Słaby jest lud, jeśli godzi się ze swoją klęską, gdy zapomina, że został posłany, by czuwać, aż przyjdzie jego godzina. Godziny wciąż powracają na wielkiej tarczy historii.

- Jan Paweł II, "Myśląc Ojczyzna..."

 

Różniło ich niemal wszystko: wiek, zawód, stan cywilny, pochodzenie. Łączyła jedna wspólna sprawa: pragnienie życia w prawdzie, życia w wolnej Polsce. Połączyła ich tak dalece, że wszyscy oddali za nią życie. Pamięć o niezłomnych bohaterach podziemia i demokratycznej opozycji nie może zostać zatarta. W 31 rocznicę wybuchu stanu wojennego przypominamy o tych, którzy walczyli do końca...

 

MICHAŁ ADAMOWICZ, l. 28. Ranny 31 sierpnia 1982 roku podczas demonstracji w Lubinie. Zmarł w wyniku ran postrzałowych 5 września 1982 roku.

EMIL BARCHAŃSKI, l. 17. Uczeń, Zaginął w dniu 16 czerwca 1982 r. Ciało wyłowiono z Wisły. Prawdopodobna przyczyna śmierci - pobicie w czasie śledztwa.

ANTONI BROWARCZYK, l. 23. Zamordowany w dniu 17 grudnia 1981 r strzałem w głowę podczas rozpędzania demonstracji w Gdańsku.

WOJCIECH CIELECKI, l. 19. Zastrzelony dniu 2 kwietnia 1982 r. w Białej Podlaskiej przez żołnierzy Ludowego Wojska Polskiego.

WOJCIECH CIEŚLEWICZ, l. 29. Zamarł w dniu 2 marca 1982 r. w wyniku pobicia przez ZOMO w dniu 13 lutego 1982 r. podczas demonstracji w Poznaniu.

JÓZEF CZEKALSKI, l. 48. Zamordowany w dniu 16 grudnia 1981 r. podczas pacyfikacji strajku w KWK Wujek. Zmarł w wyniku ran postrzałowych.

WŁADYSŁAW DURDA, zmarł w nocy z 3 na 4 maja 1982 r. w wyniku zatrucia gazem łzawiącymi. Milicja w Szczecinie odmówiła wezwania pogotowia po umierającego.

JÓZEF GIZA, l. 28. Zamordowany w dniu 16 grudnia 1981 r. podczas pacyfikacji strajku w KWK Wujek. Zmarł w wyniku ran postrzałowych.

JOACHIM GNIDA, l. 28. Zmarł w dniu 25 stycznia 1982 r. w wyniku ran odniesionych w dniu 16 grudnia 1981 r. podczas pacyfikacji strajku w KWK Wujek. Śmierć nastąpiła w wyniku ran postrzałowych.

ADAM GRUDZIŃSKI, l. 36. Zmarł w wyniku pobicia w obozie internowania w Katowicach - Załężu. Data śmierci bliżej nie ustalona (październik 1982 r.).

RYSZARD GZIK, l. 35. Zamordowany w dniu 16 grudnia 1981 r. podczas pacyfikacji strajku w KWK Wujek. Zmarł w wyniku ran postrzałowych.

JACEK JERZ, lat 38. Zamordowany w Radomiu w dniu 31 stycznia 1983 zaledwie kilka tygodni po zwolnieniu z ponad rocznego internowania (w Kwidzynie ciężko pobity podczas pacyfikacji obozu przez ZOMO przeszedł ścieżki zdrowia), wg IPN istnieje prawdopodobieństwo otrucia Furosemidem.

ZDZISŁAW JURGIELEWICZ, l. 29. Zmarł w dniu 21 września 1982 r. w wyniku pobicia w czasie przesłuchania w KM MO, w Giżycku. Prawdopodobna data pobicia 12 września 1982 r.;

WACŁAW KAMIŃSKI, l. 32. Zmarł w dniu 28 listopada 1982 r., Ranny śmiertelnie w czasie demonstracji w Gdańsku w dniu 11 listopada 1982 r.

WANDA KOŁODZIEJCZYK, pobita w czasie przesłuchania w areszcie śledczym na ul. Rakowieckiej w Warszawie, zmarła w dniu 4 stycznia 1982 r.

STANISŁAW KOT, zmarł w dniu 3 kwietnia 1982 r. w Rzeszowie w wyniku pobicia przez patrol ZOMO w dniu 31 marca 1982 r.

TADEUSZ KOSECKI, zmarł pobity przez ZOMO w czasie pacyfikacji strajku na Politechnice Wrocławskiej w dniu 17 grudnia 1981 r. Prawdopodobna przyczyna śmierci - zawał serca.

RYSZARD KOWALSKI, l. 44. Zaginął w dniu 7 lutego 1983 r. Ciało wyłowiono z rzeki w dniu 31 marca 1983 r. Przewodniczący KZ NSZZ "Solidarność" w Hucie Katowice więzień polityczny.

