„Pamiętajmy o zwycięskim Powstaniu Wielkopolskim! Chwała Bohaterom!” - powiedział w spocie emitowanym z okazji Narodowego Dnia Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego prezydent RP Andrzej Duda. Święto upamiętniające zwycięski czyn zbrojny Polaków sprzed 104 lat jest obchodzone po raz drugi.

CZYTAJ RÓWNIEŻ: Obchodzimy Narodowy Dzień Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego! 104 lata temu Polacy stanęli do walki z Niemcami

27 grudnia 1918 r. wybuchło Powstanie Wielkopolskie. Impulsem do jego wybuchu był przyjazd dzień wcześniej i przemówienie wygłoszone z balkonu poznańskiego Hotelu Bazar przez Ignacego Jana Paderewskiego. Dla upamiętnienia wydarzenia sprzed 104 lat już po raz drugi obchodzimy Narodowy Dzień Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego.

Pamiętajmy o zwycięskim Powstaniu Wielkopolskim! Chwała Bohaterom!

— powiedział w spocie z okazji Narodowego Dnia Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego prezydent RP Andrzej Duda. Film jest emitowany w mediach społecznościowych.

W spocie wystąpili także mieszkańcy Wielkopolski w różnym wieku, którzy wspominają zwycięski czyn zbrojny mieszkańców Poznania i całego regionu sprzed 104 lat.

Powstanie Wielkopolskie wybuchło 27 grudnia 1918 r. w Poznaniu. Bezpośrednią jego przyczyną była wizyta w tym mieście wybitnego pianisty, męża stanu Ignacego Jana Paderewskiego. Jego przyjazd 26 grudnia był okazją do zorganizowania manifestacji patriotycznej. Następnego dnia Polacy gromadzili się pod budynkiem Hotelu Bazar. Niemcy zorganizowali kontrpochód, a jego uczestnicy zniszczyli po drodze siedzibę Komisariatu Naczelnej Rady Ludowej - legalnej polskiej władzy państwowej, uznanej przez Polski Sejm Dzielnicowy.

Przyjazd Paderewskiego uruchomił serię wydarzeń, których nie można już było kontrolować. Poza tym w Wielkopolsce nie stacjonowały silne jednostki niemieckie. W 1918 r. ta prowincja znajdowała się daleko od linii frontu. Polscy powstańcy w początkach zrywu musieli się zmierzyć ze stosunkowo słabym przeciwnikiem

— mówił dr hab. Piotr Szlanta w wywiadzie udzielonym PAP w 2018 r.

W gotowości bojowej czekały polskie oddziały Służby Straży i Bezpieczeństwa oraz Straży Ludowej. Przed godz. 17 sytuacja wymknęła się spod kontroli. Padł pierwszy strzał - wybuchło powstanie.

Zdobycie większej części Poznania

W pierwszym okresie walk powstańczych, do końca roku, Polakom udało się zdobyć większą część Poznania. Ostatecznie miasto zostało wyzwolone 6 stycznia 1919 r., kiedy to przejęto lotnisko Ławica. W polskie ręce wpadło kilkaset samolotów. Do połowy stycznia wyzwolono większą część Wielkopolski. Pod koniec stycznia Niemcy rozpoczęli ofensywę na froncie północnym, a w połowie lutego przenieśli siedzibę naczelnego dowództwa do Kołobrzegu, co miało świadczyć o planach ofensywnych przeciwko Wielkopolsce.

W hołdzie bohaterom - uczestnikom narodowego zrywu z lat 1918–1919, którzy wyzwolili Wielkopolskę spod panowania niemieckiego i przyłączyli ją do odrodzonej Rzeczypospolitej

— głosi preambuła ustawy, w której kolejne artykuły mówią o ustanowieniu 27 grudnia Narodowym Dniem Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego świętem państwowym.

Ustawa, która była inicjatywą ustawodawczą prezydenta, stanowiła odpowiedź na głosy przedstawicieli społeczności, działaczy patriotycznych oraz władz samorządowych z Wielkopolski. Z pomysłem ustanowienia święta państwowego wyszły wspólnie: Wielkopolskie Muzeum Niepodległości, Fundacja Zakłady Kórnickie, Muzeum Narodowe w Poznaniu, poznański oddział Instytutu Pamięci Narodowej, Towarzystwo Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918–1919 oraz Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Wielkopolski.

mly/PAP