Bilans obecności Polski w UE. Ministerstwo Finansów: Po potrąceniu składek przez 20 lat otrzymaliśmy łącznie 161,6 mld euro netto

Łączny bilans członkostwa Polski w Unii Europejskiej wyniósł 161,6 mld euro netto - wynika z danych Ministerstwa Finansów. Tyle Polska otrzymała po potrąceniu składek członkowskich w UE przez ostatnie 20 lat. Ponad połowę finansowania przekazano w ramach polityki spójności.

245,5 mld euro to łączna kwota, jaką Polska otrzymała od Unii Europejskiej od 1 maja 2004 r. do końca grudnia 2023 r. - wynika z danych MF zawartych w pozycji „20 lat Polski w Unii Europejskiej”. W tym samym czasie do Wspólnoty Polska odprowadziła 83,7 mld euro w ramach składki członkowskiej, co daje łączny bilans zysków-strat z obecności w UE na poziomie 161,6 mld euro.

W całym tym okresie środki unijne stanowiły równowartość ok. 2,1 proc. polskiego PKB. Transfery te były jednak niższe niż napływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ), który wyniósł w latach 2003-2020 średniorocznie ok. 3,4 proc. PKB. Polska była największym w UE beneficjentem transferów z unijnego budżetu (13,3 proc. transferów brutto w 2021 roku, a następne na tej liście kraje, tj. Włochy, Hiszpania i Francja otrzymały po ok. 12 proc.), jednak pod względem transferów na jednego mieszkańca oraz w relacji do PKB Polska zajmowała dalsze miejsca

— napisano w publikacji.

Jak zaznaczono, 65 proc. funduszy zostało przeznaczone na realizację projektów w ramach polityki spójności - głównie na poprawę infrastruktury transportowej, energetycznej i społecznej. Nieco ponad 30 proc. funduszy przekazano Polsce z kolei w ramach wspólnej polityki rolnej. 2/3 kwoty to tzw. płatności bezpośrednie, które zapewniają stabilność dochodów rolniczych, a pozostała 1/3 kwoty służy poprawie warunków produkcji rolnej i tworzeniu nowych miejsc pracy na obszarach wiejskich - wyjaśniono.

Przekazano ponadto, że dzięki reformom sądownictwa w Polsce z początku 2024 r. odblokowano dodatkowe środki w ramach Krajowego Planu Odbudowy w wysokości 25 mln euro (w formie dotacji) i 35 mld euro (w formie preferencyjnych pożyczek). Pieniądze te mają wspomóc odbudowę polskiej gospodarki dotkniętej skutkami pandemii i zwiększyć jej odporność na przyszłe szoki - dodano w pozycji.

W ostatnich latach, częściowo ze względu na Brexit, na znaczeniu zyskały unijne pożyczki oraz wykorzystanie przychodów z emisji obligacji przez UE na rynkach kapitałowych. W szczególności, warto wspomnieć o programie ochrony rynku pracy podczas pandemii (SURE) oraz o preferencyjnych pożyczkach z KPO, które stanowią prawie 60 proc. polskiego KPO

— podano z kolei w raporcie „Polska 20 lat w UE: Instytucje ważniejsze od funduszy” przygotowanym przez Biuro Analiz Makroekonomicznych w ING Banku Śląskim S.A.

W publikacji dodano ponadto, że wejście do UE postawiło Polskę w roli atrakcyjnej lokalizacji dla inwestycji zagranicznych.

Atrakcyjność naszego kraju odzwierciedla dynamiczny wzrost wartości zagranicznych inwestycji bezpośrednich w Polsce z 67 mld na koniec 2004 r. do 360 mld euro na koniec 2023 r. W tym okresie całkowita wartość inwestycji zagranicznych w Polsce powiększyła się natomiast z 156 do 685 mld euro. Wzrost powiązań kapitałowych nie był jednokierunkowy. W latach 2004-2023 wartość aktywów zagranicznych posiadanych przez polskie podmioty urosła prawie 7-krotnie, z 63 do 439 mld euro. Warty odnotowania przy tym jest dynamiczny wzrost inwestycji bezpośrednich, z 6 do 91 mld euro

— dodali autorzy raportu.

Przekazano również, że dostęp do międzynarodowych rynków kapitałowych umożliwił import nowoczesnych technologii i know-how oraz zwiększył stopę inwestycji. Zaznaczono ponadto, że Polska po 20 latach członkostwa w UE jest gospodarką silnie zintegrowaną kapitałowo z zagranicą.

Odzwierciedla to wartość aktywów i pasywów zagranicznych w relacji do PKB, które na koniec 2023 r. wyniosły odpowiednio 58,7 proc. oraz 91,6 proc. PKB. W przyszłości można spodziewać się dalszego wzmocnienia powiązań kapitałowych, szczególnie w zrostu inwestycji bezpośrednich polskich podmiotów za granicą

— podsumowali ekonomiści ING.

Napływ inwestycji zagranicznych

Z kolei w publikacji „20 lat Polski w Unii Europejskiej z perspektywy przedsiębiorstw i sektorów gospodarki” autorstwa analityków PKO S.A., Polska najlepiej spośród krajów, które w 2004 roku przystąpiły do Wspólnoty, wykorzystała szanse jakie dało jej dołączenie, zarówno na poziomie gospodarczym, jak i społecznym. Z przytoczonych przez nich danych, wynika, że wartość bezpośrednich inwestycji zagranicznych w Polsce wzrosła o 293 mld euro.

Eksperci PIE w publikacji pt. „Wielkie rozszerzenie 20 lat członkostwa Europy Środkowej w UE” wskazali zaś, że jednym z istotnych czynników było dołączenie do unijnych łańcuchów dostaw, co przyniosło napływ inwestycji zagranicznych. Zdaniem autorów, akcesja Polski do wspólnoty sprawiła wzrost atrakcyjności dla inwestorów zagranicznych. Z przytoczonych przez PIE danych, akcesja 8 państw w 2004 roku, przyciągnęła blisko łącznie 630 mld dol. inwestycji zagranicznych, z czego beneficjentem tej kwoty w 2/3 to Czechy (136 mld) i Polska (279 mld).

Eksperci ING podają, że korzyść członkostwa jest obopólna, ponieważ na przestrzeni lat 2004-2023, wartość aktywów zagranicznych w posiadaniu przez polskie podmioty wzrósł z 63 mld. euro do 439 mld. (co stanowi siedmiokrotny wzrost), a w przypadku inwestycji bezpośrednich wzrost z 6 mld euro do 91 mld. Autorzy zaznaczyli, że spotkanie z rynkami zagranicznymi poskutkowało wzrostem umiejętności know-how oraz importu nowoczesnych technologii przez polskie firmy.

tkwl/PAP