STANISŁAW KRÓLIK, l. 39. Zmarł w dniu 16 listopada 1982 r. w wyniku pobicia w dniu 10 listopada 1982 roku w czasie demonstracji w Warszawie.

BOGUSŁAW KOPCZAK, l. 28. Zamordowany w dniu 16 grudnia 1981 r. podczas pacyfikacji strajku w KWK Wujek. Zmarł w wyniku ran postrzałowych.

O. HONORIUSZ STANISŁAW KOWALCZYK, l. 48. Dominikanin z Poznania. 17 kwietnia 1983 roku został ciężko ranny w wypadku samochodowym, do którego doszło w niewyjaśnionych okolicznościach. Zmarł 8 maja 1983 roku. Śledztwo w tej sprawie umorzono w 2002 r.

JÓZEF LARYSZ, l. 41. Przewodniczący Komisji Zakładowej NSZZ "Solidarność" w zakładach ELWRO. Zmarł w dniu 7 marca 1983 r. w wyniku pobicia po kolejnym przesłuchaniu w KW MO.

JOANNA LENARTOWICZ, l. 19. Zmarła w dniu 5 maja 1982 r. w wyniku pobicia w dniu 3 maja 1982 roku w czasie demonstracji w Warszawie.

WŁODZIMIERZ LISOWSKI, l. 67. Zmarł w dniu 13 lipca 1982 r. w wyniku pobicia w dniu 13 maja 1982 r. w Krakowie;

BERNARD ŁYSKAWA, l. 56. Zmarł w czasie demonstracji w Krakowie w dniu 1 maja 1983 r. Prawdopodobna przyczyna śmierci - zawał serca. Funkcjonariusze ZOMO odmówili wezwania pomocy.

PIOTR MAJCHRZAK, l. 19. Zmarł w dniu 18 maja 1982 r. w wyniku pobicia przez funkcjonariuszy ZOMO w dniu 13 maja 1982 r. w Poznaniu.

KAZIMIERZ MICHALCZYK, l. 27. Zmarł w dniu 2 września 1982 r. w wyniku pobicia w czasie demonstracji we Wrocławiu.

ANDRZEJ PEŁKA, l. 20. Zamordowany w dniu 16 grudnia 1981 r. podczas pacyfikacji w KWK Wujek. Zmarł w wyniku ran postrzałowych.

BOGUSŁAW PODBORACZYŃSKI, l. 21. Zamordowany przez nieznanych funkcjonariuszy MO. Ciało wydobyto z rzeki w dniu 30 kwietnia 1983 r.; Działacz NSZZ "Solidarność".

MIECZYSŁAW POŹNIAK, l. 26. Zamordowany w dniu 31 sierpnia 1982 roku podczas demonstracji w Lubinie. Śmierć nastąpiła na skutek rany postrzałowej.

GRZEGORZ PRZEMYK, l. 19. Zmarł w dniu 14 maja 1983 r. w wyniku pobicia na Komisariacie MO przy ul. Jezuickiej w Warszawie w dniu 12 maja 1983 r.

STANISŁAW RAK, l. 35. Zmarł w dniu 7 września 1982 r. w wyniku pobicia w Kielcach w dniu 31 sierpnia 1982 r.;

MIECZYSŁAW ROKITOWSKI, l. 47. Zmarł w dniu 3 kwietnia 1982 r. po pobiciu w areszcie śledczym w Katowicach - Załężu.

MIECZYSŁAW RADOMSKI, l. 56. Zmarł w dniu 3 maja 1982 r. w wyniku pobicia w czasie demonstracji w Warszawie.

PIOTR SADOWSKI, l. 32. Zmarł w dniu 31 sierpnia 1982 r. ranny w czasie demonstracji w Gdańsku.

JAN SAMSONOWICZ, l. 39. Zamordowany przez Służbę Bezpieczeństwa 30 czerwca 1983 w Gdańsku.

ZBIGNIEW SIMONIUK, l. 33. Zmarł 8 stycznia 1983 roku w więzieniu w Białymstoku.

RYSZARD SMAGUR, l. 29. Ugodzony w szyję pociskiem gazowym.

JAN STAWISIŃSKI, l. 22. Zmarł w dniu 25 stycznia 1982 r. w wyniku ran odniesionych w dniu 16 grudnia 1981 r. Śmierć nastąpiła w wyniku ran postrzałowych.

ADAM SZULECKI, l. 32. Zmarł w dniu 9 maja 1982 r. w wyniku pobicia w czasie demonstracji w dniu 3 maja 1982 r. w Warszawie

ANDRZEJ TRAJKOWSKI, l. 32. Zamordowany w dniu 31 sierpnia 1982 roku podczas demonstracji w Lubinie. Śmierć nastąpiła na skutek rany postrzałowej.

