Trwa 849. dzień rosyjskiej agresji na Ukrainę. Na portalu wPolityce.pl relacjonujemy dla Państwa wydarzenia na froncie.

CZYTAJ WIĘCEJ: RELACJA z wojny dzień po dniu.

Piątek, 21 czerwca 2024 r.

18:33. W Niemczech zatrzymano trzy osoby podejrzane o szpiegostwo - śledziły obywatela Ukrainy

Trzej mężczyźni podejrzani o szpiegowanie obywatela Ukrainy zostali zatrzymani we Frankfurcie nad Menem - poinformowała prokuratura federalna. Ujęci to obywatele Rosji, Armenii i Ukrainy. Nie sprecyzowano, dla jakiego obcego pracowali.

Trzej podejrzani przebywali w Niemczech na zlecenie służby wywiadowczej obcego państwa, aby zgromadzić informacje na temat przebywającej w kraju osoby z Ukrainy

— przekazała prokuratura. Jak dodała, w dniu zatrzymania, w środę, trzej mężczyźni sprawdzali kawiarnię we Frankfurcie, w którym miała przebywać śledzona przez nich osoba.

Agencja Reutera zaznacza, że w ostatnich miesiącach w Niemczech doszło do zatrzymań w kontekście wrogich działań wywiadowczych. Ujęte zostały m.in. osoby podejrzane o rosyjski sabotaż w amerykańskiej bazie wojskowej, pracownik unijny podejrzany o szpiegostwo na rzecz Chin oraz trzech obywateli Niemiec, którzy również Chinom mieli przekazywać wrażliwe dane technologiczne.

17:30. Słowacja - zawiadomienie o przestępstwie za przekazanie myśliwców Ukrainie

Ministerstwo obrony Słowacji zapowiedziało złożenie zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa w związku z przekazaniem Ukrainie przez rząd Eduarda Hegera w marcu 2023 r. myśliwców MiG-29 i części systemu obrony powietrznej Kub.

W zawiadomieniu mowa jest o sabotażu, nadużyciu władzy przez funkcjonariusza publicznego i niedopełnienia obowiązków.

Wskazany jest gabinet Hegera i wymieniony ówczesny minister obrony Jaroslav Nad`. Zdaniem obecnego kierownictwa resortu decyzja rządu Hegera była niekonstytucyjna i naruszała umowy dotyczące wykorzystywania sprzętu.

Wiceminister obrony Igor Melicher stwierdził na konferencji prasowej w piątek, że nie było i nie ma oficjalnej analizy prawnej dotyczącej możliwości przekazania 13 myśliwców i części systemu Kub Ukrainie. Jego zdaniem materiały przedstawione przez byłego ministra nie spełniały kryterium oficjalnego dokumentu resortu.

Po otrzymaniu formalnej prośby od prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego rząd Hegera przekazał myśliwce Ukrainie, tłumacząc, że ochronę słowackiego nieba zapewnią myśliwce z Czech i Polski. Później do tej misji przyłączyło się lotnictwo Węgier. Zakładano także zwrot kosztów operacji z Europejskiego Funduszu na rzecz Pokoju.

16:50. Źródło: umowa o bezpieczeństwie między UE i Ukrainą może zostać podpisana do końca czerwca

Umowa o bezpieczeństwie między Unią Europejską a Ukrainą może zostać podpisana do końca czerwca - poinformowało źródło unijne. Wyraziło nadzieję, że prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski podpisze ją 26 czerwca.

Takie umowy zgodnie z postanowieniami ubiegłorocznego szczytu NATO w Wilnie stanowią gwarancję wsparcia zachodnich sojuszników wobec Ukrainy. 13 czerwca takie porozumienie podpisały z Kijowem Stany Zjednoczone oraz Japonia. Łącznie zrobiło to już 17 krajów, w tym państwa członkowskie UE.

