Izraelski dziennik „Haarec” w Dniu Pamięci o Ofiarach Holokaustu zamieścił artykuł swej korespondentki Judy Maltz, która przypomniała o swoim filmie z 2009 r. poświęconym Franciszce Halamajowej i jej córce, które w czasie okupacji ukrywały Żydów.

Ponad dekadę temu uznałam, że czas już spłacić dawny dług wobec tej niezwykłej kobiety, która uratowała moją rodzinę podczas Holokaustu i że najlepszym sposobem będzie poświęcenie jej filmu

—pisze Maltz. W artykule zamieszczono link do pełnej wersji tego filmu dokumentalnego „No. 4 Street of Our Lady”.

Maltz przypomina, że w 1984 r. polska katoliczka Franciszka Halamajowa i jej córka Helena dołączyły do grona Sprawiedliwych wśród Narodów Świata. Podkreśla, że kobiety te, wraz z synem Halamajowej uratowały w Sokalu 16 Żydów, w tym osiem osób z jej rodziny. Zwraca uwagę, że film mógł powstać dzięki pamiętnikowi jej dziadka Mosze Maltza, który szczegółowo opisał, jak zostali uratowani.

W 1939 r. w Sokalu (obecnie w obwodzie lwowskim na Ukrainie) mieszkało ok. 6 tys. Żydów. Wojnę przeżyło zaledwie 30. Franciszka Halamajowa i jej córka ukrywały swych żydowskich sąsiadów przez prawie dwa lata.

Autorka opisuje również, jak w ostatnich miesiącach wojny Halamajowa, narażając życie, zapewniła też schronienie niemieckiemu dezerterowi.

Franciszka Halamajowa zmarła w 1960 roku. Nigdy nie ujawniała swego udziału w ratowaniu Żydów. Po premierze filmu Judy Maltz Liga Przeciwko Zniesławieniu (Anti-Defamation League) uhonorowała ją pośmiertnie nagrodą przeznaczoną dla osób, które miały odwagę opiekować się Żydami - Courage to Care Award.

kk/PAP