ZBIGNIEW WILK, l. 20. Zamordowany w dniu 16 grudnia 1981 r. podczas pacyfikacji strajku w KWK Wujek. Zmarł w wyniku ran postrzałowych.

BOGDAN WŁOSIK, l. 30. Zastrzelony w dniu 13 października 1982 r. w czasie demonstracji w Nowej Hucie.

TADEUSZ WOŹNIAK, l. 49. Zmarł w dniu 1 września 1982 r. w wyniku pobicia w czasie demonstracji we Wrocławiu w dniu 31 sierpnia 1982 r.

ZENON ZAJĄC, l. 22. Zamordowany w dniu 16 grudnia 1981 r. podczas pacyfikacji strajku w KWK Wujek. Zmarł w wyniku ran postrzałowych.

FRANCISZEK ZDUNEK, l. 49.Zastrzelony przez funkcjonariusza MO. Przewodniczący Komitetu Budowy Kaplicy w Sobolewie.

JAN ZIÓŁKOWSKI, l. 56. Zmarł 5 marca 1983 roku w wyniku pobicia cztery dni wczesniej na V Komisariacie MO w Poznaniu.

PIOTR BARTOSZCZE, l. 34. Zmarł w nocy z 7 na 8 lutego 1984 r. Ciało znaleziono w dniu 8 lutego 1984 r. w studzience melioracyjnej na polu ze śladami bicia i duszenia.

JANINA DRABOWSKA, l. 63. Zmarła we wrześniu 1983 r. na skutek obrzęku płuc spowodowanego działaniem gazów łzawiących użytych do rozpędzania demonstracji w Nowej Hucie w dniu 31 sierpnia 1983 r.

ROMAN FRANZ, l. 32.Zmarł w dniu 8 stycznia 1985 r. Został zatrzymany przez milicję na Komisariacie Kolejowym. Znaleziony martwy na ławce koło dworca PKP. Sekcja wykazała stłuczenie mózgu.

TADEUSZ FRĄŚ, l. 34. 7 września 1983 roku wyjechał do Krakowa, gdzie znaleziono jego ciało ze śladami ciężkiego pobicia.

GRZEGORZ LUKS, l. 19. Zmarł w dniu 14 stycznia 1987 r. Został zbity i skopany przez patrol MO w nocy z 29 na 30 sierpnia 1986 r. Przy niedostatecznej pomocy lekarskiej, zmarł w wyniku powikłań po pourazowej torbieli trzustki.

KSIĄDZ STEFAN NIEDZIELAK, l. 75. Zmarł w dniu 20 stycznia 1989 r. Ciało znaleziono w mieszkaniu księdza. Sekcja wykazała liczne urazy i rozerwanie wiązadeł kręgu szyjnego jako przyczynę śmierci.

KSIĄDZ JERZY POPIEŁUSZKO, l. 37. Ciało księdza wyłowiono ze zbiornika wodnego na Wiśle koło Włocławka 30 października 1984 roku.

JAN STRZELECKI, l. 69.Zmarł w dniu 11 lipca 1988 r. Znaleziony ciężko pobity nad Wisłą w dniu 30 czerwca 1988 r.

KSIĄDZ STANISŁAW SUCHOWOLEC, l. 31. Zmarł w dniu 30 stycznia 1989 r. Wg wersji prokuratury śmierć nastąpiła w wyniku zatrucia tlenkiem metali spowodowanego pożarem w pokoju.

ZBIGNIEW SZKARŁAT, l. 43. Znaleziony na ulicy w dniu 2 lutego 1986 r. ciężko pobity, stwierdzono pęknięcie czaszki i uszkodzenie mózgu.

ZBIGNIEW TOKARCZYK, l. 31. Zmarł w nocy z 22 na 23 lutego 1984 r. Ciało znaleziono koło domu denata. Sekcja wykazała urazy wątroby i płuc oraz ślady ciosów.

ZBIGNIEW WOŁOSZYN, lat. 46. 9 stycznia 1987 roku znaleziono jego zwłoki przed dziesięciopiętrowym budynkiem naprzeciwko miejsca pracy.

KSIĄDZ SYLWESTER ZYCH, l. 39. Zmarł 11 lipca 1989 r. Ciało znaleziono na dworcu PKS.

 

Lista nie jest pełna. Dokładna liczba osób, które w wyniku wprowadzenia stanu wojennego poniosły śmierć, nie jest znana. Wiele morderstw nigdy nie wyszło na światło dzienne... Nieznana pozostaje też liczba osób, które straciły w tym okresie zdrowie na skutek prześladowań, bicia w trakcie śledztwa czy podczas demonstracji ulicznych. 

Cześć ich pamięci!

 

 

CZYTAJ TAKŻE: Noc pamięci o ofiarach stanu wojennego przed willą generała Jaruzelskiego. NASZA RELACJA

 

mall