Jak poinformowało w piątek źródło unijne, tekst umowy został już uzgodniony ze stroną ukraińską i teraz trwają wewnętrzne dyskusje na jego temat pomiędzy krajami członkowskimi. Będą je kontynuować w poniedziałek na posiedzeniu w Luksemburgu ministrowie spraw zagranicznych UE.

Według źródła tekst porozumienia, które ma zostać zawarte pomiędzy UE a Ukrainą, będzie zbliżony do umów podpisanych przez poszczególne kraje członkowskie UE, Stany Zjednoczone czy Japonię.

To nie będzie jedynie wsparcie wojskowe. Umowa zawiera cały szereg innych ustaleń, m.in. na temat wsparcia finansowego

— podkreślił wysoki rangą urzędnik w Brukseli.

16:49. Porozumienie KE i EBI ws. 300 mln euro gwarancji kredytowych, by wesprzeć eksport na Ukrainę

Komisja Europejska i Europejski Bank Inwestycyjny zawarły porozumienie ws. nowego instrumentu gwarancji kredytów eksportowych o wartości 300 mln euro, aby wesprzeć eksport europejskich firm na Ukrainę.

Porozumienie umożliwia wykorzystanie gwarancji unijnego programu InvestEU przez spółkę zależną EBI, Europejski Fundusz Inwestycyjny, w celu wsparcia sektora kredytów eksportowych. Ma to zwiększyć eksport na Ukrainę przez małe i średnie firmy w UE.

Umowę podpisano na marginesie spotkania ministrów finansów UE w Luksemburgu, które dotyczyło wsparcia dla Ukrainy.

16:33. Podejrzani o próbę zabójstwa kazachskiego dziennikarza uciekli do Mołdawii

Dwaj obywatele Kazachstanu podejrzani o próbę zabójstwa kazachskiego dziennikarza opozycyjnego Ajdosa Sadykowa w Kijowie zostali wpisani na międzynarodową listę poszukiwanych - poinformowała prokuratura Ukrainy. Poszukiwani uciekli do Mołdawii, wcześniej na Ukrainę wjechali z Polski.

Dwóch obywateli Kazachstanu jest podejrzanych o usiłowanie zabójstwa kazachskiego dziennikarza i zostało umieszczonych na międzynarodowej liście poszukiwanych

— napisano w komunikacie.

15:41. Rosyjska deputowana o konieczności ochrony przed wracającymi z frontu kryminalistami

Władze powinny chronić społeczeństwo przed skazańcami zrekrutowanymi z więzień i wracającymi do Rosji po walkach w Ukrainie - oświadczyła rosyjska deputowana, cytowana przez agencję Reutera.

Jeżeli władze nie podejmą działań, brutalne przestępstwa z udziałem żołnierzy wycofanych ze służby „będą jeszcze liczniejsze” - powiedziała portalowi gazeta.ru Nina Ostanina z partii komunistycznej.

Doniesienia o popełnianiu przez rosyjskich żołnierzy poważnych przestępstw, w tym morderstw i gwałtów, są bardzo rozpowszechnione i stwarzają problemy dla Kremla, który przedstawia walczących w „specjalnej operacji wojskowej” jako bohaterów - zauważył Ruters. Wielu sprawców to mężczyźni, którzy odsiadywali wyroki za poważne przestępstwa. Niektóre rosyjskie więzienia mają być zamknięte w tym roku, ponieważ wielu ich pensjonariuszy wyjechało na front - przypomina agencja. Zwraca uwagę, że komentarze deputowanej są rzadkim przykładem by polityk przyznawał, iż powracający z wojny obciążają lokalne społeczności.

15:28. Rosja wypuściła sfabrykowany film o zakazie wnoszenia słowackich flag na mecz Euro 2024

Na rosyjskich kontach w mediach społecznościowych w czwartek pojawił się sfabrykowany film z informacją, jakoby UEFA miała nakazać rekwirowanie wnoszonych na stadion słowackich flag przed meczem Słowacja-Ukraina - ustalił serwis PAP Fake Hunter. Powodem miały być barwy narodowe Słowacji, które są takie same jak Rosji.

