Naukowcy zmapowali rozległe systemy rzeczne na Czerwonej Planecie. "Od dawna wiedzieliśmy, że na Marsie istniały rzeki"

Naukowcy publikujący w PNAS po raz pierwszy opisują rozległe systemy rzeczne na Czerwonej Planecie. Wyznaczyli 16 wielkich dorzeczy, w których istniało największe prawdopodobieństwo rozwoju życia.

„Od dawna wiedzieliśmy, że na Marsie istniały rzeki”

Miliardy lat temu na Marsie padał deszcz – przypominają naukowcy z University of Texas, Austin.

Jak wyjaśniają, woda gromadziła się w dolinach i rzekach, wypełniała kratery, przelewała się przez ich krawędzie i spływała do kanionów, być może docierając nawet do wielkiego marsjańskiego oceanu.

Na Ziemi obszary wokół wielkich systemów rzecznych należą do najbardziej zróżnicowanych ekologicznie regionów planety – wystarczy wspomnieć o dorzeczu Amazonki z jego dziesiątkami tysięcy znanych gatunków. Badacze uważają, że podobne systemy na Marsie mogły być potencjalnymi kolebkami życia w czasach, gdy płynęła tam woda. Wyjaśniają, że zwykle im większa jest rzeka, tym więcej niesie substancji potrzebnych życiu.

Od dawna wiedzieliśmy, że na Marsie istniały rzeki

— mówi Timothy A. Goudge, współautor badania opisanego na łamach „Proceedings of the National Academy of Sciences”, cytowany w informacji prasowej i na stronie „Texas Geosciences” The University of Texax, Austin.

Jednak tak naprawdę nie wiedzieliśmy, w jakim stopniu rzeki te tworzyły rozległe systemy odwadniające w skali globalnej.

„Po prostu to wszystko zmapowaliśmy”

Naukowcy połączyli opublikowane wcześniej, oddzielne zbiory danych dotyczących marsjańskich sieci dolin, jezior i rzek. Następnie wyznaczyli obejmujące je systemy rzeczne, aby określić ich całkowitą powierzchnię.

Jak donoszą, zidentyfikowali 19 dużych skupisk sieci dolin, strumieni, jezior, kanionów i osadów, z których 16 łączyło się w zlewnie o powierzchni 100 tys. kilometrów kwadratowych lub większej. To próg, który na Ziemi pozwala zaklasyfikować obszar jako duże dorzecze.

Praca ta – podkreślają badacze - stanowi pierwszą systematyczną identyfikację wielkich dorzeczy na Marsie przeprowadzoną w skali całej planety.

Zrobiliśmy najprostszą rzecz, jaką dało się zrobić. Po prostu to wszystko zmapowaliśmy i połączyliśmy w całość

— opowiada kierujący pracami Abdallah S. Zaki.

Naukowcy zwracają uwagę, że na Ziemi wielkie zlewnie o powierzchni co najmniej 100 tys. kilometrów kwadratowych są znacznie częstsze (łącznie 91), niż zaobserwowane na Marsie. Największy z nich - system dorzecza Amazonki - zajmuje około 6,2 miliona kilometrów kwadratowych. System dorzecza rzeki Kolorado w Teksasie ledwie kwalifikuje się jako duży, osiągając powierzchnię 103 tys. kilometrów kwadratowych.

Ziemia ma znacznie więcej systemów rzecznych, niż kiedyś miał Mars, a zawdzięcza to intensywnej aktywności tektonicznej. W przeważającej mierze Mars pokryty jest czymś, co badacze określają mianem mozaiki mniejszych systemów rzecznych. Choć każdy z nich stanowił potencjalnie środowisko nadające się do życia, według naukowców to właśnie te 16 wielkich zlewni może być najbardziej wartościowym celem przyszłych badań nad zdolnością Marsa do podtrzymywania życia.

CZYTAJ TAKŻE:

— Kiedy podbój Marsa? Elon Musk ujawnia: Pierwszy lot rakiety Starship na Marsa odbędzie się w marcu 2026 r.

— Marsjański łazik pokonał 2,6 km i potwierdził istnienie jeziora oraz rzeki. Zebrał próbki, które zostaną przywiezione na Ziemię

Adam Kacprzak/PAP