Obchodom Bożego Narodzenia na Ukrainie mogą towarzyszyć alarmy przeciwlotnicze. Z powodu rosyjskiej agresji wiele osób nie spędzi tych świąt w pełnym rodzinnym gronie, natomiast inni będą zmuszeni świętować na emigracji, z dala od swoich domów.

CZYTAJ TAKŻE:

-RELACJA. 318. dzień wojny na Ukrainie. Zełenski: Wzmocnienie naszej obrony powietrznej to bezpośrednia praca nad deeskalacją

-Premier Morawiecki złożył życzenia wyznawcom prawosławia z okazji Bożego Narodzenia. „Zdrowych, spokojnych i pełnych pokoju Świąt”

Ostatnie Boże Narodzenie według kalendarza juliańskiego

W przypadku milionów Ukraińców będą to ostatnie święta Boże Narodzenia obchodzone według kalendarza juliańskiego, ponieważ wielu mieszkańców kraju zamierza w przyszłości świętować 25 grudnia, podobnie jak chrześcijanie obrządków zachodnich.

W przeddzień Bożego Narodzenia, 6 stycznia, obchodzona jest Wigilia. Wieczerza wigilijna rozpoczyna się, gdy na niebie wschodzi pierwsza gwiazda. Obowiązkowym atrybutem święta jest umieszczany w rogu pomieszczenia diduch, czyli związany mały snop owsa lub pszenicy, symbolizujący dusze przodków, dobrobyt i bogactwo. Na stole stawia się świecę, która powinna palić się przez cały wieczór wigilijny. Ważną potrawą tego wieczoru jest kutia - tradycyjne świąteczne danie główne, przygotowywane z gotowanej pszenicy z dodatkiem miodu, maku, orzechów i rodzynków.

Gdy wszyscy zasiądą do świątecznego stołu, najpierw odmawiana jest modlitwa. Następnie najstarszy mężczyzna w rodzinie dzieli się ze wszystkimi opłatkiem i jako pierwszy próbuje kutii. Następnie domownicy częstują się 12 postnymi potrawami, wśród których znajdują się przede wszystkim różnego rodzaju pierogi, zarówno słone, jak i słodkie, barszcz, pączki, sos pieczarkowy i dania rybne. Kuchnia jest zróżnicowana i zależy od regionu Ukrainy. Na stole powinny znaleźć się dodatkowy talerz, łyżka i pusta szklanka dla tych członków rodziny, którzy już odeszli. Po kolacji uczestnicy wieczerzy składają sobie życzenia, wspominają zmarłych i śpiewają kolędy.

„Będziemy świętować głośno, może nawet głośniej niż w poprzednich latach”

Mnóstwo rodzin straciło swoich bliskich, dopiero wczoraj pochowaliśmy młodego żołnierza z bardzo dobrej rodziny. Mężczyźni i kobiety są teraz na wojnie, na linii frontu, w okopach. Sądzę, że chociaż wiele osób będzie obchodzić te święta przy świątecznym stole, to ich myśli będą właśnie na froncie, z najbliższymi. Ktoś walczy, ktoś zginął… Ale będziemy świętować głośno, może nawet głośniej, niż w poprzednich latach, aby chwalić Boga, bo kiedy, jeśli nie teraz? Kolędy, modlitwy, nasze pieśni i tradycje to nic innego, jak wysławianie Boga. Będziemy się głośno modlić, będziemy sławić narodziny Chrystusa. Wszystkie nabożeństwa będą się odbywać zgodnie z naszym świątecznym kalendarzem, tak jak tego chcemy, jak się o to staramy i jak było zawsze

— powiedział w rozmowie z PAP ojciec Iwan Sendziuk, duszpasterz greckokatolickiej cerkwi pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Zaleszczykach na zachodzie Ukrainy.

30 grudnia w ukraińskiej aplikacji Dija zakończono siedmiodniowe głosowanie na temat daty obchodów Bożego Narodzenia. W badaniu opinii publicznej wzięło udział 1 531 253 Ukraińców. Większość, bo aż 903 265 osób (59 proc.) zagłosowała za obchodzeniem świąt 25 grudnia. Za utrzymaniem dotychczasowej daty, czyli 7 stycznia opowiedziało się 390 125 uczestników ankiety (25 proc.), za obchodzeniem święta w obu terminach - 192 788 obywateli (12,5 proc.), natomiast za nieobchodzeniem świąt w ogóle - 45 075 (3 proc.). Głosowanie pokazało, że w ciągu ostatniego roku znacząco wzrosła liczba zwolenników świętowania w dniu 25 grudnia.

Świętowanie Bożego Narodzenia 25 grudnia

Na pytanie PAP, czy w tym roku mieszkańcy miasta Zaleszczyki obchodzili Boże Narodzenie 25 grudnia, ojciec Iwan odpowiedział, że na razie podjęto dopiero pierwsze próby świętowania według kalendarza gregoriańskiego.

Ukraińcy w naszym mieście i kraju zapoznawali się z datą 25 grudnia, ale nie było jeszcze masowych obchodów Bożego Narodzenia w tym dniu. Wydaje mi się, że ludzie wciąż oswajają się z myślą, że będą musieli dostosować się do nowego kalendarza. Prędzej czy później trzeba będzie przestawić się na świętowanie Bożego Narodzenia z resztą świata, lecz najpierw muszą porozumieć się (różne ukraińskie) cerkwie i zalegalizować to na poziomie państwowym

— oznajmił rozmówca PAP.

W ocenie ojca Iwana młodsze pokolenie nie będzie miało problemów ze świętowaniem „razem z resztą świata”, dlatego w tej grupie wiekowej zmiana nastąpi bardzo szybko. W przypadku osób starszych świętowanie 7 stycznia to jednak bardzo głęboko zakorzeniona tradycja.

