Macierewicz i Naimski ujawniają nieznane archiwum KOR

Dawni działacze Komitetu Obrony Robotników i harcerze „Czarnej Jedynki” zaprezentowali nieznane dotąd dokumenty: sprawozdania i relacje dotyczące m.in. pomocy udzielanej robotnikom w połowie lat 70. Tzw. archiwum ursuskie zawiera ponad 600 kart.

CZYTAJ TEŻ: - Komitet Obrony Robotników: „Mieliśmy obowiązek wystąpić w ich obronie”. Dziś odtajnienie archiwum KOR

Jak poinformował podczas konferencji nt. 38. rocznicy powstania Komitetu Obrony Robotników d. działacz opozycji, obecnie poseł PiS Antoni Macierewicz tzw. archiwum ursuskie zostało w 1977 roku, po serii aresztowań, ukryte w piwnicy należącej do rodziny współpracownika KOR Wojciecha Fałkowskiego (obecnie profesora historii).

Dokumenty pochodzą z 1976 r. i 1977 r. Kartoteka zawiera m.in. relacje, sprawozdania i uwagi z przebiegu protestu w Ursusie i w innych miastach, pomocy udzielanej robotnikom, ich sytuacji materialnej i rodzinnej. Są w niej też takie informacje jak nazwiska prokuratorów, milicjantów, a także sędziów orzekających kary. Łącznie kartoteka zawiera ponad 600 kart.

„Czesław M. Rzeczy dla dzieci, wpłata na węgiel, na zabawki”, „Grzegorz Z - żonie załatwić lekarza - jakiego? Pilne!” - to niektóre z wielu opisów ujętych w archiwum.

Z tych fiszek i relacji wyłania się wielka skala działania, rutynowy profesjonalizm, ogromny wysiłek. Zaskoczyło mnie to

— przyznał Fałkowski.

Od początku naszego działania było wiadomo, że rzecz nie idzie tylko o pomoc humanitarną, ale idzie za tym konkretny plan polityczny: odrzucenia opresyjnej władzy, nieakceptowanej przez społeczeństwo.

Powstanie Komitetu Obrony Robotników było reakcją na represje, jakie spotkały robotników z Radomia, Ursusa i Płocka. Głównym jego celem było niesienie pomocy prawnej i finansowej represjonowanym przez peerelowskie władze robotnikom i ich rodzinom.

23 września 1976 r. 14 osób ogłosiło „Apel do społeczeństwa i władz PRL”, informując jednocześnie o powstaniu KOR-u. Sygnatariusze apelu wzywali do przyjęcia do pracy wszystkich zwolnionych, ogłoszenia amnestii dla skazanych i więzionych za udział w strajkach, ujawnienia rozmiarów zastosowanych represji i ukarania osób winnych łamania prawa.

Apel podpisali: Jerzy Andrzejewski, Stanisław Barańczak, Ludwik Cohn, Jacek Kuroń, Edward Lipiński, Jan Józef Lipski, Antoni Macierewicz, Piotr Naimski, Antoni Pajdak, Józef Rybicki, Aniela Steinsbergowa, Andrzej Szczypiorski, ksiądz Jan Zieja i Wojciech Ziembiński. Nieco później dołączyli do KOR-u: Halina Mikołajska, Mirosław Chojecki, Emil Morgiewicz, Wacław Zawadzki, Bogdan Borusewicz, Józef Śreniowski, Anka Kowalska, Stefan Kaczorowski, Wojciech Onyszkiewicz i Adam Michnik.

KOR był jednym z najważniejszych ugrupowań opozycyjnych, które stało się intelektualną i organizacyjną podstawą dla pierwszych za „żelazną kurtyną” wolnych związków zawodowych i ruchu solidarnościowego.

Komitet formalnie działał do lata 1981 r., do I Zjazdu NSZZ „Solidarność”.