Zmarł wiceprezydent USA w administracji Busha juniora. Dick Cheney odegrał kluczową rolę w podjęciu decyzji o inwazji na Irak

O śmierci byłego wiceprezydenta poinformowała rodzina. Dick Cheney sprawował urząd w trakcie dwóch kadencji George’a W. Busha juniora, który rządzi w latach 2001-2009. Był jednym z najbardziej wpływowych polityków na przełomie wieków.

Cheney należał do najbardziej wpływowych i zarazem kontrowersyjnych polityków amerykańskich przełomu XX i XXI wieku. Jako główny architekt „wojny z terroryzmem” po atakach z 11 września 2001 roku odegrał kluczową rolę w decyzji o inwazji na Irak – jednej z najbardziej krytykowanych interwencji zbrojnych w historii USA. Choć późniejsze raporty wykazały, że informacje o irackiej broni masowego rażenia były błędne, Cheney do końca życia bronił decyzji o rozpoczęciu wojny, twierdząc, że działał w oparciu o „najlepsze dostępne dane wywiadowcze”.

W czasie swej kariery zajmował szereg wysokich stanowisk w administracjach republikańskich – oprócz funkcji wiceprezydenta USA w administracji George’a W. Busha był także m.in. szefem personelu Białego Domu za prezydentury Geralda Forda i sekretarzem obrony.

Cheney był znany z twardych, konserwatywnych poglądów i przekonania o konieczności wzmacniania władzy prezydenckiej. Jednocześnie w kwestiach społecznych prezentował bardziej liberalne stanowisko, m.in. w sprawie związków jednopłciowych, do czego miała skłonić go orientacja jednej z córek.

Krytyk polityki Trumpa

Polityk, przez większość kariery filar Partii Republikańskiej, w ostatnich latach życia stał się jej ostrym krytykiem. Po zamieszkach na Kapitolu w styczniu 2021 roku otwarcie potępił Trumpa, nazywając go „największym zagrożeniem dla republiki w historii USA”. W wyborach prezydenckich w 2024 roku, w symbolicznym geście sprzeciwu, oddał głos na kandydatkę Demokratów i ówczesną wiceprezydent Kamalę Harris, uzasadniając to „obowiązkiem obrony konstytucji ponad partyjnością”.

Cheney stał się też obiektem wielu medialnych żartów po tym, gdy w 2006 roku w trakcie polowania na przepiórki, przypadkowo postrzelił w twarz swojego przyjaciela Harry’ego Whittingtona (który przeżył, choć doznał ataku serca). Incydent ten został uwieczniony w biograficznym filmie „Vice” z 2018 r., w którym w postać Cheneya wcielił się aktor Christian Bale.

Polityk od wielu lat zmagał się z poważnymi problemami kardiologicznymi – przeszedł pięć zawałów serca, a w 2012 roku poddano go przeszczepowi serca, który nazywał „darem życia”.

Cheney wraz z żoną Lynne miał dwie córki – Liz i Mary – oraz siedmioro wnuków. Liz Cheney, także Republikanka, znana jest z ostrej krytyki obecnego prezydenta USA. Jako jedna z niewielu członków partii opowiedziała się za impeachmentem Trumpa w związku z atakiem na Kapitol.

xyz/PAP