Carolyn R. Bertozzi (USA), Morten Meldal (Dania) i K. Barry Sharpless (USA) zostali laureatami Nagrody Nobla z chemii za rozwój nowych metod syntezy chemicznej, które pozwoliły uprościć proces syntezy nawet skomplikowanych cząsteczek - ogłosił w środę Komitet Noblowski.

Nobel z chemii

W uzasadnieniu Komitet Noblowski napisał, że Bertozzi, Meldal i Sharples zostali docenieni „za rozwój chemii +klik+ oraz chemii bioortagonalnej”.

Chemia „klik” jest terminem wymyślonym przez K. Barry’ego Sharplessa. Określa syntezę chemiczną, w której zachodzą szybkie i skuteczne reakcje między małymi cząsteczkami pozwalające tworzyć nawet skomplikowane związki w prosty sposób. Z kolei termin chemia bioortogonalna odnosi się reakcji chemicznych, które mogą zachodzić w żywych układach bez zakłócania natywnych procesów biochemicznych. Ten termin wymyśliła Carolyn R. Bertozzi w 2003 roku.

Nobliści podzielą się po równo nagrodą w wysokości 10 mln koron szwedzkich (nieco ponad 915 tys. dolarów amerykańskich).

Prace noblistów z chemii wykorzystano w tworzeniu nowych leków, min. na raka

Prace tegorocznych noblistów z chemii nad uproszczeniem syntezy chemicznej przyczyniły się m.in. do rozwoju nowych leków, m.in. leków na raka działających w bardziej precyzyjny sposób.

Jak podkreślił Komitet Noblowski w uzasadnieniu do przyznanej nagrody z chemii, odkrycia laureatów dały podwaliny do rozwoju chemii funkcjonalnej. Chemiczne reakcje typu „klik”, nad którymi prowadzili prace Morten Meldal i K. Barry Sharpless, są wykorzystywane do rozwoju nowych leków, mapowania genomów oraz tworzenia bardziej funkcjonalnych materiałów.

Z kolei chemiczne reakcje bioorotogonalne dają możliwość opracowywania bardziej precyzyjnych leków przeciwnowotworowych. Jest to możliwe dzięki badaniom Carolyn Bertozzi, która nadała nowy wymiar chemii „klik” i zaczęła ją wykorzystywać w żywych organizmach tak, by nie dochodziło do zakłócania naturalnych procesów biochemicznych.