Reprezentacja Słowacji w piątek mierzy się z drużyną z Ukrainy w meczu na stadionie w Duesseldorfie.

Materiał miał być rzekomo opublikowany przez agencję prasową Associated Press, gdyż zawiera jej logotyp. W filmie pojawiają się ujęcia z różnych meczów rozgrywanych na Euro 2024, m.in. początek spotkania Rumunii z Ukrainą, rozegranego 17 czerwca w Monachium.

„Organizatorzy twierdzą, że słowacka flaga jest bardzo podobna do rosyjskiej, co może powodować prowokacje wobec Ukraińców” – mówi w 28. sekundzie filmu dziennikarz AP Tom Krisher. Reporter ten na co dzień specjalizuje się w zagadnieniach związanych z branżą motoryzacyjną. Tymczasem w oryginalnym nagraniu, które wykorzystano do stworzenia mistyfikacji, Krisher opowiadał o przeprowadzonym 13 czerwca głosowaniu akcjonariuszy Tesli za przywróceniem Elonowi Muskowi pakietu wynagrodzeń o wartości 44,9 mld dolarów.

W serwisie AP nie ma żadnej informacji o rzekomym zakazie eksponowania słowackich flag na mistrzostwach w Niemczech.

15:05. Szłapka odwiedził Odessę i Kiszyniów

Minister ds. Unii Europejskiej Adam Szłapka odwiedził ukraińską Odessę i mołdawski Kiszyniów - poinformowało jego biuro. W podróży towarzyszyła mu jego niemiecka odpowiedniczka Anna Luehrmann oraz - w zależności od kraju - ambasadorowie Francji w Ukrainie oraz w Mołdawii.

Jak przekazano w komunikacie Biura Ministra ds. Unii Europejskiej, delegacje wzięły udział w spotkaniach na zaproszenie wicepremier ds. integracji Ukrainy z UE i NATO Olhy Stefaniszynej.

14:38. Media: Rosja może być odpowiedzialna za pożar w firmie zbrojeniowej w Berlinie

Niemiecki rząd bada podejrzenie, że „państwo rosyjskie może być odpowiedzialne za pożar w niemieckiej firmie zbrojeniowej Diehl” w berlińskiej dzielnicy Lichterfelde na początku maja - pisze portal dziennika „Bild”.

Jak pisze gazeta, powołując się na źródła, „według zagranicznych służb wywiadowczych, które informują swoich niemieckich partnerów, Berlin mógł stać się celem podpalenia”.

13:36. Media: Węgry poparły 14. pakiet sankcji wobec Rosji za ustępstwa w kwestii elektrowni jądrowej

Rząd premiera Węgier Viktora Orbana zgodził się na 14. pakiet sankcji wobec Rosji w zamian za brak środków zagrażających rozbudowie przez Rosatom elektrowni jądrowej w Paksu – powiadomiła węgierska redakcja Radia Wolna Europa.

Węgierski rząd zrezygnował z blokowania unijnych sankcji na rosyjskie dostawy skroplonego gazu ziemnego (LNG) po otrzymaniu gwarancji, że projekt rozbudowy ich jedynej elektrowni jądrowej nie zostanie w przyszłości objęty ograniczeniami – poinformowało w czwartek Radio Wolna Europa, powołując się na swoje źródła.

Rosyjski państwowy koncern Rosatom buduje dwa nowe bloki elektrowni o mocy 1200 MW każdy w Paksu w środkowych Węgrzech. Przedsięwzięcie pod nazwą Paks II jest jednym z kluczowych projektów energetycznych rządu Orbana. Wartość całej inwestycji ma wynieść około 12 mld euro, a 80 proc. kosztów pokryje rosyjski kredyt.

