Zakres wiedzy potrzebnej do zdania matury i egzaminu ósmoklasisty w przyszłym roku będzie ograniczony o ok. 20-30 proc. - powiedział minister edukacji i nauki Przemysław Czarnek informując o zakończeniu pracy ekspertów, którzy zmienili podstawy programowe przedmiotów egzaminacyjnych.

Zmiany na egzaminach

Podczas konferencji prasowej szef MEiN przypomniał, że zespoły eksperckie rozpoczęły prace pod koniec października. Jak uzasadniał, skorygowanie podstaw programowych w zakresie przedmiotów egzaminacyjnych było potrzebne, gdyż obecni maturzyści i ósmoklasiści byli poszkodowani najpierw z powodu strajku nauczycieli, a potem z powodu nauki zdalnej prowadzonej wiosną i teraz.

Ci uczniowie nie byli w stanie zdobyć tak dużej wiedzy, jaką zdobyliby, gdyby nauka odbywała się normalnie, w systemie stacjonarnym i przez cały czas

—argumentował Czarnek.

Poinformował, że wśród ekspertów opracowujących zmiany na potrzeby przyszłorocznych egzaminów byli ci, którzy pracowali nad obowiązującymi podstawami programowymi, a w skład każdej grupy wchodził przedstawiciel nauczycieli, świata akademickiego i Centralnej Komisji Egzaminacyjnej.

Teraz na tej podstawie CKE przygotuje arkusze egzaminacyjne z egzaminami, których zakres przedmiotowy i zakres wiedzy potrzebnej do zdania egzaminu będzie ograniczony o 20-30 proc.

—przekazał minister.

Zmiana jednorazowa

Zastrzegł przy tym, że będzie to zmiana jednorazowa, obowiązująca tylko na egzaminach w przyszłym roku.

Dodał, że efekty pracy zespołów eksperckich zostaną lada chwila opublikowane na stronie MEN. Do 27 listopada resort będzie czekać na uwagi do propozycji zmian.

Po konsultacjach zostanie opracowana ostateczna wersja rozporządzenia z załącznikami jeszcze w grudniu tego roku tak, żeby CKE mogła przygotować skorygowane arkusze egzaminacyjne i skorygowany informator egzaminacyjny. W związku z tym uczniowie, rodzice i nauczyciele będą mieli pełną jasność co do tego, co będzie obowiązywało i w jakim zakresie na egzaminach maturalnych i ósmoklasisty w 2021 roku

—powiedział.

Podkreślił, że Polska jest jednym z pierwszych krajów w Europie, który dokonuje korekty podstaw programowych pod kątem egzaminów, „wiedząc, że w ten sposób musi wyjść naprzeciw oczekiwaniom uczniów i nauczycieli”.

Wymagania na egzaminach i zmienione arkusze

W 2021 roku egzamin ósmoklasisty i egzamin maturalny będą przeprowadzone wyjątkowo na podstawie wymagań egzaminacyjnych, a nie jak w ubiegłych latach na podstawie wymagań określonych w podstawie programowej. Zmianie mają ulec m.in. arkusze egzaminacyjne - poinformował MEN.

Zmiany spowodowane są sytuacją epidemiczną związaną z epidemią koronawirusa i przejściem na edukację zdaną.

W 2021 roku egzamin ósmoklasisty i egzamin maturalny będą przeprowadzone wyjątkowo na podstawie wymagań egzaminacyjnych, a nie jak w ubiegłych latach na podstawie wymagań określonych w podstawie programowej. Mamy opracowaną propozycję wymagań egzaminacyjnych z poszczególnych przedmiotów egzaminacyjnych, którą chcemy teraz poddać publicznej dyskusji. Zmianie powinny ulec również arkusze egzaminacyjne, chcemy pokazać, na czym te zmiany będą polegały. Do końca grudnia będą gotowe przepisy, a także aneksy do informatorów, dzięki którym można spokojnie przygotować się do egzaminów

—poinformował resort edukacji w opublikowanym w czwartek komunikacie.

