Podczas grudniowej rozmowy z ambasadorem Rosji Siergiejem Andriejewem marszałek Senatu Tomasz Grodzki proponował m.in. odnowienie kontaktów na szczeblu wicemarszałków izb obu krajów oraz zaproponował, by kontakty te prowadził wicemarszałek Senatu Bogdan Borusewicz - wynika z notatki po spotkaniu, do której dotarła PAP.

CZYTAJ TAKŻE: Putin atakuje Polskę, a co robi marszałek Grodzki? Bawi się z Owsiakiem, uśmiecha się do ambasadora Rosji i jedzie skarżyć na własny kraj. Jak to nazwać?

NASZ WYWIAD. Prof. Ryba: Rosjanie przygotowali się do działań szkalujących Polskę precyzyjnie. Starają się zamienić ofiarę w kata

Szef MSZ: Rosja postrzega Polskę jako państwo silne, szkodzące jej interesom. Nie spodziewałem się tak agresywnych wypowiedzi

Ambasador Rosji zwrócił się zaś o poparcie Polski dla zniesienia zachodnich sankcji. Prosił też, aby Polska nie wspierała wykluczania Rosji z obrad Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy. Przypomniał, że wicemarszałek Borusewicz jest w Rosji objęty sankcjami.

Grodzki apelował o zwrot Polsce wraku Tu-154 i o dokumentów z archiwów dotyczących obławy augustowskiej. Andriejew odpowiedział, że Rosja nie rozumie pojawiających w Polsce - jak ujął - „teorii spiskowych”, dotyczących katastrofy smoleńskiej. Dodał, że archiwa są „zamrożone” po „burzeniu pomników” w Polsce i polskiej „ustawie historycznej”.

PAP dotarła do notatki ze spotkania marszałka Senatu Tomasza Grodzkiego z ambasadorem Federacji Rosyjskiej Siergiejem Andriejewem, do jakiego doszło 19 grudnia 2019 roku.

Spotkanie to było potem przedmiotem kontrowersji - doszło do niego tego samego dnia, w którym prezydent Rosji Władimir Putin mówił po raz pierwszy o negatywnej roli Polski przy wybuchu II wojny światowej.

Z notatki wynika, że witając ambasadora Andriejewa marszałek Grodzki „wyraził przekonanie, że dialog jest lepszy niż jego brak”.

W odpowiedzi ambasador skonstatował, że dialogu międzyparlamentarnego już dłuższy czas między Rosją i Polską nie ma wcale. Wspomniał, że wówczas (w 2014) senator W. Cimoszewicz - ówczesny przewodniczący senackiej Komisji Spraw Zagranicznych poinformował go o decyzji władz Senatu o całkowitym zawieszeniu kontaktów i dialogu. W 2017 r. w St. Petersburgu podczas statutowej konferencji Unii Międzyparlamentarnej Polska nie była w ogóle reprezentowana

— głosi notatka.

Pan Marszałek stanowczo zaznaczył, że oczekiwania Polski wobec Rosji nie zmieniły się: nadal oczekujemy pilnego zwrotu wraku Tu-154, pełnej realizacji postanowień mińskich i Formatu Normandzkiego, otwarcia rynku rosyjskiego dla polskich towarów eksportowych oraz odnalezienia i udostępnienia dokumentów z rosyjskich archiwów dotyczących obławy augustowskiej i miejsca pochówku jej ofiar. Uważa osobiście, że nie powinno się dopuszczać do sytuacji, gdy inni rozmawiają o nas

— czytamy w notatce.

Marszałek w uzgodnieniu z MSZ, zaproponował odnowienie relacji między izbami wyższymi parlamentów obu krajów na szczeblu wicemarszałków izby, jako ostrożne otwarcie kanału komunikacji. Jednocześnie podkreślił, że pewne sfery nie podlegały i nadal nie powinny podlegać ograniczeniom kontaktów - jak np. kultura i polsko-rosyjskie festiwale filmowe

— czytamy.

Ambasador wyraził zadowolenie z tego - w oczywisty sposób - pozytywnego kroku naprzód. Jednocześnie podkreślił - Rosja też ma oczekiwania wobec Polski: jest to zniesienie zachodnich sankcji; w sprawie wraku podkreślił, że strona rosyjska nie rozumie pojawiających się w związku z katastrofą teorii spiskowych; archiwa są - szczególnie po burzeniu pomników w Polsce i polskiej ustawie historycznej - zamrożone; co do rozmów mińskich i Ukrainy - mamy różne podejście do tych spraw, ale nie jest to powód do zamrożenia dialogu, a odwróceni plecami do siebie nie porozumiewamy się

— głosi notatka.

Na propozycję marszałka Grodzkiego, aby wicemarszałkiem, który będzie prowadził kontakty z Radą Federacji był marszałek B. Borusewicz, ambasador zwrócił uwagę na fakt, że tak jak pani Matwiejenko (była przewodnicząca Rady Federacji) tak marszałek Borusewicz został objęty sankcjami. Marszałek stwierdził, że w takim razie pan marszałek Borusewicz mógłby się spotkać ze swoim odpowiednikiem poza Rosją, a jeszcze lepiej byłoby znieść niesprawiedliwe sankcje wobec marszałka Borusewicza

— czytamy.

