Nie tylko reparacje! Niemcy mają też problem z zadośćuczynieniem dla byłych kolonii. Chcą przyspieszyć rozliczenia, płacić - niekoniecznie

Niemcy nie godzą się na wypłatę odszkodowań dla byłych kolonii m.in. w Afryce i Azji Wschodniej. Jak podaje „Tagesspiegel”, Berlin jednocześnie chce przyspieszyć proces rozliczenia okresu dominacji kolonialnej.

Z zapytaniem o „rozliczenie z krzywdami wyrządzonymi w krajach dotkniętych niemiecką kolonizacją” do koalicji rządzącej zwróciła się partia Zielonych. Rząd podkreślił, że – owszem – chce dokonać rozliczenia, jednak „pojęcie zadośćuczynienia czy odszkodowania w prawie międzynarodowym opiera się na naruszeniu jakiegoś zobowiązania międzynarodowego”. W okresie zagarnięcia kolonii i ich rządów w Afryce, Oceanii czy Azji Wschodniej, Niemcy nie poczyniły takiego zobowiązania, dlatego też Berlin ocenia, że w tym kontekście koncepcja zadośćuczynienia nie znajduje uzasadnienia.

Co ze środkami dla Namibii?

W 2021 r., po wieloletnich negocjacjach, uzgodniono, że Niemcy przekażą 1,1 mld euro na wsparcie Namibii w ciągu najbliższych 30 lat. Rząd w Berlinie zapowiadał przeznaczenie 1,05 mld euro z tej kwoty na „program odbudowy i rozwoju”, pozostałe 50 mln – „na program pojednania”. Żadne środki nie trafiły jeszcze do Namibii.

Nie zostały również zakończone rozmowy dotyczące harmonogramu i szczegółów realizacji obu programów. Berlin pozostaje także „w kontakcie z wieloma krajami w sprawie zwrotu dóbr kultury i szczątków ludzkich pochodzących z kontekstu kolonialnego”.

Kolonializm i ludobójstwo

W czasie niemieckiej dominacji kolonialnej od 1884 r. życie straciły dziesiątki tysięcy mieszkańców Afryki, Oceanii oraz Azji Wschodniej. Brutalne rządy kolonizatorów wywołały wiele powstań i wojen, natomiast na terenie Namibii doszło do masowych mordów, oficjalnie uznawanych dziś w tym regionie za ludobójstwo. Rząd w Berlinie podkreślał już w przeszłości, że nie widzi podstaw prawnych, aby dawne kolonie niemieckie uzyskały odszkodowania.

Jednym z powodów może być fakt, że dopiero w 1948 r. na mocy konwencji Zgromadzenia Ogólnego ONZ ludobójstwo zostało uznane za przestępstwo. Konwencja ta nie ma mocy wstecznej.

aja/DW.com