Te dokumenty obnażają ogrom zbrodni NKWD. Putin będzie chciał utajnienia pozostałych? Białoruś opublikowała tzw. listę Canawy

Na Białorusi opublikowano listę odznaczonych „za działalność operacyjno-czekistowską na terenie Zachodniej Białorusi” funkcjonariuszy NKWD, podpisaną przez komisarza spraw wewnętrznych Białoruskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej Ławrentija Canawę 20 listopada 1939 roku. Najbardziej aktywni kaci z wspomnianej listy zostali opisani w wydanej za sprawą Narodowego Archiwum Białorusi monografii „NKWD w Zachodniej Białorusi. Wrzesień – grudzień 1939 roku”, zawartość której przybliżył dziennik „Rzeczpospolita”.

CZYTAJ RÓWNIEŻ:

Putin: „Na próby fałszowania historii należy odpowiadać prawdą”. Czy taką, jak „ucieczka polskich oficerów do Mandżurii”?

Wojna informacyjna Putina wchodzi w ostateczną fazę? Żaryn: W atakach na Polskę kluczową rolę odgrywają rosyjskie służby specjalne

Z ustaleń gazety wynika, że jako pierwszy do tzw. listy Canawy dotarł historyk a zarazem działacz nieuznawanego przez władze w Mińsku Związku Polaków na Białorusi Wadzim Prewracki. Przed publikacją książki trafiła ona w ręce jeszcze kilku innych historyków.

Gdy zobaczyłem te liczby i skalę tych represji, przestraszyłem się. Rozesłałem to do znajomych historyków. Czekałem, że ktoś to opublikuje

— powiedział w rozmowie z „Rz” Prewracki.

W ocenie Ihara Kuzniacou, znanego białoruskiego badacza zbrodni komunistycznych z Białoruskiego Uniwersytetu Państwowego, „lista Canawy” jest przełomowym dokumentem, jednakże nie wyczerpuje tematu.

Według moich szacunków w represjach na terenie Białorusi uczestniczyło co najmniej 6 tys. funkcjonariuszy NKWD

— ocenił, cytowany przez „Rz”.

Przyznał, że dokument jest o tyle ważny, że badacze nie mają dostępu do archiwum KGB, natomiast w udostępnianych rodzinom dokumentach nazwiska funkcjonariuszy się zasłania, zatem ich ujawnienie stanowi pewien przełom.

W dokumencie zawierającym nazwiska odznaczonych funkcjonariuszy znajdują się również ich „osiągnięcia” - wynika z niego, że ofiarami represji ze strony 89 wymienionych ludzi padło ponad 10 tys. osób i to zaledwie w ciągu pierwszych dwóch miesięcy agresji.

Interesujące są również zawarte we wspomnianej monografii zachowane raporty funkcjonariuszy NKWD traktujących o „polityczno-moralnych nastrojach” w sowieckiej armii (zarówno wśród oficerów, jak i szeregowych żołnierzy). Wynika z nich, że nawet prości sołdaci nie mieli większego dysonansu poznawczego jeżeli chodzi o swoją obecność, nie tylko w Polsce.

W zasadzie Polska została zajęta przez Niemcy, a wyzwolenie Zachodniej Białorusi nie jest wyzwoleniem, lecz przywłaszczeniem cudzego terytorium

— powiedział w październiku 1939 roku szofer z batalionu samochodowego 6TB Fastowiec, cytowany przez dziennik „Rzeczpospolita”.

Naród polski nie potrzebował wyzwolenia. My tu sami nachalnie przyszliśmy

— zauważył z kolei inny czerwonoarmista o nazwisku Woronin.

Młodszy dowódca 2. dywizji Diukow wyrażał wątpliwości co do paktu Ribbentrop-Mołotow.

Zawarliśmy to porozumienie z Niemcami tylko po to, by razem przywłaszczyć Polskę i podzielić między sobą

— mówił.

W swojej krytyce nie byli odosobnieni, biorąc pod uwagę liczoną w tysiącach liczbę nazwisk przewijających się w raportach.

„Rzeczpospolita” zastanawia się, czy dokumenty te znajdą się w otwieranym przez Władimira Putina ośrodku informacyjno-analitycznym.

aw/Rzeczpospolita