Tablicę upamiętniającą Eleonorę Goleń oraz innych mieszkańców powiatu jasielskiego ratujących Żydów podczas niemieckiej okupacji odsłonięto w piątek w Jaśle (Podkarpackie).

75 lat temu Eleonora Goleń została przez Niemców rozstrzelana podczas pokazowej egzekucji pod murami jasielskiego więzienia. Instytut Yad Vashem tytułem Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata uhonorował ponad 30 mieszkańców Jasła i okolic.

To bardzo ważne, aby każde miejsce związane z Polakami ratującymi Żydów podczas II wojny światowej, a szczególnie z tymi, którzy zginęli za udzielenie pomocy, zostało upamiętnione. Wielkie uznanie dla władz powiatu jasielskiego, że ta inicjatywa została zrealizowana

—powiedział wiceprezes Instytutu Pamięci Narodowej dr Mateusz Szpytma.

Podkreślił, że „historia tworzy naszą tożsamość” i dlatego „powinniśmy pamiętać o Polakach ratujących Żydów”.

To są bohaterowie narodowi o podobnej randze jak żołnierze Armii Krajowej. Zawsze powinniśmy o nich pamiętać

—podkreślił wiceprezes IPN.

Eleonora i jej mąż Stanisław w lipcu 1942 r. zaopiekowali się 12-letnią żydowską dziewczynką Aliną. W grudniu gestapo aresztowało Eleonorę i ukrywane przez nią dziecko.

Dziewczynkę rozstrzelano 10 grudnia 1942 r. Natomiast wyrok na jej opiekunkę poprzedzony był miesięcznym śledztwem. 5 stycznia 1943 r. 34-letnia Eleonora została wyprowadzona pod mur więzienia w Jaśle i rozstrzelana.

Jej egzekucja miała pokazowy charakter. Przed zamordowaniem oprowadzono ją po okolicy, demonstrując mieszkańcom, czym grozi przechowywanie Żydów. Rodzinie nie pozwolono zabrać ciała. Do dziś nieznane jest miejsce jej pochówku.

W uroczystości uczestniczyli m.in. przedstawiciele rodziny Goleniów, reprezentanci władz regionu i powiatu, parlamentarzyści i młodzież miejscowych szkół.

W październiku ub. roku prezydent RP Andrzej Duda pośmiertnie odznaczył Eleonorę i Stanisława Goleniów Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

Według historyków, w czasie okupacji niemieckiej co najmniej 1,6 tys.Polaków z terenu obecnego woj. podkarpackiego ukrywało ok. 2,9 tys. Żydów. Niemcy zamordowali w tym regionie ok. 200 Polaków ratujących Żydów.

ann/PAP