Przełom w Australii! Znaleziono ślady najstarszego gada. Ewolucja zaczęła się wcześniej, niż sądzono. "Nie jest tak, że ułożyliśmy wszystkie puzzle"

Ślady najstarszego gada znaleziono w Australii. Pochodzą one z wczesnego karbonu i liczą 350 mln lat. To oznacza, że ewolucja gadów zaczęła się co najmniej 20-30 mln lat wcześniej i w innej części świata niż wynikało to z dotychczasowych znalezisk - pokazuje publikacja w „Nature” z udziałem Polaka.

CZYTAJ WIĘCEJ: Imponujące odkrycie naukowców na Antarktydzie! Szklana kałamarnica, zwana też „meduzą widmo”, została uchwycona na nagraniu w głębinach

Wydawało się, że o wyjściu zwierząt na ląd i ewolucji kręgowców wiemy już naprawdę wiele. Tymczasem dopiero teraz opisano jedyny znany na razie ślad z wczesnego karbonu dokumentujący życie na Gondwanie - prakontynencie, z którego potem wyłoniły się Ameryka Południowa, Australia, Afryka, Antarktyda. A ślad ten pokazuje, że pierwsze gady żyły na półkuli południowej już 20-30 mln lat wcześniej niż na półkuli północnej. A co za tym idzie - rozejście się w ewolucji płazów i gadów miało miejsce wcześniej niż sądzono. Publikacja z „Nature” uświadamia, jak wielka jest jeszcze terra incognita.

Odkrycia dokonało przypadkiem dwóch poszukiwaczy minerałów i skamielin, którzy przemierzali dzikie tereny australijskiej równiny Snowy Plain. Mężczyźni podczas jednej z wędrówek natrafili na ciekawy fragment piaskowca, na którym widoczne były odciski łapek jakiegoś prehistorycznego stworzenia. Kolekcjonerzy mieli przeczucie, że to coś ciekawego: zabrali ze sobą kawałek skały o wielkości 30 cm x 40 cm i poprosili znajomego paleontologa o pomoc w ustaleniu - co to. Ten kawałek skały badacze opisują teraz w jednym z najważniejszych czasopism naukowych świata - „Nature”.

Współautor badań dr Grzegorz Niedźwiedzki ze szwedzkiego Uniwersytetu w Uppsali oraz Państwowego Instytutu Geologicznego-PIB w rozmowie z PAP wyjaśnił, że w skale widać odciski przednich i tylnych łap zwierzęcia, które całkiem zwinnie poruszało się po lądzie na wąsko rozstawionych kończynach. Na kamieniu nie widać śladów ciągniętego po ziemi brzucha ani ogona. Stworzenie mogło liczyć ok 30-50 cm, było więc wielkości dużej jaszczurki. O tym, że zwierzę to nie było już płazem świadczy obecność keratynowych pazurów i wydłużonych palców charakterystycznych dla gadów. Skamieniałe ślady datowane są na 350 mln lat, czyli wczesny karbon. Wydawało się, że to jeszcze nie były czasy gadów.

Najstarszy na świecie ślad zwierzęcia

Po skrupulatnych badaniach okazało się, że to najstarszy na świecie ślad pozostawiony przez owodniowca. Owodniowce to zbiór zwierząt, do których należą zarówno gady, ptaki, jak i ssaki, ale już nie płazy. W rozwoju ich zarodków pojawiają się błony płodowe, co umożliwia rozwój młodych niezależnie od środowiska wodnego - w tym przypadku - mogą składać jaja na lądzie. Znalezisko z Australii to więc najstarszy dokument istnienia zwierzęcia, które już nie było płazem, można więc powiedzieć, że to pierwszy znany dotąd gad. Gady wyodrębniły się z nieco innej gałęzi ewolucyjnej niż ssaki, więc niektóre pradawne owodniowce nie były jeszcze ani gadami, ani prassakami.

Okazuje się więc, że najstarszy dotąd znany gad mógł żyć na terenach dzisiejszej Australii. Dotąd tego typu organizmy znajdowano na półkuli Północnej, np. w Kanadzie. I były datowane na 320 mln lat. Nowe znalezisko przesuwa zaś chronologię ewolucji gadów co najmniej o 20 mln lat wstecz.

Gadowi nie nadano jeszcze nazwy gatunkowej - naukowcy chcą nadać mu imię dopiero gdy znajdą się skamieniałe kości.

Musimy być otwarci na takie przełomy. Dzięki nauce zyskujemy coraz bardziej dokładny obraz świata, ale musimy być przygotowani, że dzięki kolejnym odkryciom ten obraz będzie się zmieniać. Nie jest tak, że ułożyliśmy już wszystkie puzzle. Mamy ich kilka! Potrzeba badań prowadzonych w różnych zakątkach świata, żebyśmy uzyskali coraz pełniejszy obraz tego, jak kiedyś wyglądało życie i jak ewoluowało

— podsumował dr Niedźwiedzki.

CZYTAJ WIĘCEJ:

— Niedawno odkryte „gwiżdżące” żaby leśne mogą wyginąć, zanim je dokładnie poznamy! „Wystarczy jeden kataklizm, taki jak pożar”

— Rybacy dokonali niesamowitego odkrycia! U wybrzeży Australii schwytali rzadką „rybę zagłady”. SPRAWDŹ, jak wygląda

— Złowił ponad 100-kilogramowego suma w Portugalii! „Stawiał opór przez 30 minut. To dziwne uczucie pokonać rybę większą od łowiącego”

nt/PAP