Wybory na Litwie, w których prowadzą z wyrównanym wynikiem konserwatyści i wspólna partia Zielonych i chłopów, a współrządzący dotąd socjaldemokraci zajmują trzecie miejsce, pokazały, że ludzie chcą zmian - oceniła w poniedziałek prezydent Dalia Grybauskaite.

CZYTAJ RÓWNIEŻ: Na Litwie zakończyły się wybory parlamentarne. Do urn poszło około 50 proc. uprawnionych do głosowania

Przypomniała jednak, że niedzielne wybory się jeszcze nie skończyły.

Kto będzie tworzył nowy rząd, ostatecznie zadecyduje druga tura

— zaznaczyła Grybauskaite.

Druga runda odbędzie się za dwa tygodnie w okręgach jednomandatowych - tam, gdzie żadnemu z kandydatów nie udało się uzyskać ponad 50 proc. głosów.

Na Litwie obowiązuje mieszana ordynacja wyborcza. 70 posłów jest wybieranych z list partyjnych, a 71 - w okręgach jednomandatowych.

Według nieostatecznych danych Głównej Komisji Wyborczej (GKW), konserwatywny Związek Ojczyzny - Litewscy Chrześcijańscy Demokraci (TS-LKD) minimalnie wyprzedza prowadzący dotychczas Litewski Związek Rolników i Zielonych (LVŻS) - o 23 głosy. W niedzielę, w pierwszej turze wyborów, obie partie uzyskały po 21,6 proc. głosów. Litewska Partia Socjaldemokratyczna (LSDP) uzyskała 14,4 proc., a Litewski Ruch Liberałów (LLS) - 9 proc.

Wymagany pięcioprocentowy próg wyborczy przekroczyły jeszcze dwie partie: Akcja Wyborcza Polaków na Litwie-Związek Chrześcijańskich Rodzin (AWPL-ZChR), która uzyskała 5,5 proc. głosów oraz Porządek i Sprawiedliwość (TT) w wynikiem 5,3 proc.

Zwycięskie partie TS-LKD i LVŻS, a także liberałowie już mówią o możliwości utworzenia koalicji rządzącej, ale zaznaczają, że negocjacje w tej sprawie rozpoczną się dopiero po drugiej turze wyborów.

Przewodniczący socjaldemokratów, premier Algirdas Butkeviczius, przyznał w poniedziałek, że liczył na większe poparcie.

Nie ukrywam tego, ale rozumiem też wyborców, którzy po kryzysie oczekiwali szybszych przemian

— powiedział na konferencji prasowej.

Progu wyborczego nie przekroczyła współrządząca przez ostatnie cztery lata Partia Pracy. Lider partii eurodeputowany Valentinas Mazuronis zapowiedział w poniedziałek, że rezygnuje ze stanowiska szefa ugrupowania, a przewodnicząca Sejmu Loreta Graużinienie z Partii Pracy zapowiedziała, że opuszcza szeregi partii.

Przegranym tych wyborów jest też przewodniczący GKW Zenonas Vaigauskas, który zapowiedział, że poda się do dymisji w związku z opóźnieniem w podawaniu w niedzielę wyników wyborów.

Zazwyczaj pierwsze dane z okręgów wyborczych były znane po dwóch godzinach od zamknięcia lokali wyborczych, około godz. 22. Tym razem pierwsze wyniki zaczęły napływać około północy.

To jest skandaliczna sytuacja

— przyznał Vaigauskas, informując, że winę za to ponosi spółka IT, która wygrała przetarg na obsługę wyborów.

Zenonas Vaigauskas litewskiej GKW przewodniczył od 1994 roku.

Z Wilna Aleksandra Akińczo

mly/PAP