Budapeszt regularnie powtarza, że zablokuje każdy pakiet sankcji, który będzie obejmował współpracę w dziedzinie energetyki jądrowej. Pod koniec maja Węgry podpisały również umowę o współpracy w tej dziedzinie z Białorusią.

12:32. Ukraiński Sztab Generalny poinformował o udanych atakach na cztery rafinerie ropy naftowej w Rosji

Ukraińskie wojska zaatakowały w nocy z czwartku na piątek przy pomocy dronów cztery rafinerie ropy naftowej w Rosji - Afipską, Ilską, Krasnodarską i Astrachańską - poinformował w piątek Sztab Generalny Sił Zbrojnych Ukrainy w komunikacie na Telegramie.

Zaatakowano też stacje radarowe i centra wywiadu elektronicznego rosyjskich najeźdźców w obwodzie briańskim i na tymczasowo okupowanym Krymie

— dodał sztab.

Siły zbrojne przekazały również, że zarejestrowano co najmniej pięć eksplozji, a następnie pożar w rejonie magazynu paliwa w republice Adygei. Potwierdzono również uszkodzenia w podobnym magazynie w obwodzie tambowskim. Celem ataku stał się tam co najmniej jeden zbiornik z produktami naftowymi.

Trwa wyjaśnianie szczegółów dotyczących zniszczonych rosyjskich obiektów.

Pojawiły się też doniesienia o innych ukraińskich operacjach, dokonanych w ciągu ostatnich kilkunastu godzin.

Wczoraj wieczorem Siły Zbrojne Ukrainy z powodzeniem uderzyły w miejsca przechowywania i przygotowania do użycia (dronów) Shahed-136, (a także) obiekty szkoleniowe, punkty kontroli i komunikacji tych bezzałogowych statków powietrznych w Kraju Krasnodarskim

— powiadomiono w sztabie.

11:56. Szefowie MSZ Ukrainy i Polski rozmawiali o wzmocnieniu ukraińskich sił obrony powietrznej

Minister spraw zagranicznych Ukrainy Dmytro Kułeba omówił z ministrem Radosławem Sikorskim kwestie dotyczące zapewnienia dodatkowych zdolności ukraińskim siłom obrony powietrznej. Komunikat o rozmowie szefów dyplomacji obu państw ukazał się na profilu Kułeby na platformie X.

„Rozmawiałem z Radosławem Sikorskim, aby jeszcze raz potwierdzić silne ukraińsko-polskie partnerstwo. Skupiliśmy się na rozwiązaniach, które zapewnią dodatkowe zdolności ukraińskiej obronie powietrznej i poprawią (sytuację) bezpieczeństwa nie tylko Ukrainy, ale także całego regionu

— napisał Kułeba.

Szef MSZ Ukrainy zadeklarował dalsze wzmacnianie współpracy z Polską w zakresie bezpieczeństwa. Jak podkreślono, rozmowa ministrów służyła koordynacji stanowisk Polski i Ukrainy przed posiedzeniem Rady Europejskiej i lipcowym szczytem NATO w Waszyngtonie.

11:32. Rosjanie zbombardowali Sełydowe w obwodzie donieckim, dwie osoby nie żyją

W godzinach porannych rosyjskie wojska zrzuciły kierowaną bombę lotniczą na miasto Sełydowe w obwodzie donieckim, zabijając dwie osoby i raniąc trzy inne - poinformował na Telegramie szef regionalnej administracji wojskowej Wadym Fiłaszkin.

Dziś rano Rosjanie zrzucili na miasto kierowaną bombę lotniczą, która trafiła w obiekty cywilne. Uszkodzonych zostało pięć czteropiętrowych budynków mieszkalnych, sześć domów prywatnych i samochód

— przekazał przewodniczący władz obwodowych.

Fiłaszkin przypomniał, że siły agresora codziennie atakują ludność cywilną w obwodzie donieckim.

