Sejmowa Komisja Finansów Publicznych zarekomendowała w czwartek do dalszych prac projekt ustawy o narodowym spisie powszechnym ludności i mieszkań, który ma się odbyć w 2021 r.

W czwartek na posiedzeniu Sejmowej Komisji Finansów Publicznych odbyło się pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o narodowym spisie ludności i mieszkań w 2021 r. Komisja zarekomendowała m.in. propozycję dotyczącą skrócenia terminu wejścia w życie proponowanych przepisów z 14 do siedmiu dni od dnia ogłoszenia ustawy. Sprawozdawcą komisji został poseł Andrzej Szlachta (PiS).

W projekcie wskazano, że spis ma się odbyć od 1 kwietnia do 30 czerwca 2021 r. Jego organizację powierzono prezesowi Głównego Urzędu Statystycznego. Pierwszy spis próbny – mający sprawdzić rozwiązania metodologiczne, organizacyjne i techniczne – ma być przeprowadzony w dwóch gminach między 1 a 31 października 2019 r. Drugi zaplanowano od 1 do 30 kwietnia 2020 r. w 16 gminach.

Prezes GUS Dominik Rozkrut, uzasadniając projekt, podkreślił, że w planowanym na 2021 r. narodowym spisie powszechnym będzie można wziąć udział przez internet, co ma m.in. obniżyć koszty.

Idąc z duchem czasu, jako podstawową formę spisu powszechnego uznajemy samospis internetowy

— zaznaczył Rozkrut. Dodał, że ponieważ nie wszyscy mają dostęp do internetu, GUS będzie się starał podjąć współpracę z placówkami oświatowymi, które umożliwiłyby dostęp do tego rozwiązania. Zaznaczył, że w uzasadnionych przypadkach będzie także przeprowadzany wywiad telefoniczny i wywiad bezpośredni.

Będziemy również w sposób bardzo rozszerzony pozyskiwali dane ze źródeł administracyjnych i je integrowali wspólnie, razem z tymi danymi, które pozyskamy bezpośrednio od osób spisywanych

— poinformował. Podkreślił, że uczestnictwo w spisie jest obowiązkowe.

Odpowiadając na pytania posłów dotyczące m.in. planowanych kampanii, które np. przybliżyłyby obywatelom zasady samospisu internetowego, i programu edukacyjnego, który uświadomiłby, jak ważny jest narodowy spis powszechny, Rozkrut zaznaczył, że GUS przykłada bardzo dużą wagę do przygotowania „odpowiednich działań promocyjnych i edukacyjnych”, na które przewidziano „dość poważną kwotę”. Zostaną m.in. przeprowadzone kampanie informacyjne za pośrednictwem portali społecznościowych. GUS ma także nawiązać współpracę z fundacjami i stowarzyszeniami.

Bardzo nam zależy, by namówić społeczeństwo do uczestniczenia w samospisie przez interenet

— podkreślił prezes GUS.

Spis powszechny dostarcza najbardziej szczegółowych informacji o liczbie ludności, jej terytorialnym rozmieszczeniu, strukturze demograficzno-społecznej i zawodowej, a także o społeczno-ekonomicznej charakterystyce gospodarstw domowych i rodzin wraz z informacją o warunkach mieszkaniowych, a także o liczbie i stanie zasobów mieszkaniowych i budynkowych na wszystkich szczeblach podziału terytorialnego kraju.

W ocenie skutków regulacji do projektu ustawy o narodowym spisie powszechnym podano, że na podstawie przepisów Unii Europejskiej państwa członkowskie są zobowiązane do przeprowadzania narodowego spisu powszechnego ludności i mieszkań raz na 10 lat. Celem ustawy – jak przekazano – jest stworzenie podstawy prawnej do przygotowania, zorganizowania oraz przeprowadzenia takiego spisu w 2021 r.

Spis obejmie osoby stale zamieszkałe i czasowo przebywające w mieszkaniach, budynkach i innych zamieszkanych pomieszczeniach niebędących mieszkaniami, osoby niemające miejsca zamieszkania, a także mieszkania, budynki, obiekty zbiorowego zakwaterowania i inne zamieszkane pomieszczenia niebędące mieszkaniami.

Ze spisu są wyłączeni szefowie i cudzoziemski personel przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych państw obcych, członkowie ich rodzin oraz inne osoby korzystające z przywilejów i immunitetów na mocy umów, ustaw lub powszechnie ustalonych zwyczajów międzynarodowych. Spis nie obejmie także mieszkań, budynków, obiektów i pomieszczeń należących do przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych państw obcych.

Od 1 stycznia 2021 r. do 31 marca 2021 r. oraz w trakcie spisu powszechnego Telewizja Polska i Polskie Radio będą zobowiązane do nieodpłatnego rozpowszechniania w programach ogólnokrajowych i regionalnych audycji informacyjnych, edukacyjnych i promocyjnych popularyzujących ten spis.

AL/PAP