Wulkany, niezwykłe zjawisko, zachwycające ludzi od tysięcy lat. Nic dziwnego, iż nadano im boską moc. Niczym „żywe góry” postrzegano je w pradawnych wierzeniach.

To, jak potężną posiadają moc, świadczą zniszczenia jakich potrafią dokonać. W 1669 roku, sycylijski wulkan Etna zniszczyła Katanię, Wezuwiusz, leżący na Półwyspie Apenińskim, 24 sierpnia 79 r. zmiótł z ziemi Pompeje, Herkulanum i Stabie. Ostatni jego duży wybuch odnotowano w 1944 r.

Wulkany budzą podziw i przerażają. Choć trudno sobie wyobrazić, prawdopodobnie największy z nich znajduje się na dnie oceanu. Masyw Tamu poznano niedawno dzięki danym sejsmicznym i wynikom badań skał, których próbki pobrano z odwiertów na dnie północno-wschodniej części Pacyfiku. Ten olbrzym obszarem dorównuje wielkości Polski. Jego rozmiary w przybliżeniu to 450 na 650 kilometrów i zajmuje powierzchnię 310 tys. km kw. - ok. 60 razy większą, niż uznawany za największy aktywny ziemski wulkan Mauna Loa na Hawajach.

Tamu wyrasta z dna oceanicznego na wysokość niemal 4 tys. metrów, zaś wrasta w głąb skorupy ziemskiej na ok. 30 km, a jego szczyt znajduje się na głębokości prawie 2 km pod powierzchnią oceanu. To z pewnością musi robić wrażenie, nie tylko na naukowcach. Masyw Tamu przez 20 lat badał William Sager z University of Houston (USA) i wciąż nie był pewien czy ma do czynienia z tak gigantycznym wulkanem. Teraz jednak podejrzewa, iż podobnych zjawisk pod powierzchnią wody może być znacznie więcej.

Konkurent Tamu, hawajski Mauna Loa, czerwcu zaczął się budzić do życia. Jak na razie to tylko trzęsienia ziemi, które występują niezbyt regularnie, jednak należy je bacznie obserwować. Mimo to, jest to najwyższa jego aktywność, jaką odnotowali naukowcy w ciągu ostatnich 13 miesięcy od ostatniego wybuchu, trzy dekady temu. Ostatnie erupcje Mauna Loa wydarzyły się w 1975 i 1984 roku. Wulkan ten jest niezwykle popularnym miejscem turystycznym. Co roku około 2 miliony ludzi odwiedza Park Narodowy Wulkan Hawaii. Nic dziwnego, Mauna Loa zajmuje ponad połowę największej wyspy archipelagu Hawajów.

Kolejnym licznie uczęszczanym wulkanem jest Pico del Teide, szczyt wulkaniczny położony na wyspie Teneryfie mierzący 3718 m n.p.m. Natomiast mierzony od dna morza wynosi już około 7500 metrów wysokości, stąd jest najwyższym szczytem w Hiszpanii i jednocześnie najwyższym szczytem na jakiejkolwiek atlantyckiej wyspie. Ukształtowany został przez działalność wulkanu. Charakteryzuje go czarny, lśniący kolor kamienia i piasku - zastygłej lawy. Nazwa wulkanu pochodzi z języka Guanczów, pierwszych mieszkańców Wysp Kanaryjskich. Teide oznaczało Piekielną Górę, w której żył demon Guayota. Na wulkan można dojechać środkami komunikacji miejskiej, droga publiczną z północy i południa. Kolej linowa Teleférico del Teide ma swój początek na wysokości 2356 m, a stacja końcowa znajduje się na wysokości 3555 m. Dostęp na szczyt Teide jest ograniczony. Wcześniej należy wystąpić po darmowe zezwolenie, które można również otrzymać przez stronę internetową parku.

Wulkany to nieprzeniknione twory natury. Wnętrza chroni ogień i tajemnica. Śmiertelnikom wstęp wzbroniony. Mimo to każdego roku 100 milionów ludzi z całego świata odwiedza wulkaniczne miejsca, jak podaje magazyn ZIEMIA, nie bacząc na zagrożenia i trudy wyprawy.

Oto jedne z najpopularniejszych wulkanów świata (źródło travelin.pl)

Ojos del Salado, uznawany dotąd za najwyższy wulkan na świecie. Należy do wulkanów drzemiących, gdyż jego ostatnia erupcja miała miejsce na początku naszego tysiąclecia. Znajduje się w Andach Środkowych w paśmie Koldyriery Głównej. To najwyższy szczyt Chile i drugi co do wysokości na półkuli zachodniej. Jego szczyt znajduje się na wysokości 5000 m n.p.m.

Llullaillaco to najwyższy z położonych na granicy pomiędzy Chile i Argentyną czynnych wulkanów. Jest również najwyższym aktywnym wulkanem na świecie. Znajduje się na terenie wyżyny Puna de Atacama w pobliżu pustyni Atacama.

Ostatnia erupcja miała tu miejsce w 1877 r. Ciekawostką jest to, że znajduje się tutaj najwyżej położona granica wiecznego śniegu – jest to 6000 m n.p.m. Antofalla jest jednym z najwyższych szczytów Ameryki Południowej. Znajduje się w Argentynie w paśmie Andów Środkowych, na płaskowyżu Puna de Atacama. To czynny stratowulkan, który pokrywają nieustające śniegi. Antofalla to drugi co do wielkości aktywny wulkan na świecie.

Citalepetl to czynny wulkan będący jednocześnie najwyższym szczytem na terenie Meksyku i Ameryki Środkowej. Jego nazwa wywodzi się bezpośrednio z języka nahuatl. Dosłownie znaczy góra gwiazdy. Jest Jest to wulkan aktywny, którego ostatnia erupcja miała miejsce w 1941 r. Co ciekawe, posiada on trzy kratery.

Sangay znajduje się na terenie Ekwadoru na tak zwanej „Drodze Wulkanów”, ponieważ znajduje się ich tu więcej, z czego większość jest aktywna, podobnie jak Sangay. Pierwszą erupcję zanotowano tu w 1728 r. i od tego czasu jest on praktycznie cały czas aktywny.

Maipo, to jeden z czynnych wulkanów położonych w Andach południowych, na granicy pomiędzy Chile i Argentyną. Jego ostatnia erupcja miała miejsce w 1912 r.

Ararat – góra a właściwie masyw górski kojarzący się większości ludzi z historią o biblijnym Noem. Znajduje się we Wschodniej Anatoli blisko granicy z Armenią i Iranem.

Kluczewska Sopka znajduje się w azjatyckiej części Rosji, w regionie Kamczatki.

To jeden z najbardziej aktywnych w Eurazji. Jednocześnie uważany jest za najwyższy szczyt regionu.

Purace z Kolumbii, znajduje się na terenie Purace National Natural Park w regionie Cauca położonym w Andach. Jego wysokość sięga 4700 m n.p.m. Jest aktywny. W ubiegłym stuleciu wybuchał przynajmniej 12 razy.