Wyjaśniono w nim, że wymagania egzaminacyjne to istotne wytyczne dla nauczycieli i uczniów. Dzięki nim wiadomo, jakie wiadomości i umiejętności będą sprawdzane w zadaniach egzaminacyjnych oraz co należy z lat wcześniejszych powtórzyć do egzaminu. Jak zaznaczono, wprowadzone rozwiązania pozwolą również na większy komfort pracy nauczycielom.

Podano, że w czwartek - 19 listopada - zakończył się pierwszy etap prac zespołów ekspertów, którzy od października br. pracowali nad opracowaniem wymagań egzaminacyjnych.

Minister edukacji i nauki Przemysław Czarnek, po analizie wyników ubiegłorocznych egzaminów i biorąc pod uwagę obecną sytuację epidemiczną, uznał, że w 2021 r. egzaminy powinny być przeprowadzone na podstawie zawężonego zakresu wymagań podstawy programowej. Podjął również decyzję o powołaniu zespołów eksperckich, których zadaniem było opracowanie propozycji wymagań egzaminacyjnych. Członkami tych zespołów zostali eksperci w zakresie każdego przedmiotu: nauczyciele - praktycy, nauczyciele akademiccy, przedstawiciele CKE i okręgowych komisji egzaminacyjnych.

Resort podał też, że zadaniem zespołów było przeanalizowanie obowiązujących podstaw programowych oraz stworzenie – na ich podstawie – wymagań egzaminacyjnych dla poszczególnych przedmiotów w zakresie obu egzaminów. Podczas tych prac eksperci przeprowadzili również konsultacje międzyprzedmiotowe, tak, aby wymagania egzaminacyjne dla pokrewnych przedmiotów, np. biologii i chemii, wiedzy o społeczeństwie oraz geografii, były skorelowane i spójne.

Efektem pracy zespołów jest przygotowana propozycja wymagań egzaminacyjnych na rok szkolny 2020/2021. Co istotne zmiana ta będzie dotyczyła egzaminów wyłącznie w bieżącym roku szkolnym (2020/2021)

—podkreślono.

Prekonsultacje ws. wymagań egzaminacyjnych

MEN informuje, że od 20 listopada br. rozpoczyna prekonsultacje propozycji wymagań egzaminacyjnych. Na uwagi i opinie merytoryczne czeka do 27 listopada pod adresem: [email protected]. Podaje, że wszystkie przesłane opinie zostaną przekazane zespołom, które w kolejnym etapie prac dokonają analizy propozycji i zmodyfikują projekt.

Informuje też, że wymagania egzaminacyjne zostaną ogłoszone w grudniu br. w formie rozporządzenia. Również w grudniu rozpoczną się szkolenia dla doradców metodycznych i nauczycieli, organizowane przez Ośrodek Rozwoju Edukacji. Dodatkowo dyrektor CKE opublikuje aneksy do informatorów, zawierające m.in. opisy zmian w formułach arkuszy, zmodyfikowane zakresy struktur gramatycznych dotyczące egzaminów z języków obcych nowożytnych oraz listy lektur do egzaminów z języków mniejszości narodowych, języka mniejszości etnicznej i języka regionalnego.

Po opublikowaniu ostatecznej wersji wymagań egzaminacyjnych, opracowane zostaną arkusze próbnego egzaminu ósmoklasisty i egzaminu maturalnego. Następnie zostaną one udostępnione szkołom i zdającym w marcu 2021 r., na około dwa miesiące przed egzaminami w maju 2021 r.

