Izraelski rząd zatwierdził I fazę planu pokojowego Trumpa dla Strefy Gazy. Hamas uzyskał gwarancje, że wojna została trwale zakończona

Izraelski rząd zatwierdził w nocy z czwartku na piątek pierwszą fazę planu pokojowego dla Strefy Gazy. Oznacza to formalne przyjęcie umowy i początek zawieszenia broni. Izrael w ciągu 24 godzin ma wycofać wojska na ustaloną linię w Strefie Gazy, a Hamas ma w ciągu 72 godziny uwolnić wszystkich izraelskich zakładników. Jeden z liderów Hamasu, Chalil al-Hajja, ogłosił w czwartek, że uzyskał gwarancje ze strony USA, państw arabskich i Turcji, iż wojna z Izraelem w Strefie Gazy została trwale zakończona.

Pierwsza faza porozumienia

Kancelaria premiera Benjamina Netanjahu poinformowała, że izraelscy negocjatorzy podpisali zgodę na pierwszą fazę porozumienia podczas negocjacji w Egipcie w nocy ze środy na czwartek.

Decyzja musiała zostać jeszcze zatwierdzona przez izraelski rząd. Ministrowie wydali zgodę na jej przyjęcie w piątek w nocy, po wielogodzinnym posiedzeniu, które poprzedziły obrady gabinetu bezpieczeństwa.

Pierwsza faza przygotowanego przez prezydenta USA Donalda Trumpa porozumienia zakłada zawieszenie walk, wymianę izraelskich zakładników na palestyńskich więźniów, częściowe wycofanie się izraelskich wojsk i zwiększenie napływu pomocy humanitarnej.

Według upublicznionego przez media dokumentu, przyjętego podczas negocjacji w Egipcie, po zatwierdzeniu umowy przez rząd w Jerozolimie mają ustać wszystkie działania zbrojne.

Izraelskie wojska mają w ciągu 24 godzin wycofać się na ustaloną linię wewnątrz Strefy Gazy. Według mediów Izrael będzie kontrolować 53 proc. palestyńskiego terytorium i opuści okolice obleganego wcześniej miasta Gazy. Obecnie armia zajmują co najmniej 75 proc. Strefy Gazy.

Uwolnienie zakładników

W ciągu 72 godzin Hamas powinien uwolnić wszystkich 20 żywych porwanych i wydać ciała 28 zabitych zakładników. Według izraelskiego wywiadu Hamas może nie być w stanie zlokalizować wszystkich zwłok, więc część szczątków może nie zostać przekazana w terminie - podał serwis Ynet.

Następnie Izrael zwolni 250 Palestyńczyków skazanych na dożywotnie pozbawienie wolności i 1700 mieszkańców Strefy Gazy zatrzymanych po wybuchu wojny dwa lata temu.

Według Ynet uwolnienie więźniów było szeroko dyskutowane przez izraelski rząd. Wielu spośród tych, którzy mają zostać uwolnieni, zostało skazanych za organizowanie zamachów terrorystycznych, w których zginęły dziesiątki izraelskich obywateli.

Reprezentujący ugrupowania skrajnej prawicy ministrowie Itamar Ben Gwir i Becalel Smotricz zapowiedzieli wcześniej, że będą głosować przeciwko porozumieniu. Ynet podał jednak, że rząd przyjął umowę przez aklamację, bez głosowania.

Pod koniec obrad do izraelskich ministrów dołączyli wysłannicy Trumpa, Steve Witkoff i Jared Kushner, którzy wcześniej spotkali się z Netanjahu.

Kolejne zapisy 20-punktowego planu Trumpa obejmują m.in. złożenie broni przez Hamas i przekazanie władzy w enklawie tymczasowej administracji palestyńskiej pod nadzorem międzynarodowym, a także odbudowę Strefy Gazy.

Te kwestie nie zostały jeszcze omówione. Według mediów katarskich rozmowy na ten temat mają się zacząć dzień po uwolnieniu zakładników.

Hamas żąda gwarancji bezpieczeństwa

Hajja podkreślił, że umowa kończy wojnę w Strefie Gazy, pozwoli otworzyć zajmowane obecnie przez Izrael przejście graniczne z Egiptem w Rafahu i przewiduje uwolnienie wszystkich uwięzionych po wybuchu wojny kobiet i dzieci.

Hamas wielokrotnie podkreślał wcześniej, że warunkiem zwolnienia porwanych jest trwałe zakończenie wojny i wycofanie się Izraela ze Strefy Gazy. Palestyńskie ugrupowanie żądało więc gwarancji bezpieczeństwa, w obawie, że bez nich Izrael wznowi walki, gdy odzyska zakładników.

Władze Izraela deklarowały z kolei, że nie zgodzą się na zakończenie wojny bez gwarancji rozbrojenia Hamasu i odsunięcia go od władzy w Strefie Gazy.

Nie jest jasne jak zostaną rozwiązane punkty dotyczące m.in. złożenia broni przez Hamas. Jeden z jego wyższych urzędników, Osama Hamdan, powiedział w czwartek, że „żaden Palestyńczyk nie akceptuje rozbrojenia”.

Przedstawiciele Hamasu wielokrotnie deklarowali, że grupa jest gotowa oddać władzę, ale nie złoży broni, dopóki nie powstanie niepodległa Palestyna.

W zniszczonej wojną Strefie Gazy nie wstrzymano jeszcze walk. Izraelska armia ogłosiła w piątek zawieszenie działań ofensywnych, ale według mediów i mieszkańców Strefa Gazy była wciąż atakowana, a w walkach nadal ginęli Palestyńczycy.

Kontrolowana przez Hamas obrona cywilna poinformowała, że w czwartek wieczorem w wyniku izraelskiego ataku na przedmieścia miasta Gazy zwalił się budynek. W gruzowisku jest uwięzionych ok. 40 osób, wydobyto ciała czterech zabitych. Izraelska armia potwierdziła uderzenie, zaznaczając, że celem byli bojownicy Hamasu, którzy „działali w pobliżu sił izraelskich, stwarzając bezpośrednie zagrożenie”.

Wojna w Strefie Gazy trwa od 7 października 2023 r., gdy rządzący tym terytorium Hamas napadł na południe Izraela, zabijając około 1200 osób i porywając 251. Według kontrolowanych przez Hamas władz w izraelskim odwecie zginęło ponad 67,1 tys. Palestyńczyków.

kk/PAP