisałem na wstępie – jej wydanie (jak również szerokie zrelacjonowanie na rosyjskich opozycyjnych portalach) warto odnotować. Niezależnie od treści. Bo jest to jeszcze jeden dowód na to, że gdyby kiedykolwiek rosyjska opozycja demokratyczna doszła do władzy w Moskwie (teraz nic na to nie wskazuje, ale – gdyby…), to oznaczałoby to, iż rządy nad Rosją wpadły w ręce przyjaciół Adama Michnika.
Warto zdawać sobie z tego sprawę.
Znający rosyjski mogą przeczytać fragmenty książki Michnika i Nawalnego na tych portalach:
http://www.novayagazeta.ru/politics/70190.html
https://meduza.io/feature/2015/10/01/protiv-oppozitsii-kommunisty-ispolzovali-taktiku-salyami
Drukujesz tylko jedną stronę artykułu. Aby wydrukować wszystkie strony, kliknij w przycisk "Drukuj" znajdujący się na początku artykułu.
Ciekawe jest też specyficzne Michnikowe widzenie najnowszej historii Polski. Otóż Michnik mówi tak:
Nacjonalizm w czasach komunistycznych był skrajnie prymitywny, nazywał wszystkich, mających kontakty ze światem zewnętrznym „piątą kolumną”, kosmopolitami bez ojczyzny, zdrajcami narodowymi. Przy tym narodowi komuniści byli lokajami ZSRR, bo uważali że gwarantem zachodniej granicy Polski jest Moskwa. Byli gotowi słuchać Moskwy, ale nie chcieli sowietyzacji kraju. Ich ideałem był Ceausescu. Potem, w epoce „Solidarności”, pojawił się antyradziecki patriotyzm… (…) To był antyradziecki punkt widzenia, ale nie narodowy szowinizm.
Czyta się to trochę tak, jakby dla Michnika aż do momentu, w którym powstała „Solidarność” w Polsce istniał tylko komunizm – podzielony na obozy narodowy i, jak można się domyślać, internacjonalistyczny – a niezależny od frakcji w łonie PZPR „antyradziecki patriotyzm” pojawił się dopiero później. Sądzę, że dla historyka idei, piszącego o tym jakie widzenie świata ukształtowało tych, którzy z kolei ukształtowali demokratyczną opozycję, to rzucone au passant zdanie może być ważne.
Ale najważniejszy wydaje mi się sam fakt stworzenia i wydania tej książki.
Adam Michnik i szerzej, środowisko „Wyborczej” jako jedyni w Polsce „od zawsze” przykładają dużą wagę do relacji z Rosją, w tym przede wszystkim do kontaktów z rosyjskimi opozycjonistami. To ważne i dobre dla naszego kraju - piszę to bez ironii. Bo głównie im zawdzięczamy to, że jeszcze(jako Polska, pojmowana jako całość) mamy w Moskwie jakiekolwiek intelektualne pozycje. Że ktokolwiek tam jeszcze nami się interesuje.
Druga strona tego zagadnienia jest jednak taka, że jeśli uda nam się natrafić na Rosjanina antyputinowskiego, demokratycznie nastrojonego i zarazem takiego, dla którego Polska cokolwiek znaczy, to w zasadzie zawsze okazuje się, że jest przy tym wielbicielem Adama Michnika. „Choć ty siadłszy płacz” – jak pisał w takich razach Wańkowicz.
Tak było zawsze, ale Aleksiej Nawalny jest w opozycji rosyjskiej zjawiskiem relatywnie nowym. Bloger, działacz antykorupcyjny, stał się znany dopiero w 2011 roku. I nie pochodzi (ani w sensie rodzinnym, ani środowiska politycznego) ze sfer związanych z dawnymi dysydentami, wśród których związki z Michnikiem były poniekąd naturalne.
A jednak teraz – wspólna książka…
I dlatego – jak napisałem na wstępie – jej wydanie (jak również szerokie zrelacjonowanie na rosyjskich opozycyjnych portalach) warto odnotować. Niezależnie od treści. Bo jest to jeszcze jeden dowód na to, że gdyby kiedykolwiek rosyjska opozycja demokratyczna doszła do władzy w Moskwie (teraz nic na to nie wskazuje, ale – gdyby…), to oznaczałoby to, iż rządy nad Rosją wpadły w ręce przyjaciół Adama Michnika.
Warto zdawać sobie z tego sprawę.
Znający rosyjski mogą przeczytać fragmenty książki Michnika i Nawalnego na tych portalach:
http://www.novayagazeta.ru/politics/70190.html
https://meduza.io/feature/2015/10/01/protiv-oppozitsii-kommunisty-ispolzovali-taktiku-salyami
http://www.newtimes.ru/articles/detail/102216
Strona 2 z 2
Publikacja dostępna na stronie: https://wpolityce.pl/polityka/267580-komorowski-tusk-i-sikorski-krytykuja-sami-siebie-ze-zbytnio-uwierzyli-putinowi-moskiewskie-wyznania-michnika?strona=2
