Paracetamol zażywany przez kobiety w ciąży zwiększa ryzyko autyzmu u dzieci? Naukowcy z USA zajęli stanowisko

Nie ma jednoznacznych dowodów, że stosowanie paracetamolu w czasie ciąży zwiększa ryzyko autyzmu u dzieci. Specjaliści z USA podkreślają, że zaburzenia neurorozwojowe mają wiele przyczyn i trudno przypisać je jednej substancji. Kobiety w ciąży mogą stosować lek bez obaw, zachowując jednak umiar i minimalną potrzebną dawkę.

Spór na ten temat powstał po tym, jak „Wall Street Journal” poinformował, że Ministerstwo Zdrowia i Pomocy Humanitarnej Stanów Zjednoczonych zamierza opublikować wkrótce, jeszcze we wrześniu, raport sugerujący, iż ryzyko autyzmu u dzieci zwiększa się wskutek zażywania Tylenolu - popularnego w USA leku przeciwbólowego zawierającego paracetamol, w skojarzeniu ze zbyt niskim w organizmie kobiety poziomem kwasu foliowego.

Kwas foliowy jest zalecany kobietom planującym ciążę, gdyż zmniejsza ryzyko poważnych wad cewy nerwowej płodu, takich jak rozszczep kręgosłupa. Taką suplementację w dawkę 0,4 mg dziennie zaleca się rozpocząć co najmniej cztery tygodnie przed zajściem w ciążę. Powinna być ona stosowana przez cały pierwszy trymestr, kiedy jest największe ryzyko powstania tej wady, a najlepiej do końca ciąży. Nie ma jednak dowodów, że kwas foliowy chroni przed autyzmem lub łagodzi jego objawy.

W sprawie zażywania paracetamolu wypowiedział się dr Christopher Zahn, odpowiedzialny za praktykę kliniczna w Amerykańskim Kolegium Położników i Ginekologów (ACOG). W oświadczeniu dla mediów podkreśla on, że „nie ma jednoznacznych dowodów świadczących o bezpośrednim związku między zażywaniem paracetamoli podczas ciąży oraz rozwojem płodu”.

Zaburzenia neurorozwojowe mają wiele przyczyn i bardzo trudno jest je powiązać z jednym czynnikiem

— stwierdza amerykański specjalista. Dodaje, że kobiety w ciąży nie powinny się obawiać zażywania tego leku, który jest bezpieczny i jedną z kilku dla nich opcji w leczeniu bólu.

Rośnie odsetek wykrywania autyzmu

Według najnowszych danych Centrum Prewencji i Kontroli Chorób (CDC) wykrywanie autyzmu w USA wciąż rośnie, nawet w ostatnich kilku latach. O ile w 2020 r. stwierdzono to zaburzenie u 1 na 36 dzieci, to w 2022 r. u jednego na 31.

Dr Christine Ladd-Acosta wyjaśnia, że są dwie tego przyczyny. Pierwsza jest taka, że w 2013 r. zmieniono definicję tego zaburzenia i teraz używa się określenia spektrum autyzmu (ASD), mieszczącego różne schorzenia – poza autyzmem także chorobę Aspergera. Są to wszystkie neurorozwojowe zaburzenia objawiające się trudnościami w komunikacji i interakcjach społecznych oraz powtarzalnymi zachowania i aktywnościami.

Drugą przyczyną jest lepsza diagnostyka ASD, czemu towarzyszy też większą świadomość tych zaburzeń. Dzięki temu są one wykrywane wcześniej i częściej.

Badanie dotyczące związku zażywania paracetamolu z autyzmem nie są jednoznaczne, co wynika z trudności analizowania tego zagadnienia. W 2024 r. JAMA opublikowała badania ponad 2 mln dzieci urodzonych w Szwecji w latach 1995-2019. W przypadku 185 tys. spośród nich kobiety w czasie ciąży zażywały paracetamol. Nie stwierdzono jednak, by lek ten zwiększał ryzyko autyzmu, nadpobudliwości z deficytem uwagi (ADHD) lub innych zaburzeń neurorozwojowych.

W sierpniu 2025 r. na łamach pisma „BMC Environmental Health” opublikowano metaanalizę 46 badań na ten temat. Stwierdzono w nim, że zażywanie paracetamolu może być związane z częstszym występowaniem autyzmu. Jednak zaznacza się w tym opracowaniu, że nie oznacza to związku przyczynowego między paracetamolem i autyzmem. Autorzy badania sugerują zatem, by kobiety w ciąży zażywały ten lek przeciwbólowy w najmniejszych dawkach i możliwe najkrótszym okresie, jeśli jest to w ogóle konieczne.

xyz/PAP