Hetman Żółkiewski był pierwszym Europejczykiem, który zdobył Moskwę i okupował ją przez dwa lata. „Konieczność w położeniu, nadzieja w męstwie, ocalenie w zwycięstwie” – mówił do żołnierzy przed bitwą pod Kłuszynem. Wygrywając w polu, wykazał się talentem dowódczym, a zdobywając Moskwę, instynktem politycznym. Dzięki niemu Rzeczpospolita weszła w okres wyjątkowej, choć chwiejnej koniunktury.

W lipcu 1910 r. w Krakowie odsłonięto pomnik Grunwaldzki. Podczas uroczystości z okazji 500-lecia zwycięstwa nad zakonem krzyżackim przemawiał Ignacy Paderewski. Choć wszystko odbywało się na terenie zaboru austriackiego, jubileusz miał wymowę antyniemiecką. Zbliżała się wielka wojna w Europie. Obozy polityczne w kraju, narodowo-demokratyczny i aktywistyczny, uosabiany przez Józefa Piłsudskiego, orientowały…