Spółdzielczość – lokalny mecenas tradycji i wspólnoty. "Wspierają nie to, co modne, ale także to, co głębokie i trwałe"

W Międzynarodowym Roku Spółdzielczości 2025 warto przypomnieć, że spółdzielczość to nie tylko model gospodarczy, ale przede wszystkim forma współdziałania ludzi wokół wartości wspólnotowych. Od początku swojego istnienia ruch spółdzielczy w Polsce był blisko codziennego życia społeczności – nie tylko poprzez wsparcie ekonomiczne, ale także jako mecenas kultury, sztuki i tradycji lokalnych. Dziś, w XXI wieku, to zaangażowanie nie tylko nie słabnie, ale zyskuje nowe formy i znaczenie.

W miastach, miasteczkach i wsiach w całej Polsce to właśnie spółdzielnie i fundacje z nimi związane coraz częściej wspierają lokalne wydarzenia kulturalne, pielęgnują tradycje i pomagają tworzyć miejsca spotkań – nie z obowiązku, ale z poczucia odpowiedzialności za wspólnotę. Bez zaangażowania ruchów spółdzielczych w życie lokalnych wspólnot nie odbyłoby się wiele festynów, koncertów i przeglądów twórczości ludowej. Spółdzielnie maja swój udział także w utrzymaniu i rozwoju domów kultury i klubów osiedlowych, udzielają wsparcie artystom, rzemieślnikom i twórcom ludowym.

To właśnie takie działania budują poczucie tożsamości lokalnej, dumy z miejsca, w którym się żyje, i tworzą naturalne przestrzenie integracji społecznej – bez względu na wiek czy status materialny.

Szczególne miejsce w tym krajobrazie zajmuje Fundacja im. Franciszka Stefczyka, która – inspirowana działalnością swojego patrona, pioniera polskiej spółdzielczości – aktywnie wspierała lokalne inicjatywy kulturalne i edukacyjne. Przede wszystkim dofinansowywała wydarzenia promujące dziedzictwo kulturowe, jak Międzynarodowy Festiwal Muzyki Organowej w Katedrze w Pelplinie. Współpracowała z różnymi instytucjami w organizacji konkursów i warsztatów dla dzieci i młodzieży, jak np. Mistrzostwa Polski Młodych Ekonomistów. Wspierała także projekty wydawnicze i dokumentacyjne, promujące pamięć o ważnych postaciach i wydarzeniach z dziejów społeczności lokalnych, Dlaczego to takie ważne?

Wspierając kulturę i lokalne dziedzictwo, spółdzielczość wzmacnia to, co najważniejsze – więzi społeczne. Kultura nie jest dodatkiem, lecz fundamentem wspólnoty. To dzięki niej budujemy tożsamość, uczymy się współpracy, wzajemnego szacunku i odpowiedzialności za miejsce, w którym żyjemy.

W czasach rosnącej indywidualizacji i cyfrowego rozproszenia, lokalne instytucje spółdzielcze przypominają o sile wspólnoty. Wspierają nie to, co modne, ale także to, co głębokie i trwałe – tradycję, sztukę zakorzenioną w miejscu i historii, ludzi, którzy działają dla innych.

Partnerem artykułu jest FUNDACJA IM. FRANCISZKA STEFCZYKA