Kończący się Rok Spółdzielczości skłania do przypomnienia, jak ogromną rolę odegrały pierwsze kasy pożyczkowo-oszczędnościowe w życiu polskich społeczności. Ich powstanie nie było wyłącznie inicjatywą ekonomiczną – stało się impulsem do rozwoju lokalnych więzi, podnoszenia poziomu życia i wzmacniania tożsamości narodowej oraz religijnej.
Pierwsze instytucje spółdzielczości finansowej na ziemiach polskich pojawiły się w drugiej połowie XIX wieku, w czasach zaborów, kiedy dostęp do kapitału był ograniczony, a ludność – zwłaszcza na wsi i w małych miejscowościach – pozostawała narażona na lichwę. Kasy działające według wzorców Franciszka Stefczyka czy wcześniejszych spółdzielni typu raiffeisenowskiego umożliwiały zwykłym ludziom oszczędzanie i korzystanie z uczciwych, dostępnych pożyczek. Dzięki temu rolnicy, rzemieślnicy i drobni przedsiębiorcy mogli inwestować w swoje gospodarstwa i warsztaty, uniezależniając się od niekorzystnych form zadłużenia.
Jednak wpływ tych kas sięgał znacznie dalej niż tylko sfery finansowej. Tworzyły one przestrzeń współdziałania, odpowiedzialności i wzajemnego zaufania. W wielu miejscach działalność kas była związana z parafiami i lokalnymi inicjatywami społecznymi, co wzmacniało więzi sąsiedzkie oraz budowało poczucie wspólnoty w trudnych, zaborczych realiach. Kasy stawały się naturalnym miejscem integracji i obywatelskiej aktywności, wspierając zarówno rozwój ekonomiczny, jak i kształtowanie świadomości narodowej oraz religijnej.
Dziś wartości te pozostają żywe, a ich kontynuacją zajmuje się Fundacja Stefczyka. Poprzez projekty edukacyjne, społeczne i wspólnotowe przypomina o znaczeniu spółdzielczości jako narzędzia wzmacniającego lokalne społeczności. Wspiera inicjatywy, które budują zaufanie, solidarność i odpowiedzialność – te same fundamenty, na których ponad sto lat temu powstawały pierwsze kasy pożyczkowo-oszczędnościowe.
Dziedzictwo tamtego czasu pokazuje, że wspólne gospodarowanie może być siłą nie tylko ekonomiczną, lecz także społeczną. Fundacja Stefczyka podtrzymuje tę tradycję, dowodząc, że idee spółdzielczości nadal mają moc łączenia ludzi i wzmacniania lokalnych wspólnot.
Partnerem artykułu jest FUNDACJA IM. FRANCISZKA STEFCZYKA
Publikacja dostępna na stronie: https://wpolityce.pl/spoleczenstwo/748874-kasy-ktore-budowaly-wspolnote
Dziękujemy za przeczytanie artykułu!
Najważniejsze teksty publicystyczne i analityczne w jednym miejscu! Dołącz do Premium+. Pamiętaj, możesz oglądać naszą telewizję na wPolsce24. Buduj z nami niezależne media na wesprzyj.wpolsce24.