Przygotowane przez ekspertów wymagania egzaminacyjne są oparte na wymaganiach ogólnych i szczegółowych podstawy programowej kształcenia ogólnego. W swoim zakresie uwzględniają one jednak specyficzną sytuację edukacyjną na przestrzeni ostatnich trzech lat szkolnych. Wymagania egzaminacyjne nie określają zakresu kształcenia. Nie ograniczają także w żaden sposób możliwości i zakresu realizacji podstawy programowej jako takiej. Określają natomiast treści – zakres wiadomości i umiejętności, których opanowanie będzie w 2021 r. sprawdzane w zadaniach egzaminacyjnych odpowiednio egzaminu ósmoklasisty czy maturalnego

—wyjaśnia resort edukacji.

Wskazuje, że

Jednocześnie w związku z ustaleniem nowych wymagań egzaminacyjnych na 2021 r. w sposób szczególny zwraca uwagę na te treści kształcenia, które zostały wskazane jako wymagania egzaminacyjne

—zaznaczono.

Modyfikacja arkuszy egzaminacyjnych

Wskazano też, że wprowadzenie na potrzeby egzaminów w 2021 r. wymagań egzaminacyjnych wiąże się z modyfikacją formuły arkuszy egzaminacyjnych.

Na egzaminie ósmoklasisty uczniowie muszą obowiązkowo przystąpić do trzech egzaminów pisemnych: z języka polskiego, matematyki i z języka obcego.

Maturzysta musi obowiązkowo przystąpić do trzech egzaminów pisemnych: z języka polskiego, matematyki i języka obcego nowożytnego (obligatoryjne są na poziomie podstawowym; chętni mogą je zdawać także na rozszerzonym). Abiturienci muszą też obowiązkowo przystąpić do jednego pisemnego egzaminu z przedmiotu do wyboru; chętni mogli przystąpić jeszcze do pięciu takich egzaminów. Obowiązkowe są także dwa egzaminy ustne: z języka polskiego i z języka obcego.

W przypadku egzaminu ósmoklasisty z języka polskiego zmiany polegać będą na: zmniejszeniu zakresu treści sprawdzanych w zadaniach egzaminacyjnych, np. ograniczona będzie liczba lektur obowiązkowych, formy wypowiedzi ograniczone zostaną do dwóch: rozprawka albo opowiadanie; zmniejszeniu (o 5 pkt) liczby zadań do rozwiązania w pierwszej części arkusza egzaminacyjnego (czytanie ze zrozumieniem), przy zachowaniu pełnego czasu przeprowadzania egzaminu (120 minut); możliwości odwołania się przez ucznia w wypracowaniu do wybranej lektury obowiązkowej, spełniającej warunki zadania (nie będzie wskazana lektura obowiązkowa, do której uczeń musiałby się odwołać).

W przypadku egzaminu ósmoklasisty z matematyki: zmiany mają polegać na: zmniejszeniu zakres treści sprawdzanych w zadaniach egzaminacyjnych, np. ograniczono wymagania dotyczące m.in. własności figur geometrycznych na płaszczyźnie, geometrii przestrzennej, elementów statystyki opisowej; zmniejszeniu (o 5 pkt) liczby zadań do rozwiązania w arkuszu egzaminacyjnym, przy zachowaniu pełnego czasu przeprowadzania egzaminu (100 minut); zmniejszeniu liczby zadań otwartych do rozwiązania (w porównaniu do arkuszy z lat 2019–2020).

W przypadku egzaminu ósmoklasisty z języka obcego nowożytnego zmiany mają polegać na: zmniejszeniu zakresu treści sprawdzanych w zadaniach egzaminacyjnych, np. obniżony zostanie ogólny oczekiwany poziom biegłości językowej (poziom A2); zmniejszeniu (o 5 pkt) liczby zadań do rozwiązania w arkuszu egzaminacyjnym, przy zachowaniu pełnego czasu przeprowadzania egzaminu (90 minut);ograniczeniu/dostosowaniu zakresu struktur gramatycznych (opublikowanych w Informatorach o egzaminie z poszczególnych języków).

