Jako jeden z najpiękniejszych tworów Oświecenia i jeden z najważniejszych dokumentów końca XVIII wieku określają w poniedziałek Konstytucję 3 Maja w dzienniku „Magyar Nemzet” ambasadorowie Polski i Litwy na Węgrzech - Jerzy Snopek i Vytautas Pinkus.

CZYTAJ TAKŻE:

-Przedstawiciele państw składają życzenia z okazji 3 maja! Ambasador USA: Wasze bohaterstwo i wytrwałość są inspiracją dla świata

-Szczególny charakter obchodów 3 maja! Polsko-litewskie zgromadzenie posłów i senatorów przyjęło specjalną uchwałę

-Premier Morawiecki: „Konstytucja 3 maja to milowy krok w dziejach Polski”. Szef rządu wspomina swojego śp. ojca: Dzisiaj skończyłby 80 lat

„Jeden z najpiękniejszych tworów Oświecenia”

Konstytucja 3 Maja to jeden z najpiękniejszych tworów Oświecenia i trwały wkład państwa polsko-litewskiego w kulturę europejską

— zaznaczył Snopek.

Pinkus podkreślił zaś, że konstytucja była „jednym z najważniejszych dokumentów końca XVIII wieku”.

Przypominając historię powstania Konstytucji 3 Maja i jej najważniejsze zapisy, w tym np. zniesienie „liberum veto”, wzmocnienie roli mieszczaństwa oraz władzy wykonawczej, Snopek napisał, że część zmian reformatorzy zostawili na później, ale nie było im dane ich doczekać. W kwietniu 1792 r. zawiązała się bowiem konfederacja targowicka, konstytucja została unieważniona, do kraju wkroczyły wojska rosyjskie, a w 1795 r. państwo polsko-litewskie się rozpadło.

Konstytucja 3 Maja była jednak uważana za ważne wydarzenie historyczne zarówno w historii Polski, jak i Litwy. W trakcie rozbiorów jej legenda pomogła utrzymać ducha narodowego i poczucie wspólnoty losów. Umożliwiła przetrwanie

— zaznaczył Snopek.

Zwrócił uwagę, że Konstytucję doceniono też za granicą – w Anglii podkreślano pokojowy charakter zmian społecznych w odróżnieniu od rewolucji francuskiej i już w 1791 r. ukazały się jej tłumaczenia na angielski, francuski i niemiecki.

Również na Węgrzech została przyjęta z uznaniem

— zauważył polski ambasador dodając, że przywódca węgierskich jakobinów Ignjat Martinović najprawdopodobniej pod wpływem Konstytucji 3 Maja opracował w 1793 r. swój projekt konstytucji.

Ważne słowa ambasadora Litwy

Ambasador Litwy ze swej strony zaznaczył, że choć konstytucja obowiązywała krótko, to szczególnie zawarte w niej zasady społeczne miały ogromny wpływ na późniejszą historię Litwy.

Duch Konstytucji zjednoczył społeczeństwa Polski i Litwy w antyrosyjskich powstaniach 1794, 1831 i 1863 r. Wpłynęło to także na powstały pod koniec XIX wieku ruch niepodległościowy, który doprowadził do przywrócenia w 1918 r. litewskiej państwowości

— zaznaczył.

Zakończył konstatacją, że dziś Litwę i Polskę ponownie łączy ścisłe partnerstwo, a także członkostwo w UE i NATO.

Wspólna historia Litwy i Polski pokazuje, że dwa narody, uznając różnice wynikające z okoliczności historycznych, są w stanie skoncentrować swe wysiłki i współpracować na rzecz osiągnięcia wspólnego celu

— napisał.

mm/PAP