Parlament Europejski prześwietli kandydatów na komisarzy. W 2019 r. dwie osoby nie objęły stanowisk przez konflikt interesów

W Parlamencie Europejskim rozpoczęło się badanie, czy w przypadku kandydatów na nowych komisarzy występuje konflikt interesów. Zajmuje się tym komisja prawna PE. W przeszłości stwierdzenie takiego konfliktu prowadziło do wymiany kandydata na innego.

Każdy z kandydatów na komisarzy musiał złożyć w PE deklarację interesów. Badanie tych dokumentów odbywa się za zamkniętymi drzwiami w komisji prawnej PE, której członkowie szukają w nich potencjalnych konfliktów interesów. Dokument musi zawierać informacje o zgormadzonych środkach na kontach bankowych, nieruchomościach, akcjach, udzielonych pożyczkach, czy zarejestrowanych firmach.

W 2019 r. nie zatwierdzono dwojga kandydatów z Rumunii i Węgier

W przeszłości znalezienie takiego konfliktu doprowadziło do zmiany kandydata na komisarza. W 2019 roku komisja prawna po raz pierwszy nie zatwierdziła oświadczeń finansowych dwóch osób: desygnowanej na komisarza ds. transportu Rovany Plumb (Rumunia) i kandydata na komisarza ds. sąsiedztwa i rozszerzenia, Laszlo Trocsanyi (Węgry). Uniemożliwiło im to zajęcie jakiegokolwiek stanowiska w KE.

Plumb nie zadeklarowała udzielenia dwóch pożyczek o wartości prawie 1 mln euro na zakup nieruchomości i wsparcie jej Partii Socjaldemokratycznej w Rumunii, ponieważ stwierdziła, że nie wiedziała, że przepisy wymagały od niej tego. Zastrzeżenia do Węgra dotyczyły jego firmy prawniczej, założonej jeszcze w latach 90. i jej powiązań z rządem Węgier.

Co w przypadku stwierdzenia konfliktu interesów?

Komisja prawna może poprosić każdego kandydata o informacje uzupełniające, zaprosić go na spotkanie, czy wydać rekomendacje dotyczące rozwiązania konfliktu interesów. W przypadku stwierdzenia konfliktu interesów, którego nie można rozwiązać, orzeka, że kandydat nie może objąć teki komisarza. W takiej sytuacji szefowa PE Roberta Metsola będzie musiała zwrócić się do przewodniczącej Komisji Europejskiej Ursuli von der Leyen z pytaniem, jakie dalsze kroki zamierza on podjąć. W przeszłości szef KE w takiej sytuacji prosił stolicę kraju, z którego pochodzi kandydat, o zaproponowanie nowego.

Dokument komisji prawnej potwierdzający brak konfliktu interesów jest niezbędnym warunkiem przeprowadzenia przesłuchania kandydata na komisarza.

Wyniki pracy komisji prawnej PE zostaną ogłoszone po tym, gdy zakończy badanie wszystkich kandydatów. Deklaracje interesów, przekazane przez kandydatów na komisarzy, zostaną opublikowane, gdy procedura oceny zostanie zakończona, ale przed rozpoczęciem przesłuchań komisarzy

— zapowiedział w czwartek na konferencji prasowej Jesus Carmona, szef dyrekcji ds. mediów PE. Badanie deklaracji ma zakończyć się do 18 października.

„Proces ten jest całkowicie stronniczy”

Część brukselskich polityków krytykuje jednak ten proces. Francuska, lewicowa europoseł Manon Aubry napisała na platformie „X”, że deklaracje są badane powierzchownie. Jej zdaniem wielu kandydatów przez lata pracowało w dużych firmach lub w lobbingu, a komisja prawna nie może komentować tego rodzaju konfliktu interesów, ponieważ ogranicza się on wyłącznie do badania aspektów finansowych.

Jak dodała, kandydaci często „zapominają” zadeklarować wszystkie swoje aktywa finansowe, a PE nie ma żadnych narzędzi do sprawdzenia, czy tak się stało.

Wreszcie, proces ten jest całkowicie stronniczy: parlamentarzyści w oczywisty sposób wspierają kandydatów ze swojej rodziny politycznej, niezależnie od treści ich deklaracji interesów czy dotychczasowej działalności

— podsumowała.

Przesłuchania kandydatów już w listopadzie

Przesłuchania kandydatów na unijnych komisarzy odbędą się między 4 a 12 listopada.

Rzeczniczka PE Delphine Colard powiedziała w czwartek na konferencji prasowej, że po ich zakończeniu PE zagłosuje nad poparciem dla całej Komisji Europejskiej. Wstępny plan zakłada, że odbędzie się to na listopadowej sesji PE.

Zanim to się jednak stanie, każdy z kandydatów będzie musiał uzyskać poparcie komisji, w której lub w których będzie przesłuchiwany. To poparcie może być uzyskane poprzez jednomyślną decyzję koordynatorów grup politycznych. Jeśli takiej jednomyślności brak, odbywa się głosowanie, a warunkiem akceptacji kandydata jest uzyskanie poparcia dwóch trzecich koordynatorów.

Jeśli nie ma większości dwóch trzecich, przewodniczący komisji i koordynatorzy mogą poprosić o dalsze informacje od kandydata za pośrednictwem pisemnych pytań i/lub o kolejne przesłuchanie kandydata.

Jeśli po otrzymaniu odpowiedzi czy kolejnym przesłuchaniu nadal nie ma większości dwóch trzecich wśród koordynatorów, przewodniczący zwołuje posiedzenie całej komisji i poddaje pod tajne głosowanie kandydaturę. W tym przypadku kandydat potrzebuje zwykłej większość, by otrzymać poparcie.

Gdy zakończą się wszystkie przesłuchania kandydatów, ich wynik - sporządzone oceny - trafiają na biuro przewodniczącej PE i szefów grup politycznych. Następnie wyniki przesłuchań zostaną podane do publicznej wiadomości. Brak poparcia w komisji oznacza konieczność przedstawienia nowego kandydata przez dany kraj UE.

aja/PAP