Polskie MSZ przekazało 30 tys. euro na pomoc dla szpitala psychiatrycznego w miasteczku Swatowe w obwodzie ługańskim na wschodzie Ukrainy, dokąd trafiają pacjenci, którzy ucierpieli podczas wojny w Donbasie.

Konflikt zbrojny na wschodzie Ukrainy trwa od wiosny 2014 roku. Po ucieczce z kraju prorosyjskiego prezydenta Wiktora Janukowycza i aneksji Krymu przez Rosję wspierani przez Moskwę separatyści utworzyli dwie samozwańcze republiki ludowe - doniecką i ługańską.

Swatowski szpital psychiatryczny znajduje się w części obwodu ługańskiego kontrolowanej przez rząd Ukrainy. Jest to jedyny tego typu ośrodek działający w obwodzie.

Na wytypowanie tego miejsca jako najlepszego punktu dla poprawy dostępu do pomocy psychiatrycznej wpłynęło usytuowanie szpitala. Jest w bezpiecznej odległości od strefy działań zbrojnych, ale na tyle blisko, by mógł przyjmować pacjentów z tych terenów, także z miejscowości okupowanych przez separatystów

—mówi PAP radca ambasady RP w Kijowie Joanna Jurewicz, która odwiedziła Swatowe podczas wizyty monitorującej projekty MSZ w Donbasie.

Jej słowa potwierdza Lena Jampolska, ordynatorka jednego z oddziałów szpitala.

Trafiają do nas chorzy, którzy zgubili się podczas ostrzałów i stracili dokumenty. Bywa, że znają tylko swoje imię i nie da się ustalić ich tożsamości. W 2014 roku ewakuowano do nas pacjentów ze szpitali psychiatrycznych w Ługańsku. Rodziny tych ludzi zostały na terenach okupowanych i nie ma z nimi kontaktu

—opowiada.

Lekarka tłumaczy również, że liczba pacjentów szpitala waha się zależnie od sytuacji na linii frontu. W okresach gdy walki ustają, niektórych chorych zabierają rodziny. Gdy zaś sytuacja się zaostrza, w szpitalu może przebywać nawet tysiąc osób.

Bliscy przywożą osobę chorą i mówią, że ich miejscowość znów jest ostrzeliwana, a oni nie mogą opiekować się chorym w warunkach wojennych. Czasem taki człowiek może nie rozumieć zagrożenia wynikającego z ostrzałów, podnosić z ziemi niebezpieczne przedmioty, albo odwrotnie – reagować na stres atakami agresji czy paniki. Rodzina musi go cały czas mieć pod kontrolą, by nie zrobił sobie krzywdy

—mówi Jampolska.

Za środki z polskiego MSZ udało się kupić sprzęt terapeutyczny i rehabilitacyjny, wyremontować i umeblować dwa pomieszczenia szpitalne, stworzyć pokój do arteterapii (leczenia przez sztukę), a także przeprowadzić szkolenia personelu przez specjalistów z Polski.

Jampolska podkreśla, że szkolenia są dla lekarzy szczególnie ważne.

To wspaniale, że choć przez kilka dni mogliśmy skonfrontować swoje doświadczenia z wiedzą specjalistów zajmujących się leczeniem traum. Ukraińska psychiatria jest w tej dziedzinie daleko za Europą

—ocenia lekarka.

Nigdy nie przypuszczałam, że będę zajmować się leczeniem osób, które straciły bliskich na wojnie, czy same przeżyły bombardowania. Czasem po prostu nie wiedziałam jak pomagać pacjentom po tak strasznych przeżyciach. Mam nadzieję, że będziemy mieli jeszcze możliwość współpracy z Polską w przyszłości

—zapewnia.

Osoby cierpiące z powodu zaburzeń psychicznych podczas wojen są szczególnie bezbronne. Co więcej, traumatyczne doświadczenia podczas konfliktów zbrojnych generują kolejnych chorych z zespołem stresu pourazowego. Ważne jest, by zapewnić im spokojną przystań. Dlatego właśnie projekty wsparcia psychologicznego są jednym z priorytetów Polskiej Pomocy dla Ukrainy

—wyjaśnia w rozmowie z PAP radca Jurewicz.

W ramach prowadzonego w ambasadzie programu Małych Grantów MSZ staramy się być obecni w obwodzie ługańskim, gdzie potrzeby są duże, a nie zawsze dociera tam pomoc humanitarna i rozwojowa

—dodaje.

Projekt jest też kontynuacją wcześniejszych działań MSZ, takich jak wyposażanie w kompletny sprzęt do laparoskopii oddziału chirurgii szpitala w mieście Rubiżne, gdzie przebywa 6 tys. uchodźców ze strefy walk, czy szkolenia w Warszawie dla ukraińskich psychologów i psychiatrów w zakresie leczenia zespołu stresu pourazowego.

W 2017 roku Polska przeznaczyła na pomoc rozwojową 2,55 mld złotych; na projekty na Ukrainie skierowano 228,6 mln złotych.

kk/PAP