Poszkodowane kraje mogą liczyć na pomoc z Funduszu Solidarności. Premier rozmawiał z von der Leyen o Mechanizmie Ochrony Ludności

Państwa członkowskie poszkodowane przez powódź, w tym Polska, będą mogły liczyć na pomoc finansową z Funduszu Solidarności. Jak poinformowała Komisja Europejska, żaden z krajów UE, które w ostatnich dniach zostały dotknięte katastrofą, nie wystąpił jak dotąd o takie środki.

Jak dotąd nie otrzymaliśmy wniosków o wsparcie w ramach Funduszu Solidarności. Nie jest to zaskoczeniem, bo jest to instrument pomocy po katastrofie i państwa członkowskie mają 12 tygodni od dnia poniesienia pierwszych szkód, żeby złożyć taki wniosek do KE

— powiedział w Brukseli rzecznik KE Stefan de Keersmaecker.

Po otrzymaniu takiego wniosku KE ocenia go i może przekazać go do PE, który głosuje za przyznaniem wsparcia.

Fundusz Solidarności

Fundusz Solidarności został utworzony w 2002 r. w reakcji na katastrofalne powodzie, które nawiedziły Europę Środkową latem tamtego roku. Od tego czasu udzielono z niego wsparcia w ponad 130 przypadkach. Dotychczas wsparcie z Funduszu Solidarności otrzymały 24 państwa członkowskie (w tym Wielka Brytania przed brexitem) oraz trzy kraje kandydujące (Albania, Czarnogóra i Serbia), a łącznie wypłacono ponad 8 mld euro.

Od 2021 r. Fundusz Solidarności i rezerwa na pomoc nadzwyczajną są finansowane jako jeden instrument, zwany rezerwą na rzecz solidarności i pomocy nadzwyczajnej (SEAR). Maksymalny roczny budżet SEAR wynosi 1,2 mld euro.

W lutym 2024 r. dokonano rewizji wieloletnich ram finansowych na lata 2021–2027, zapewniając dodatkowe finansowanie w celu sprostania nowym i pojawiającym się wyzwaniom stojącym przed UE. W ramach tego przeglądu maksymalny roczny budżet SEAR zostanie zwiększony o 1,5 mld euro.

W przeszłości wsparcie z funduszy unijnych – rezerwy Wspólnej Polityki Rolnej – otrzymywali też rolnicy poszkodowani z powodu klęsk żywiołowych.

Źródło w KE powiedziało PAP, że jest jeszcze za wcześnie, by oceniać, czy w tym przypadku taką pomoc finansową trzeba będzie uruchomić.

PAP zapytała też o tę kwestię rzecznika KE Olofa Gilla.

Komisja zawsze wspierała rolników w czasach kryzysów (…). Jesteśmy gotowi pomóc poszkodowanym państwom członkowskim w zapewnieniu najbardziej odpowiedniej pomocy w ramach Wspólnej Polityki Rolnej (WPR). Jesteśmy w kontakcie z władzami krajowymi zainteresowanych państw, abyśmy mogli otrzymać pełną ocenę sytuacji i jej wpływu na rolników. Pomoże nam to również wybrać najlepszy sposób działania, w ścisłej koordynacji z krajami

— odparł Gill.

Unijny Mechanizm Ochrony Ludności

Premier bierze w poniedziałek udział w spotkaniu powodziowego sztabu kryzysowego we Wrocławiu. Oprócz szefa rządu w spotkaniu udział biorą również wicepremier, szef MON Władysław Kosiniak-Kamysz, szef MSWiA Tomasz Siemoniak oraz przedstawiciele służb ratunkowych. Wcześniej tego dnia w Dzienniku Ustaw opublikowane zostało rozporządzenie o wprowadzeniu przez rząd stanu klęski żywiołowej na objętym powodzią obszarze części województw dolnośląskiego, opolskiego oraz śląskiego.

Szef rządu poinformował podczas spotkania sztabu, że szefowa Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen zaoferowała do dyspozycji Polski Unijny Mechanizm Ochrony Ludności (EU Civil Protection Mechanism).

Wskazał, że w ramach tego mechanizmu można aplikować o różnego typu pomoc, np. o sprzęt czy ludzi.

Minister (ds. UE Adam) Szłapka to kompletuje. Na razie radzimy sobie i nie ma potrzeby korzystania z pomocy międzynarodowej, ale jeśli by się okazało, że może zaistnieć potrzeba pomocy specyficznej, gdzie mamy jakiś deficyt lub problem, proszę natychmiast dawać znać, by szybko trafiło to do naszego ministra spraw europejskich

— powiedział Tusk.

Dodał, że w rozmowie z szefową KE pozostawił kwestię ewentualnego korzystania przez Polskę z tego mechanizmu jako otwartą.

Reakcja na gwałtowne zdarzenia

Ustanowiony w październiku 2001 roku przez KE Unijny Mechanizm Ochrony Ludności ma na celu wzmacnianie współpracy w zakresie ochrony ludności między państwami członkowskimi Unii i 10 innymi krajami. Ma służyć zapobieganiu katastrofom, lepszemu przygotowaniu na zagrożenia i sprawniejszemu reagowaniu na gwałtowne zdarzenia.

W przypadku wystąpienia sytuacji nadzwyczajnej każdy kraj może zwrócić się o pomoc za pośrednictwem mechanizmu.

Zależnie od sytuacji pomoc może polegać na: działaniach poszukiwawczo-ratowniczych, gaszeniu pożarów lasów i zabudowań, wysłaniu personelu medycznego, wysłaniu sprzętu medycznego i leków, uzdatnianiu wody, zapewnianiu tymczasowego schronienia, bezpiecznej repatriacji obywateli UE.

W 2019 roku UE rozwinęła Unijny Mechanizm Ochrony Ludności i uzupełniła go o system rezerw rescEU. Ma on służyć ochronie obywateli przed katastrofami i zarządzaniu w razie zagrożenia. Rezerwa rescEU obejmuje: flotę samolotów i śmigłowców strażackich, samoloty do ewakuacji medycznej, zespoły ratownictwa medycznego i szpitale polowe, zapas środków medycznych i mobilne laboratoria, zdolności w zakresie wykrywania, dekontaminacji i gromadzenia zapasów w celu reagowania na incydenty chemiczne, biologiczne, radiologiczne i jądrowe, środki tymczasowego zakwaterowania, transport i logistykę.

CZYTAJ WIĘCEJ:

— Pękła tama w Czechach! Trwa próba powstrzymania naporu wody na Ostrawę. Działania strażaków wspierają saperzy

— Stało się! Rząd wprowadził stan klęski żywiołowej na obszarze części województwa dolnośląskiego, opolskiego oraz śląskiego

— Stało się najgorsze. Ofiara powodzi w Nysie to poszukiwany chirurg! Dr Kamiński był teściem sędziego Jarosława Dudzicza

nt/PAP