Rozstrzygnięto konkurs na Słowo Roku 2023. Decyzją kapituły złożonej z językoznawców z całej Polski została nim „sztuczna inteligencja”. Na inne słowo postawili jednak internauci, którzy za takie uznali „wybory”. Konkurs został organizowany przez Uniwersytet Warszawski po raz trzynasty.

Na drugim miejscu w werdykcie kapituły znalazły się „wybory”, zaś trzecie miejsce ex aequo zajęły słowa „inflacja” oraz „posłanka”. Dość podobnie głosowali internauci, których głosy na drugim miejscu wskazały „sztuczną inteligencję”, zaś na trzecim - „inflację”.

„Sztuczna inteligencja” nie taka sztuczna

Językoznawca prof. Jerzy Bralczyk zwrócił uwagę, że określenie „sztuczny” ma we współczesnej polszczyźnie umniejszające znaczenie.

Jeszcze w XIX wieku łączyliśmy słowo „sztuczny” ze sztuką. „Sztuczne” uderzenie np. Jankiela czy sztucznie gotowany rosół staropolski u Mickiewicza to były rzeczy dobre, bo zgodne z regułami sztuki. Później „sztuczny” zaczął oznaczać to, co dziś, czyli to, co nie jest naturalne

— przypomniał.

Może to być w naszym przypadku o tyle dobre, że broni to nas przed uleganiem sztucznej inteligencji. My i tak jesteśmy lepsi niż sztuczna inteligencja. Nasza inteligencja jest lepsza, bo jest naturalna. Ta „fałszywość” może nie wybija się tak bardzo, to nie jest coś złego w tym sensie, że jest kłamliwe, ale że jest udawane, pozorne. Myślę, że po jakimś czasie wpłynie to także na znaczenie słowa „sztuczny”

— ocenił badacz.

Zaznaczył także, że „ciekawe, że jest to długie wyrażenie i ono nie ma dobrego zastępnika skrótowego”.

SI - skądinąd symbol krzemu - mógłby się tu dobrze sprawdzić, ale to jest dość trudne w polszczyźnie. A AI (z ang. Artifcial Intelligence – PAP) z całą pewnością ze względów na swoją znaczą samogłoskowość także się nie przyjmie

— powiedział.

Będzie to prawdopodobnie „sztuczna inteligencja” z całym dobrodziejstwem długosłowia

— dodał.

„Sztuczna inteligencja” i co dalej?

Z kolei prof. Marian Bugajski zaznaczył, że „sztuczna inteligencja to zjawisko, które biegnie przez świat, media i z którym już się pomału oswajamy”.

I zaczynamy się zastanawiać, co dalej

— dodał.

To jest o tyle ważne, o ile tkwi w nas. A tkwi, bo jesteśmy zaniepokojeni, myślimy, co będzie. A może właśnie to, że sztuczna inteligencja jest na pierwszym miejscu, to jej zasługa? Ze ona sama umieściła się na tym miejscu? Trudno powiedzieć

— powiedział badacz.

W internetowym plebiscycie na Słowo Roku 2023 można było oddać do 31 grudnia 2023 r. Równolegle z internautami wyboru dokonała także ogólnopolska kapituła językoznawców pod patronatem Rady Języka Polskiego.

Słowem roku 2022 na podstawie zgodnego wyboru internautów i kapituły została „wojna”, słowem roku 2021 – „szczepienie”, a 2020 – „koronawirus”.

Znane jest też już pierwsze słowo roku 2023 dla języka angielskiego. Leksykografowie wydawnictwa Collins Cambridge wybrali „AI” (Artifcial Intelligence), z Cambridge – „hallucinate”, także w kontekście sztucznej inteligencji.

PAP/rdm