Konkurował z Putinem, bał się go Jelcyn. Zmarł były premier Rosji Jewgienij Primakow

W wieku 86 lat zmarł po długiej chorobie były premier Rosji (od września 1998 do maja 1999 roku) i były szef wywiadu zagranicznego Jewgienij Primakow - poinformowała agencja Interfaks, powołując się na wnuka zmarłego.

Były premier od dawna chorował. Primakow zaczynał karierę w latach 60. jako ekonomista. Do polityki wszedł wraz z ekipą Michaiła Gorbaczowa. W swej karierze był też dziennikarzem, dyplomatą, deputowanym, szefem rosyjskiego MSZ. Kreml poinformował, że prezydent Rosji Władimir Putin złożył kondolencje rodzinie zmarłego.

Po puczu Janajewa w 1991 r. poparł Jelcyna. Później został szefem Służby Wywiadu Zagranicznego, którą kierował przez kolejne pięć lat. W 1996 roku objął stanowisko szefa rosyjskiej dyplomacji, by po trzech latach zostać szefem rządu. Okres jego władzy przypadł na burzliwe czasy wojny w byłej Jugosławii i walki o schedę po Jelcynie, w której uczestniczył.

Do legendy przeszedł słynny „odwrót Primakowa” – gdy w marcu 1999 roku premier leciał na spotkanie do Stanów Zjednoczonych, NATO właśnie rozpoczynało bombardowania serbskich pozycji na Bałkanach. Primakow postanowił zawrócić samolot nad oceanem.

Primakow, z wykształcenia arabista, był znawcą zagadnień Bliskiego Wschodu, gdzie w czasach ZSRR pracował m.in. jako korespondent dziennika „Prawda”. Z jego doświadczenia korzystał zarówno ostatni radziecki przywódca Michaił Gorbaczow, jak i Putin. Jako ich wysłannik rozmawiał w Bagdadzie z Saddamem Husajnem w ramach bezskutecznych starań Moskwy o zapobieżenie interwencjom Zachodu w Iraku w 1991 i 2003 roku.

W 1999 roku Primakow był uważany za potencjalnego następcę prezydenta Rosji Borysa Jelcyna, ale jego pozycję podważyła negatywna kampania telewizyjna zaaranżowana przez zwolenników Putina. Ostatecznie został jego doradcą.

Reuters odnotowuje, że jako minister spraw zagranicznych Primakow był postrzegany jako jastrząb, ale zdobył szacunek innych szefów dyplomacji, m.in. amerykańskiej sekretarz stanu Madeleine Albright podczas negocjacji w sprawie poszerzenia NATO.

Jako premierowi udało mu się przywrócić pewien poziom stabilizacji gospodarczej po latach chaosu, ale liberałowie oskarżyli go o zamrożenie reform gospodarczych i ostatecznie musiał odejść.

Jego pierwsza żona zmarła na serce w 1987 roku. Siedem lat później Primakow ożenił się ponownie. Z pierwszego małżeństwa miał dwoje dzieci. Syn Primakowa zmarł na atak serca w wieku 27 lat podczas pierwszomajowej parady w Moskwie w 1981 roku.

Ryb, PAP, lenta.ru