7 lutego 1916 roku urodziła się mjr Maria Mirecka-Loryś ps. „Marta”. Łączniczka NOW świętuje dzisiaj swoje 105. urodziny. W czasie wojny służyła w Armii Krajowej. Pełniła funkcję komendanta Główna Narodowego Zjednoczenia Wojskowego Kobiet. „Wszystko, co robię w życiu, robię z myślą o Polsce” – mówiła wielokrotnie.

CZYTAJ RÓWNIEŻ:

-Sejm uczcił drugą rocznicę śmierci Jana Olszewskiego. „Jego słowa z 4 czerwca 1992 r. ‘Czyja będzie Polska?’ pozostają aktualne”

-Maria Mirecka-Loryś uhonorowana przez prezydenta. „Order otrzymuje Pani od Rzeczypospolitej za wybitne zasługi dla kraju”

Maria Mirecka obecnie mieszka w Warszawie, jest laureatem nagrody honorowej IPN „Świadek Historii”, którą otrzymała w 2017 r. z rąk dr. Jarosława Szarka-prezesa IPN. Rzeszowski Oddział IPN wydał jej wspomnienia pt. „Przede wszystkim Polska. Zapiski amerykańskie z lat 1952-2010”.

Gliński: Maria Mirecka-Loryś, komendantka NZW Kobiet, kończy 105 lat

Komendantka Narodowego Zjednoczenia Wojskowego Kobiet Maria Mirecka-Loryś przez całe życie była działaczką społeczną i niepodległościową - podkreślił w niedzielę wicepremier, szef MKiDN Piotr Gliński, składając jubilatce życzenia z okazji 105. rocznicy jej urodzin.

105 lat kończy Maria Mirecka-Loryś - komendantka Narodowego Zjednoczenia Wojskowego Kobiet, przez całe życie działaczka społeczna i niepodległościowa

— napisał na Twitterze Gliński.

Wicepremier podkreślił też, że wielkim zaszczytem była dla niego możliwość wręczenia Mireckiej-Loryś nagrody „Drzwi do Wolności” na Festiwalu Filmowym „Niepokorni Niezłomni Wyklęci”. Wyróżnienie to przyznawane jest m.in. za odwagę i poświęcenie dla bohaterów podziemia niepodległościowego i solidarnościowego.

200 lat! Cześć i Chwała Bohaterom!

— dodał Gliński.

Pochodzi z domu o patriotycznych korzeniach

Maria Mirecka-Loryś urodziła się 7 lutego 1916 r. w Ulanowie jako siódme dziecko z ośmiorga rodzeństwa. Wychowała się w domu o bardzo patriotycznych korzeniach. W 1921 r. rodzina zamieszkała w Racławicach koło Niska. W 1937 r. Maria Mirecka ukończyła gimnazjum w Nisku. Podjęła studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Wojna przerwała jej młodzieńcze plany. Śladem starszego rodzeństwa zaangażowała się w działalność Młodzieży Wszechpolskiej. Od początku okupacji działała w narodowej konspiracji. Należała do ścisłego kierownictwa podziemia narodowego w Centralnym Okręgu Przemysłowym w latach 1939-1945. Wiosną 1940 r. została komendantką Narodowej Organizacji Wojskowej Kobiet w powiecie niżańskim, później całego NOWK Okręgu Rzeszowskiego. W tym czasie była kierownikiem sekcji kobiecej w Zarządzie Okręgu Rzeszowskiego SN i kurierką Komendy Głównej NOW. Po scaleniu NOW z AK awansowała na kapitana, kierowała Wojskową Służbą Kobiet w rzeszowskim Podokręgu Armii Krajowej. Wiosną 1945 r. została Komendantką Główną Narodowego Zjednoczenia Wojskowego Kobiet.

Czasy powojenne

Po wojnie wznowiła studia prawnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim. 1 sierpnia 1945 r. została aresztowana na dworcu kolejowym w Nisku, więziona w Rzeszowie, Warszawie, Krakowie. 1 września 1945 r. na mocy amnestii została zwolniona. Zagrożona ponownym aresztowaniem, podając się za obywatelkę Luksemburga, w grudniu 1945 roku opuściła Polskę. Z grupą kilkunastu działaczy narodowych dotarła do obozu II Korpusu generała Andersa pod Ankoną. Tam poznała swego przyszłego męża, oficera rezerwy Henryka Lorysia. W październiku 1946 r. wyjechali do Anglii, a w styczniu 1952 r. do USA. Zaangażowała się w pracę w organizacjach polonijnych - działała w Stronnictwie Narodowym, była członkiem ZG Związku Polek w Ameryce oraz Krajowego Zarządu Kongresu Polonii Amerykańskiej. Przez 32 lata była redaktorem „Głosu Polek”. Ma na swoim koncie różne publikacje. W 2014 r. powstał reportaż Ewy Szakalickiej z cyklu „Koło historii: szkic do życiorysu” „Maria Mirecka-Loryś”.

Po powrocie do Polski brała udział w licznych konferencjach i spotkaniach patriotycznych. Została uhonorowana wieloma wysokimi odznaczeniami państwowymi m.in.: Krzyżem Zasługi, Krzyżem Walecznych, Krzyżem Partyzanckim, Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski. Jest również „Honorowym Obywatelem Stalowej Woli”.

Internauci pamiętają

O urodzinach Marii Mireckiej-Loryś jak co roku pamiętali internauci, którzy w sieci złożyli Marii Mireckiej-Loryś życzenia.

aw/IPN/Twitter/PAP