Myślę, że przez jakiś czas starsze pokolenie będzie obchodzić święta i 25 grudnia, i 7 stycznia. Zasadne byłoby, aby władze państwowe uczyniły 25 grudnia dniem wolnym od pracy, a 7 stycznia dniem roboczym, co ułatwiłoby szybsze przejście na świętowanie według kalendarza gregoriańskiego

— zasugerował duchowny.

Ataki nawet w Boże Narodzenie?

W ostatnich miesiącach rosyjskie wojska nieustannie ostrzeliwują obiekty ukraińskiej infrastruktury krytycznej, atakując sąsiedni kraj nawet w największe święta. Możemy zatem spodziewać się ataków również w Boże Narodzenie.

W rozmowie z PAP ojciec Iwan podzielił się refleksją na temat motywacji do pełnienia swojej posługi w trudnych czasach wojny.

Siłę czerpię przede wszystkim z Eucharystii. Myślę, że nie tylko ja, ale też ludzie, którzy codzienne uczestniczą w nabożeństwach i przyjmują Komunię Świętą, czerpią siłę od Boga. Jeśli mówimy o Bożym Narodzeniu, to Książę Pokoju jest wysławiany podczas mszy Świętej - zgodnie z prorokiem Izajaszem, który przepowiedział jego przyjście. Dlatego w czasie Bożego Narodzenia prosimy również o pokój w naszych duszach i na naszej ukraińskiej ziemi

— powiedział.

Z okazji nowego 2023 roku życzę wiernym przede wszystkim pokoju. Pokoju i zwycięstwa, ponieważ nie można pozwolić, by zło zwyciężyło. Europa i cały świat są teraz zjednoczone wokół prawdy i światła. Musimy iść do końca, wspierać Ukrainę, wspierać nasz naród, a tym samym wspierać siebie. Dopuszczenie do czegoś innego, niż zwycięstwo dobra nad złem, byłoby bardzo dużym błędem. Ten rok będzie decydujący. Wszyscy szczerze modlimy się o to, aby był rokiem zwycięstwa i robimy wszystko w tym celu

— przyznał duchowny z Zaleszczyków.

Każdy jest na swoim miejscu. Żołnierze są na linii frontu, a my na naszych własnych frontach. Zwykli obywatele modlą się, księża wzywają do modlitwy za Siły Zbrojne Ukrainy, a wojsko chroni nas wszystkich, pozwalając radośnie obchodzić te święta

— dodał.

Pierwsza Liturgia Bożonarodzeniowa Ukraińskiej Cerkwii Prawosławnej w Ławrze Peczerskiej

Metropolita Epifaniusz, zwierzchnik Cerkwi Prawosławnej Ukrainy (CPU), odprawił w sobotę w kijowskiej Ławrze Peczerskiej Liturgię Bożonarodzeniową. To pierwsze nabożeństwo po przekazaniu świątyni CPU. Władze zapowiadały, że będzie je ochraniać 3 tys. funkcjonariuszy służb porządkowych.

Agencja Ukrinform powiadomiła, że stosowane są zaostrzone środki bezpieczeństwa w celu uniknięcia możliwych prowokacji. Osoby, które przybyły na nabożeństwo do soboru Zaśnięcia Bogurodzicy, muszą okazać dokumenty. Do świątyni nie można wnosić jedzenia i picia, a także potencjalnie niebezpiecznych przedmiotów.

Ministerstwo kultury Ukrainy poinformowało w piątek, że Cerkiew Prawosławna Ukrainy (CPU) otrzymała zgodę na odprawienie nabożeństwa 7 stycznia, w prawosławne Boże Narodzenie, w głównej świątyni Ławry Peczerskiej w Kijowie - soborze Zaśnięcia Bogurodzicy.

Ławra Peczerska wróciła do UCP

Ławra Peczerska, kompleks klasztorny w centrum Kijowa, jest własnością państwa jako zespół muzealny.

Wcześniej resort kultury oficjalnie przejął sobór z rąk Ukraińskiej Cerkwi Prawosławnej (UCP) związanej z Patriarchatem Moskiewskim, decydując, iż nie przedłuży z UCP umowy najmu świątyni. Do tej pory UCP, która w maju 2022 roku wykreśliła z nazwy określenie „Patriarchat Moskiewski”, jako jedyna użytkowała obiekty religijne na terenie Ławry, dzierżawiąc je od państwa. Wynikało to z faktu, że po rozpadzie ZSRR, gdy obiekty religijne, w tym Ławrę, oddano wiernym, Cerkiew związana z Moskwą była jedynym Kościołem prawosławnym na Ukrainie.

Po rosyjskiej inwazji na Ukrainę UCP przestała w swej nazwie wskazywać na Patriarchat Moskiewski, wykonała też wiele gestów dystansowania się od Moskwy. Niemniej, wielu hierarchów i duchownych nadal czuje się przynależnych do rosyjskiej Cerkwi. Ta zaś otwarcie wspiera wojnę przeciwko Ukrainie.

W ostatniej dekadzie listopada 2022 roku Służba Bezpieczeństwa Ukrainy (SBU) przeprowadziła „działania kontrwywiadowcze” na terenie Ławry Peczerskiej i innych obiektów UCP. Prezydent Wołodymyr Zełenski poinformował w tym samym czasie o inicjatywie SBU dotyczącej opracowania projektu ustawy o zapobieganiu działalności organizacji religijnych powiązanych z ośrodkami wpływu Federacji Rosyjskiej na Ukrainie.

aja/PAP