Polska flaga ma już około 200 lat. Dziś, po raz piętnasty obchodzimy Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej - święto, które zostało wprowadzone na mocy ustawy z 20 lutego 2004 roku. Tego samego dnia obchodzony jest także Dzień Polonii i Polaków za Granicą.

Czym są dla Polaków narodowe barwy i skąd pochodzą? Na pewno stanowią widoczny znak zakorzenienia i przynależności oraz budują związek z przeszłością. Dzień Flagi Rzeczpospolitej Polskiej to dobry moment na przypomnienie kilku faktów związanych z historią polskich barw narodowych.

Pierwsza manifestacja w narodowych barwach

Flaga biało-czerwona ma około 200 lat. Używana przez kilka lat Księstwa Warszawskiego powróciła wraz z odzyskaniem przez Polskę niepodległości. Same barwy biało-czerwone pojawiały się jednak już wcześniej, jako znak nieoficjalny, w II połowie XVIII w. oraz w czasach Księstwa Warszawskiego. Pierwszym odnotowywanym przez historyków większym zgromadzeniem z użyciem barw biało-czerwonych była publiczna manifestacja w pierwszą rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Tego dnia w Warszawie panie spacerowały w białych sukniach przepasanych czerwonymi szarfami. Panowie również założyli szarfy w tych kolorach. Ich interpretacja była powszechnie zrozumiała - biel symbolizowała Orła Białego, a czerwień pole tarczy herbowej. Później barwy te nabierały polskiego charakteru narodowego podczas walk polskich oddziałów u boku Napoleona, gdzie właśnie te dwa kolory identyfikowały Polaków w wielonarodowych armiach Cesarstwa Francuskiego. Po powołaniu przez Napoleona księstwa Warszawskiego jego flagą po raz pierwszy stała się flaga biało-karmazynowa.

Barwy nieistniejącego państwa

Zbyt duża dowolność interpretacyjna doprowadziła do złożenia w powstańczym Sejmie Królestwa Polskiego wniosku w sprawie określenia barw narodowych. 7 lutego 1831 r. przyjęto uchwałę połączonych Izb Sejmowych w sprawie wprowadzenia kokardy narodowej. Był to pierwszy w dziejach Polski oraz jeden z pierwszych na świecie aktów prawnych regulujących kwestię barw narodowych. Uchwała określała „odznakę, pod którą powinni łączyć się Polacy”. Głosiła ona, że: „Kokardę Narodową stanowić będą kolory herbu Królestwa Polskiego i Wielkiego Xięstwa Litewskiego, to jest kolor biały z czerwonym”. Rękopis uchwały - wraz z pozostałymi aktami sejmowymi - przekazano do Towarzystwa Historyczno-Literackiego Biblioteki Polskiej w Paryżu, gdzie znajduje się do dziś.

Niepodległość w kolorze biało-czerwonym

Po odzyskaniu niepodległości II Rzeczpospolita stanęła przed koniecznością oficjalnego ustanowienia swoich symboli, pod którymi mogła występować na arenie międzynarodowej. Po trzech miesiącach prac projekt ustawy „O godłach i barwach Rzeczypospolitej Polskiej” został wniesiony do Sejmu i przyjęty 1 sierpnia 1919 r. Za barwy narodowe uznano kolor biały i czerwony, w podłużnych pasach, z których górny jest biały, a dolny – czerwony. Ustalone wówczas proporcje szerokości do długości flagi (5:8) pozostają aktualne również dzisiaj. Wraz z odzyskaniem niepodległości na morzach i oceanach pojawiły się polskie statki z banderą biało-czerwoną.

Dzień Flagi Rzeczpospolitej Polskiej - historia

Jest obchodzony od 15 lat. Święto zostało wprowadzone nowelizacją ustawy z 20 lutego 2004 r. o godle, barwach i hymnie RP. Jej celem było unormowanie stanu prawnego, by używanie flagi narodowej umożliwić nie tylko w czasie świąt państwowych, jak wynikało z ustawodawstwa odziedziczonego po PRL, ale w każdej sytuacji, przy zachowaniu należytej czci i szacunku. Propozycja Dnia Flagi RP była wzorowana na rozwiązaniach funkcjonujących w innych krajach, np. Stanach Zjednoczonych. Wybór daty 2 maja także miał swoje uzasadnienie historyczne. W PRL był to dzień obowiązkowego zdejmowania flagi po Święcie Pracy z uwagi na zakaz obchodzenia rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Jednocześnie 2 maja jest obchodzony jako Dzień Polonii i Polaków za Granicą.

2 maja wywieś flagę

Polska historia, zwłaszcza ostatnich 200 lat, to historia zerwanej ciągłości. Polacy w latach niewoli i okupacji pielęgnowali tę ojczyznę symboliczną zakodowaną w pamięci, dziejach bohaterów i symbolach właśnie. Paradoksalnie w tym trudnym czasie nasze dzieje obfitowały w wydarzenia o charakterze wspólnototwórczym. Tak utkana opowieść towarzyszyła kolejnym pokoleniom. Opowieść tym bardziej porywająca im bardziej prawdziwi i spiżowi byli jej bohaterowie. Wolni Polacy nieśli biało-czerwone barwy przez kolejne zakręty naszej historii. 2 maja na ich cześć wywieś flagę - niech cała Polska będzie biało-czerwona.

wkt/PAP

-

Doskonała lektura na weekend! Tygodnik „Sieci”. A w nim jak zawsze ważne i aktualne tematy, ciekawe teksty i znakomite fotografie.

Z nowym wydaniem, specjalny dodatek na majówkę z pięknym prezentem: reprodukcją arcydzieła Jana Matejki „Konstytucja 3 maja” - nie przegap!

Kup nasze pismo w kiosku lub skorzystaj z bardzo wygodnej formy e - wydania dostępnej na: http://www.wsieci.pl/prenumerata.html.