Co zrobi Tusk? Rozpada się i zapada cała konstelacja, która dawała mu przewagę. Przedstawiamy 5 możliwych scenariuszy

12 października, czyli w najbliższy piątek, Donald Tusk ma wygłosić tzw. drugie expose.

Po zmianie lidera sondaży - jak wiemy, PiS wyprzedziło po raz pierwszy od lat Platformę - możemy mieć pewność, że premier nie ograniczy się do wyliczenia tego, co chce zrobić do końca kadencji, do przedstawienia działań antykryzysowych.

Tusk wie, że stoi w obliczu bardzo poważnego wyzwania: na skutek licznych kompromitacji władzy i nowego tonu opozycji, na naszych oczach rozpada się cała konstrukcja, ta unikalna konstelacja wyobrażeń, mitów, obojętności, zadowolenia, prywatyzacji życia, niechęci do opozycji i jako takiej stabilizacji, która dawała na przestrzeni ostatnich lat tak wielką premię obozowi władzy. Jak to doskonale ujął prof. Krasnodębski - Polacy znów myślą realistycznie. Dla Tuska to wyjątkowo zła wiadomość. Jego świat się rozpada i zapada.

CZYTAJ TAKŻE: PIĘĆ PYTAŃ do prof. Zdzisława Krasnodębskiego: "Prawu i Sprawiedliwości udało się, po raz pierwszy od dawna, przebić przez zaporę medialną"

Premier musi się do tego problemu odnieść - nie dlatego, że chce, ale dlatego, że czeka na to cała szeroka koalicja władzy. Od szeregowych posłów, poprzez dziennikarzy, aż po celebrytów i "autorytety". Wszyscy oni czują, że coś ważnego wymyka im się z rąk, że w Polsce zmienia się bardzo dużo, i za chwilę nawet te dzisiejsze notowania PO mogą być marzeniem.

Owo oczekiwanie na wskazanie kierunku najkrócej jak można ujął prof. Hartman w słynnym już wezwaniu: "Tusku, k..., zrób coś!". Inaczej - wskaż kierunek, zorkiestruj zasoby, zadmij w złoty róg. 

CZYTAJ TAKŻE: Jeden sondaż powoduje panikę w obozie rządzącym. Prof. Hartman dramatycznie apeluje: "Tusku, k..., zrób coś!"

Tusk szuka pomysłu. Sądzę, że w chwili gdy piszę te słowa, rozpoczyna się kolejna narada, może narady - z udziałem Tuska i bez niego. Dzwonią telefony do zaprzyjaźnionych socjologów, PR-owców, analityków. Zamawiane są kolejne sondaże, a te już dostępne - omawiane. Trwa poszukiwanie cudownej mikstury, jakiegoś "abrakadabra".

Więc zabawmy się w "naradę". Co może zrobić Tusk? Widzę 5 możliwości.

 

1. Próba odnowienia wojny polsko-polskiej, czyli znów straszymy Kaczyńskim.

Rozwiązanie banalne, i chyba już nie działające. To taktyka "z przeszłości". Tusk może jednak nie mieć innego wyjścia niż brnięcie w tym kierunku. Pozostałe opcje są bowiem dość ryzykowne i kosztowne. Ta nie kosztuje nic - wymaga tylko daleko idącej współpracy mediów. To byłaby gra na zyskanie czasu, sygnał, że innego pomysłu nie znaleziono.

 

2. Poddanie swojego rządu pod sejmowe głosowanie, czyli wniosek o votum zaufania.

Taki ruch jest dość kosztowny, zawiera w sobie duże ryzyko. Wniosek o votum zaufania będzie przecież komunikatem, że premier nie czuje się tak pewnie, jak wielu myśli. Takie głosowanie to też zawsze pytanie o ostateczny wynik, w końcu różnica między władzą a opozycją wynosi w Sejmie ledwie kilka głosów. W przypadku sukcesu, Tusk chwilowo się wzmocni, złapie oddech. Udowodni, że siedzi dość mocno w siodle, i jednocześnie podetnie działania opozycji związane z kandydaturą prof. Glińskiego.

 

3. Przebudowa zaplecza politycznego, odnowienie "kordonu sanitarnego" wokół PiS.

Tusk ma wyobraźnię polityczną. W obliczu kryzysu, który daje wiatr opozycji, może więc uznać, że musi się posunąć. Może zaprosić do rządu albo którąś z partii lewicowych (SLD lub Palikota), albo obie, albo nawet wszystkie partie poza PiS, włącznie z Solidarną Polską (inna sprawa, czy wszystkie ugrupowania przyjęłyby propozycję). Taka szarża pozwoliłaby mu na zyskanie czasu, w nadziei, że kryzys skończy się przed kolejnymi wyborami, i fala poparcia dla PiS w tym czasie opadnie. 

 

4. Daleko idąca rekonstrukcja rządu, włącznie z wersją "rządu fachowców" z Tuskiem jako premierem.

Tusk jako premier jest moim zdaniem nienaruszalnym elementem każdej układanki. Jego odejście, zastąpienie go np. przez Kwaśniewskiego, tylko przyspieszy upadek tej władzy. To wszystko wisi na Tusku. Możliwe jednak, że zdecyduje się on nie tylko na wymianę ministrów, ale także na zmianę charakteru swojego gabinetu - z polityczno-PR-owego na "ekspercki". Uzasadnienie ma pod ręką - kryzys. Co ważne, taki rząd mógłby apelować do opozycji o poparcie. Sam Tusk zacząłby się przedstawiać jako koordynator "rządu fachowców" z różnych opcji politycznych. Wywołałby wrażenie nowego początku.

 

5. Przedstawienie pakietu reform zastępczych.

Wiedząc, że ludzie są zmęczeni, sfrustrowani, oraz że nie wierzą w naprawcze referencje władzy, Tusk może spróbować uciec i w tej dziedzinie do przodu. Zaproponuje np. likwidację Senatu, wprowadzenie Jednomandatowych Okręgów Wyborczych czy podatku liniowego. Czyli działania literalnie radykalne, choć słabo odnoszące się do istoty polskich problemów. Taki ruch dawałby szansę na przejęcie inicjatywy, na wybranie korzystnego dla siebie pola sporu, na przedstawienie opozycji jako hamulcowych. Może zaproponuje nawet jakieś referendum, by zogniskować społeczne emocje nie na sobie, ale na jakimś innym polu. Wariantem tego scenariusza jest także ostre pójście w lewo, kolejne uderzenie w Kościół, by zbudować wygodną oś podziału. W tym ostatnim wypadku Tusk ryzykuje jednak bunt na prawym skrzydle PO.

 

Być może Tusk wymyśli coś zupełnie innego, być może przyrządzi mieszankę niektórych możliwości. Sądzę jednak, że będzie to coś daleko idącego, zaskakującego, jakiś wist, jakaś dźwignia, której zadaniem będzie odwrócenie społecznych trendów.

Po sondażowym Waterloo bezczynność i brak zmiany będą oznaczały szybki koniec Tuska. Szybszy, niż sądzą dziś najwięksi optymiści. O czym wiemy my, ale wie też premier.