Swiatosław Wakarczuk to najbardziej znany ukraiński piosenkarz rockowy, założyciel i lider grupy Okean Elzy. W czerwcu 2019 roku powołał do życia partię Hołos (Głos), która miała być nową jakością na tamtejszej scenie politycznej, zdominowanej przez oligarchów oraz reprezentantów ich interesów. Twórca deklarował, że poświęca swą karierę muzyczną i ryzykuje reputację, ponieważ chce zmienić kraj na lepsze.

Hołos porównywano wówczas do ruchu Kukiz’15, który również bazował na popularności estradowego frontmana. Część mediów spekulowała jednak, że za ugrupowaniem stoi oligarcha Wiktor Pinczuk, prywatnie zięć byłego prezydenta Leonida Kuczmy.

Wielkie rozczarowanie

W wyborach parlamentarnych w lipcu 2019 roku partia Swiatosława Wakarczuka osiągnęła wynik znacznie poniżej oczekiwań jej przywódcy. Zdobyła tylko 5,82 proc. głosów, minimalnie przekraczając 5-procentowy próg wyborczy. Posiadając zaledwie 20 mandatów w 450-osobowej Radzie Najwyższej, nie ma dziś praktycznie nic do powiedzenia. Z ostatnich sondażach wynika, że chce na nią głosować jedynie 2 proc. obywateli.

Wczoraj Wakarczuk zapowiedział, że zrzeka się miejsca w parlamencie. Zadeklarował co prawda, że nie porzuca polityki i nie rezygnuje z członkostwa w partii, ale komentatorzy nie mają wątpliwości, że to następny etap odwrotu (trzy miesiące temu muzyk ustąpił z funkcji przewodniczącego Hołosu). Ogłaszając swą decyzję, Wakarczuk robił dobrą minę do złej gry. Stwierdził mianowicie, że zakończył swą misję sukcesem, wprowadzając do Rady Najwyższej ekipę profesjonalnych i uczciwych osób, jednak nie był w tym zbyt przekonujący.

Brak tożsamości i brak identyfikacji

Kłopot takich formacji, jak Kukiz’15 czy Hołos polega na tym, że są one oparte na osobie lidera, a nie na programie. Są typowymi partiami protestu, które w momencie przesilenia politycznego zagospodarowują istniejące niezadowolenie społeczne. Tego typu ugrupowania borykają się jednak z dwoma zasadniczymi problemami: brakiem tożsamości oraz brakiem ugruntowanego poczucia identyfikacji wśród elektoratu.

Kiedy takim partiom nie uda się dojść do władzy, wówczas zużywają się bardzo szybko, jak Kukiz’15 czy Hołos. Kiedy dochodzą zaś do władzy (jak formacje stworzone przez dwóch komików: Ruch Pięciu Gwiazd przez Beppe Grillo we Włoszech i Sługa Narodu przez Wołodymyra Zełenskiego na Ukrainie), wówczas proces ich erozji przebiega wolniej. Narzędzia, jakie daje rządzenie, są w stanie zamaskować przez pewien czas efemeryczność projektu, ale wcześniej czy później daje o sobie znać brak pozytywnego programu politycznego. Pod tym kątem warto też śledzić losy kolejnego celebryty rzuconego na odcinek polityki: Szymona Hołowni.