W przypadku egzaminu maturalnego z matematyki na poziomie podstawowym (obowiązkowego dla wszystkich maturzystów) zmiany mają polega cna: zmniejszeniu (o 5 pkt) liczby zadań do rozwiązania w arkuszu egzaminacyjnym (przede wszystkim w zakresie zadań otwartych), przy zachowaniu pełnego czasu przeprowadzania egzaminu (170 minut).

W przypadku egzaminu maturalnego ze wszystkich przedmiotów na poziomie rozszerzonym, czyli z przedmiotów do wyboru, zmiana ma polegać na zniesieniu obowiązku przystąpienia do egzaminu maturalnego z jednego przedmiotu na poziomie rozszerzonym jako warunku zdania egzaminu maturalnego.

MEN przypomina także, że w okresie zawieszenia zajęć stacjonarnych dyrektorzy szkół mogą umożliwić uczniom klas ósmych oraz klas maturalnych konsultacje indywidualne lub w małych grupach.

Bez zmian w przedszkolach

Na ten moment nie planujemy zawieszenia zajęć stacjonarnych w przedszkolach, ale wszystko jest uzależnione od rozwoju pandemii koronawirusa

—powiedział Przemysław Czarnek.

Dodał, że obecnie nie są także planowane zmiany w kalendarzu szkolnym.

Wyraził przekonanie, że wszystkie działania podejmowane przez rząd, a także starania całego społeczeństwa w przestrzeganiu obostrzeń, doprowadzi do tego, że w perspektywie kilku tygodni pandemia koronawirusa będzie opanowana.

Szef resortu edukacji powtórzył jednocześnie, że na ten moment nie jest planowane przechodzenie na system zdalny w przedszkolach.

Co z powrotem do szkół?

Odnosząc się z kolei do ewentualnego powrotu dzieci do szkół, Czarnek przypomniał, że nauczanie zdalne obowiązuje, jak na razie, do 29 listopada. Dalsze decyzje - jak dodał - będą uzależnione od sytuacji epidemicznej.

Chodzi przede wszystkim o zwiększenie mobilności społeczeństwa polskiego, jeśli będzie ono możliwe bez uszczerbku dla systemu opieki zdrowotnej, to wtedy będziemy wracać do systemu stacjonarnego

—powiedział minister.

Zapowiedział, że jeśli ten system powrotu będzie się odbywał stopniowo, to w pierwszej kolejności do szkół wrócą klasy I-III oraz klasy ósme, maturalne i najwyższe klasy szkolnictwa zawodowego.

Zmiany w kalendarzu szkolnym

Czarnek dopytywany o ewentualne zmiany w tegorocznym kalendarzu szkolnym, np. skrócenie przerwy świątecznej, czy ferii zimowych, odpowiedział, że na ten moment nic się nie zmienia. Poinformował też, że ten temat był poruszany podczas spotkania premiera z prezydentami miast.

Była taka sugestia ze strony prezydenta jednego z miast, ale inni prezydenci do tej sugestii odnieśli się negatywnie. Na ten moment nie planujemy żadnych zmian w kalendarzu, ale raz jeszcze powtarzam, wszystko jest uzależnione od rozwoju pandemii

—zaznaczył minister.

Zgodnie z rozporządzeniem ministra edukacji i nauki do 29 listopada 2020 r. przedłużone zostało ograniczenie funkcjonowania klas IV-VIII szkół podstawowych dla dzieci i młodzieży, szkół podstawowych dla dorosłych, szkół ponadpodstawowych, placówek kształcenia ustawicznego i centrów kształcenia zawodowego. Uczniowie i słuchacze tych szkół od 26 października nie mają zajęć stacjonarnych, tylko uczą się zdalnie. Dodatkowo do 29 listopada takim samym ograniczeniem zostały objęte klasy I-III szkoły podstawowej, uczniowie z tych klas też uczą się zdalnie.

aes/PAP