W takich okolicznościach najlepszą rzeczą, jaką można zrobić jest ewakuacja i nieryzykowanie własnym życiem i zdrowiem

— dodał.

10:54. Politico: USA zezwalają Ukrainie na uderzenia na cele w Rosji w różnych miejscach

Stany Zjednoczone oświadczyły Ukrainie, że może użyć amerykańskiej broni do uderzenia na rosyjskie siły atakujące z terytorium własnego kraju „w dowolnym miejscu” w strefie przygranicznej, czyli nie tylko w pobliżu obwodu charkowskiego - powiadomił portal Politico.

Serwis zauważył, że ta subtelna zmiana w przekazie amerykańskich władz nastąpiła zaledwie kilka tygodni po tym, gdy USA dały Kijowowi zielone światło do rozpoczęcia ataków na terytorium Rosji w odpowiedzi na rosyjskie ostrzały Charkowa, prowadzone z obwodu biełgorodzkiego. Wówczas amerykańscy urzędnicy podkreślali, że to zarządzenie dotyczy wyłącznie sił agresora atakujących Charków i okolice tego miasta.

Od tego czasu Ukraińcy co najmniej raz użyli amerykańskiej broni do uderzenia na terytorium Rosji, niszcząc cele w mieście Biełgorod. Jednak ukraińscy i inni europejscy urzędnicy naciskają na USA, aby jeszcze bardziej poluzowały swoje ograniczenia, pozwalając Ukrainie na ataki w dowolnych miejscach w Rosji.

Jake Sullivan, doradca ds. bezpieczeństwa narodowego prezydenta Stanów Zjednoczonych, doprecyzował we wtorek, że porozumienie z Ukrainą w sprawie używania amerykańskiej broni do operacji na terytorium Rosji rozciąga się „wszędzie tam, gdzie siły rosyjskie próbując przedzierać się przez granicę i zajmować tereny na Ukrainie”.

W ostatnich dniach Rosja zasygnalizowała, że może wkrótce zaatakować ukraińskie miasto Sumy, które również znajduje się w pobliżu granicy. Jeśli tak się stanie, nasze nowe wytyczne będą obowiązywać także w obwodzie sumskim - zaznaczył Sullivan.

10:45. Rosyjska propaganda atakuje szczyt pokojowy w Szwajcarii

Rosyjskie media przekonują, że Moskwa jest głównym beneficjentem niedawnego szczytu pokojowego w Szwajcarii - zauważył serwis PAP Fake Hunter. Kampania propagandowo-dezinformacyjna Kremla, dążąca do umniejszenia znaczenia tego spotkania, rozpoczęła się jeszcze przed szczytem.

10:00. Straty bojowe na Ukrainie

Ukraiński resort obrony opublikował zaktualizowaną infografikę ze stratami bojowymi rosyjskiej armii:

09:09. Szef MSZ Ukrainy: udział Rosji w Szczycie Pokoju możliwy w formacie podobnym do „umowy zbożowej”

Minister spraw zagranicznych Ukrainy Dmytro Kułeba poinformował, że Kijów nie dąży do bezpośrednich kontaktów z Moskwą, ale udział Rosji w drugim szczycie pokojowym jest możliwy w ramach formatu podobnego do działań skutkujących wynegocjowaniem Czarnomorskiej Inicjatywy Zbożowej.

08:45. Prezydent Duda o decyzji USA: to zawsze problem, kiedy opóźniają się dostawy, ale sojusznicy wspierają naszą osłonę

To zawsze problem, kiedy opóźniają się dostawy - powiedział prezydent Andrzej Duda o decyzji USA ws. pocisków Patriot. Zaznaczył jednocześnie, że sojusznicy wspierają naszą osłonę, także poprzez samoloty sojusznicze, które patrolują polskie niebo.

