Aplikantki adwokackie i radcowskie, które po zakończeniu aplikacji nie mogą przystąpić do egzaminu z powodu urodzenia dziecka, będą mogły zachować uprawnienia aplikanta przez okres dodatkowego roku - to jedno z założeń komisyjnego projektu nowelizacji przepisów, który wniesiono do Sejmu.

Projekt nowelizacji Prawa o adwokaturze oraz Ustawy o radcach prawnych przygotowała w końcu października sejmowa komisja ds. petycji. Propozycja trafiła w tym tygodniu do zaopiniowania przez sejmowe Biuro Legislacyjne i Biuro Analiz Sejmowych.

Aplikacja jest praktycznym przygotowaniem do wykonywania zawodu adwokata lub radcy prawnego przez absolwenta studiów prawniczych, jej celem jest „wykształcenie umiejętności z zakresu zastępstwa procesowego, sporządzania pism, umów i opinii oraz przyswojenie zasad wykonywania zawodu”. Aby rozpocząć aplikację należy uzyskać pozytywny wynik z państwowego egzaminu, który organizuje Ministerstwo Sprawiedliwości. Aplikacja trwa trzy lata i kończy się egzaminem zawodowym również przygotowywanym przez MS.

Jak zaznaczyła sejmowa komisja w uzasadnieniu swego projektu, jeżeli „aplikant nie przystąpi do egzaminu w najbliższym terminie po zakończeniu aplikacji, rok po jej zakończeniu musi zostać skreślony przez odpowiedni organ samorządu z listy aplikantów”.

Tym samym traci on, posiadane z pewnymi ograniczeniami, prawo do zastępowania adwokata lub radcy prawnego. Utrata tego prawa może mieć wpływ na sytuację zawodową takiego aplikanta – przykładowo, po utracie prawa do zastępowania przydatność takiego aplikanta, jako pracownika kancelarii, istotnie maleje

— zaznaczono.

Tymczasem - jak wskazali autorzy projektu - „ustawa nie przewiduje żadnych wyjątków, a samorząd zawodowy musi skreślić po upływie roku od zakończenia aplikacji każdego aplikanta, bez względu na powód dla którego nie przystąpił do egzaminu”.

Problem pojawia się gdy z powodu powikłań w okresie ciąży, macierzyństwa lub długotrwałej i poważnej choroby aplikant nie może przystąpić do egzaminu w najbliższym terminie po zakończeniu aplikacji

— podkreślono.

W związku z tym - jak wskazano - projektowana ustawa „przyznaje aplikantom, którzy nie przystąpili do egzaminu w tym terminie z powodów uznanych przez komisję za społecznie ważne, prawo do ubiegania się o możliwość zachowania przez dodatkowy okres jednego roku statusu aplikanta”.

Jako uzasadniające zachowanie statusu aplikanta przez dodatkowy rok w projekcie nowelizacji wskazano m.in.: powikłania związane z przebiegiem ciąży trwające co najmniej 30 dni w okresie ostatniego pół roku trwania aplikacji, poważną chorobę powodującą niezdolność do pracy w ostatnim pół roku aplikacji lub urodzenie dziecka w ostatnim roku aplikacji.

Komisja uznała, że urodzenie dziecka jako powód uzasadniający przedłużenie okresu, w którym zostanie zachowany status aplikanta, powinien dotyczyć tylko matki

— zaznaczono. Dodano, iż takie uregulowanie w polskim prawie nie jest nadzwyczajne, a szczególne rozwiązania adresowane tylko do tylko kobiet w ciąży i matek występują w wielu innych przepisach np. prawa pracy.

Według planów nowelizacja miałaby wejść w życie od początku 2019 r. - miałaby więc więc zastosowanie do osób, które skończą aplikację radcowską lub adwokacką w 2018 r.

PAP, rs.