Ambasador zwrócił się do marszałka w sprawie zbliżającej się sesji Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy by polska delegacja nie wspierała wątpliwości (ponownych) dot. statusu delegacji rosyjskiej i opcji ponownego jej wykluczenia z obrad. Powołał się na sprzeczności między regulaminem ZPRE i kartą Rady Europy, która przecież mówi o równoprawnym i swobodnym udziale wszystkich delegacji państw członkowskich. Wspomniał, że po dobrej decyzji min. Czaputowicz został oskarżony przez eurodeputowanych PO o spisek z Kremlem. Dla strony rosyjskiej to postępowanie niezrozumiałe i nieracjonalne. Wyraził nadzieję na przychylność polskiej delegacji dla Rosji. Ambasador prosił również o wsparcie starań Rosji ws. wyboru przedstawiciela do prezydium ZPRE. Rosji, jako jednemu z największych płatników składek należy się miejsce w prezydium

— głosi notatka.

Po grudniowym spotkaniu marszałka Grodzkiego z ambasadorem Rosji, był on krytykowany w mediach przez przedstawicieli rządu za to, że prowadzi własną politykę zagraniczną.

Krytycznie to spotkanie oceniał na początku stycznia m.in. wicepremier Jacek Sasin.

Chodzi o pewien całokształt zdarzeń, nie o pewien jednostkowy fakt spotkania z ambasadorem Rosji, chociaż wiemy, że to spotkanie było odradzane, mamy komunikaty również z MSZ, że były sugestie, żeby tę sprawę poprowadzić inaczej. Pan marszałek Grodzki to zignorował. Natomiast chodzi o to, że nie może być kilku konkurujących ze sobą ośrodków, w żadnym państwie, które prowadzą politykę zagraniczną

— mówił Sasin w TVP.

Podobnie wypowiadał się w portalu wPolityce.pl wiceszef MSZ Szymon Szynkowski vel Sęk.

Departament Wschodni MSZ zasugerował, że z politycznego punktu widzenia właściwsze byłoby zgodnie z zasadą wzajemności obniżenie rangi spotkania. Marszałek nie uwzględnił tej sugestii

— powiedział Szynkowski vel Sęk.

Także Grodzki był w RMF FM pytany, czy ktokolwiek informował go przed spotkaniem z ambasadorem o wypowiedziach Putina na temat Polski, z których pierwsze padły z jego ust tego samego dnia.

Żadnego ostrzeżenia, ani z MSZ, ani ze swojej kancelarii nie otrzymałem

— odpowiadał marszałek.

Zaprzeczył też jakoby z MSZ otrzymał sugestię obniżenia rangi spotkania z ambasadorem.

Mam na to dokumenty pisemne, podpisane przez jednego z dyrektorów departamentu - nie ma tam słowa o obniżeniu

— powiedział Grodzki.

Zapewnił też, że nie rozmawiał na ten temat z nikim z MSZ.

W momencie, jak porozmawiałem z panem ministrem Czaputowiczem, ustaliliśmy zarówno format, skalę tego spotkania, co możemy zaproponować i czego możemy oczekiwać. I nie było w tym nic dziwnego, co by wykraczało poza ramy dobrze prowadzonej dyplomacji, natomiast późniejsze wypowiedzi prezydenta Rosji, zrujnowały te plany, które trudno byłoby ocenić jako szkodliwe dla Polski

— zaznaczył marszałek Senatu.

19 grudnia prezydent Rosji Władimir Putin wystąpił na dorocznej konferencji prasowej dla mediów rosyjskich i zagranicznych. Skrytykował przyjętą we wrześniu rezolucję Parlamentu Europejskiego dotyczącą wybuchu II wojny światowej. Oświadczył, że stawianie na jednej płaszczyźnie ZSRR i Niemiec hitlerowskich jest „szczytem cynizmu”.

Totalitaryzm zasługuje na potępienie (…), można potępiać dowolnie stalinizm i ogółem totalitaryzm (…), nasz naród najbardziej ucierpiał z jego powodu, ale porównywanie stalinizmu i Niemiec faszystowskich świadczy o nieznajomości historii

— oświadczył.

Według rosyjskiego prezydenta Józef Stalin „nie splamił się bezpośrednimi kontaktami” z Adolfem Hitlerem, a ZSRR jako ostatnie państwo podpisało z Niemcami hitlerowskimi pakt o nieagresji. Odnosząc się do tajnych protokołów tego paktu, których konsekwencją był rozbiór Polski, Putin oznajmił, że Polska „sama wzięła udział w rozbiorze Czechosłowacji”, a wojska sowieckie wkroczyły do Polski (17 września 1939 roku - PAP) „po tym, jak polski rząd utracił kontrolę nad swoimi siłami zbrojnymi” i opuścił kraj.

Nie było o tym z kim rozmawiać

— oświadczył.

Dzień później Putin ponownie skrytykował rezolucję PE na temat II wojny światowej; wyraził ocenę, że przyczyną II wojny światowej był nie pakt Ribbentrop-Mołotow, a pakt monachijski. Podkreślił szczególnie wykorzystanie przez Polskę układu monachijskiego do realizacji roszczeń terytorialnych dotyczących Zaolzia.

24 grudnia Putin krytykował przedwojennego polskiego ambasadora w Niemczech Józefa Lipskiego, który - według rosyjskiego prezydenta - miał obiecywać postawienie w Warszawie pomnika Hitlerowi, jeśli wysłałby on polskich Żydów na zagładę do Afryki.

wkt/PAP