08:25. Rosjanie chwalą się zniszczeniem 114 ukraińskich dronów

Resort obrony Rosji poinformował, że w nocy z czwartku na piątek obrona przeciwlotnicza tego kraju zneutralizowała 114 ukraińskich dronów. 70 z nich strącono nad terytorium zaanektowanego Krymu, 43 w Kraju Krasnodarskim, a jeden w obwodzie wołgogradzkim; jedna osoba zginęła - przekazała agencja AFP.

Gubernator Kraju Krasnodarskiego Wieniamin Kondratiew poinformował na Telegramie, że uszkodzonych zostało kilka budynków na terenie rafinerii ropy naftowej w rejonie (powiacie) siewierskim, a pod gruzami odnaleziono ciało jednej martwej osoby.

Ministerstwo obrony w Moskwie oznajmiło też, że wojsko zniszczyło sześć ukraińskich dronów morskich w północno-zachodniej części Morza Czarnego.

00:01. Zełenski: Rząd ma ułatwić instalowanie paneli słonecznych

Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski polecił rządowi przygotowanie warunków ułatwiających instalację paneli słonecznych. Mieszkańcy Ukrainy są codziennie pozbawieni przez wiele godzin prądu po rosyjskich atakach, które zniszczyły elektrownie.

Bardzo konkretnym zadaniem jest wspieranie w jak największym stopniu ludzi i społeczności oraz robienie wszystkiego, co możliwe, aby uniemożliwić rosyjskim terrorystom osiągnięcie przez nich celów. Życie w Ukrainie musi się toczyć i dotyczy to w szczególności dostaw energii

— napisał Zełenski na Telegramie.

Prezydent określił pięć głównych zadań dla rządu.

Po pierwsze, rząd został poinstruowany, aby natychmiast przedstawić program stymulujący instalację urządzeń dla energii słonecznej i magazynowania energii na Ukrainie; najbardziej korzystny program

— zaznaczył Zełenski. Drugim zadaniem jest plan ukończenia budowy wszystkich struktur ochronnych dla sektora energetycznego, z wyraźnym terminem dla każdego obiektu.

Trzecie zadanie polega na zapewnieniu wszystkim obiektom publicznym i administracyjnym oraz obiektom infrastruktury krytycznej alternatywnych źródeł energii.

W tym celu rząd, administracja regionalna i lokalna, przedsiębiorstwa energetyczne i wszyscy zaangażowani muszą współpracować, aby zapewnić, że Ukraina rozpocznie sezon grzewczy przygotowana zarówno na poziomie każdej społeczności jak i całego kraju

— oświadczył prezydent.

Jako czwartą kwestię Zełenski określił prace nad stworzeniem nowych źródeł wytwarzania energii i nowych zdecentralizowanych mocy energetycznych. Piątym zadaniem dla rządu jest aktywne stymulowanie budowy nowych mocy bilansujących dla sektora energetycznego.

Oczywiście na dzisiejszym spotkaniu przedstawiono sprawozdania i instrukcje dotyczące elementu bezpieczeństwa, a mianowicie ochrony obiektów energetycznych przed rosyjskimi atakami i sabotażem. W tym zakresie również prowadzone są prace

— podkreślił prezydent.

Jak pisze Reuters, władze w Kijowie twierdzą, iż rosyjskie ataki od marca pozbawiły Ukrainę połowy mocy produkcyjnych energii i wymuszają ciągłe przerwy w dostawie prądu. Moskwa natomiast uważa, że obiekty energetyczne są uzasadnionym celem wojskowym i że niektóre ataki były odwetem za ukraińskie ataki na terytorium Rosji.

Ukraińska prywatna spółka energetyczna DTEK oświadczyła, że jedna z jej elektrowni została poważnie uszkodzona w wyniku, jak obliczono, już siódmego ataku rosyjskiego od 22 marca. W piątek harmonogramy przerw w dostawie prądu będą obowiązywać w Ukrainie przez cały dzień - przekazała służba prasowa DTEK.

red/PAP