W sobotę zakończyła się zorganizowana przez europosła Patryka Jakiego konferencja pt. „Wojna kulturowa w Unii Europejskiej. Dostosować się czy walczyć?” Przez trzy dni odbyło się kilkanaście bardzo ciekawych paneli dyskusyjnych.

Jeden z nich dotyczył sporu o historię alternatywną, i nosił następujący tytuł: „Polska przed i w czasie II wojny światowej. Czy możliwy był lepszy scenariusz dla Polski?”. W debacie wzięli udział prof. Sławomir Cenckiewicz, dr Krzysztof Rak oraz red. Piotr Gursztyn. Gdy paneliści rozpoczęli dyskusję, doszło do nieoczekiwanego zdarzenia.

Chciałem podziękować za zaproszenie, tym bardziej, że główna dyskusja na ten kontrowersyjny temat toczy się głównie na Twitterze i  przybiera zwulgaryzowany czasem format, i w gruncie rzeczy nie ma ona większego sensu.

Prof. Cenckiewicz zacytował fragment „Eseju o duszy polskiej” prof. Ryszarda Legutki, w którym autor opisuje Polskę jako kraj o zerwanej ciągłości, kraj w istocie po wojnie stworzony od nowa, „z nowego zarodka”.

Skoro doszło do takiej katastrofy, w której współczesny Polak nie przypomina, albo tylko przypomina w jakiejś części Polaków, którzy na dobrą sprawę żyli jeszcze na ziemiach polskich w okresie II wojny światowej, ale zostali unicestwieni (…) [skłania do pytań]. Już ten pesymizm powinien nas skłonić do refleksji, czy można było tej katastrofy uniknąć. I dlatego ja czasem może zbyt nerwowo reaguję na sytuację, w której ktoś ten pogląd, który ja prezentuję, z góry odrzuca. Dlatego Piotra Gursztyna przy okazji przeproszę.

Piotr Gursztyn odpowiedział tak:

Dziękuję również za zaproszenie i możliwość wygłoszenia własnej opinii na ten temat. Sławek, dziękuję Ci za te życzliwe słowa, i ten przepraszam za moje różne nerwowe reakcje. Ale tak to jest: jeśli ludzie chorują na Polskę, to czasem po prostu przesadzają.

Czy w tym okresie [1939-1945] Polacy mogli coś osiągnąć więcej? Według mnie, w zasadzie nie. Co najwyżej sprawy kosmetyczne. Ale odwracając to pytanie uważam, że mogło być bardzo wiele wariantów rozwoju negatywnych, tragicznych, dramatycznych dla Polski [w czasie II wojny światowej] -

— mówił Piotr Gursztyn.

Sama debata trwała ponad półtorej godziny i miała niezwykle ciekawy przebieg. Polecamy!